Toelatingseisen voor oude dieselauto's per stad verschillend

Wat doe je als je met je geliefde dieselcamper je eigen stad niet meer in dreigt te komen omdat er een milieuzone aan zit te komen? Dan vergroen je ‘m met een roetfilter en een katalysator zodat je ‘huisje op wielen’ stukken schoner wordt. En dan maar hopen dat je stadsbestuur je – schonere - camper accepteert en je in de toekomst tóch je eigen stad in kunt blijven rijden.

Hans Leibbrand uit Arnhem liet zijn Volkswagen camperbus uit 2005 ombouwen ‘om het milieu te helpen’. Hij liet zijn camper ombouwen van Euro3 naar Euro4. Door de inbouw van het roetfilter en de katalysator is zijn camper gelijk aan een camper uit 2006, en dan heb je, volgens de Duitse autoriteiten, opeens de Euro4 norm te pakken met je diesel uit 2005. Op basis van het ‘certificaat van inbouw’ dat Leibbrand kreeg van het inbouwstation, kreeg hij een groen vignet voor de milieuzone in Duitsland.

Deze week liet hij zijn camper onderwerpen aan een roetstofmeting bij een erkend APK-keuringsstation. En wat blijkt? Zijn oude camper kan zich vanaf nu meten met de nieuwste dieselauto’s! De uitstoot was vergelijkbaar met die van een kakelverse Euro6 diesel die in 2017 de fabriek uit rolde.

Partners starten financiering voor waste-to-chemistry project in Rotterdam

Een consortium van bedrijven, bestaande uit Air Liquide, AkzoNobel Specialty Chemicals, Enerkem en het Havenbedrijf Rotterdam, heeft een ontwikkelingsovereenkomst gesloten voor de eerste investeringen in een geavanceerde waste-to-chemistry installatie in Rotterdam. De bedoeling is dat dit de eerste installatie van dit type in Europa wordt die een duurzaam alternatief biedt voor afvalverbranding, door plastic en gemengd afval om te vormen tot nieuwe grondstoffen voor de industrie.

Met deze investeringen – voor detailengineering, het oprichten van een speciale joint-venture en het afronden van de vergunningsprocedure – is een bedrag van € 9 miljoen gemoeid. Het consortium streeft ernaar de finale investeringsbeslissing voor het project van naar schatting €200 miljoen later dit jaar te kunnen nemen en heeft de Rabobank aangesteld als adviseur voor het financieringsproces.
Realisatie van het project wordt ondersteund door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat dat werkt aan nieuwe mechanismen om opschaling van de nieuwe technologie te bevorderen en daarmee de transitie naar een koolstofarme economie te stimuleren. Ook is er ondersteuning vanuit de gemeente Rotterdam, de provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter, de regionale ontwikkelingsmaatschappij.

De installatie kan 360.000 ton afval verwerken tot 220.000 ton of 270 miljoen liter 'groene' methanol. Dit is meer dan de totale jaarlijkse hoeveelheid afval van 700.000 huishoudens en vermindert de CO2-uitstoot met ongeveer 300.000 ton.

"Dit is een belangrijke mijlpaal voor het project en een grote stap op weg naar een duurzame en circulaire chemische industrie," aldus Marco Waas, directeur RD&I van AkzoNobel Specialty Chemicals en voorzitter van het consortium. "De overeenkomst komt op een zeer geschikt moment als je kijkt naar de huidige uitdagingen op het gebied van recycling van kunststoffen in Europa. We kunnen niet- recycleerbaar afval verwerken tot methanol, een essentiële grondstof voor een groot aantal alledaagse producten, zoals duurzame transportbrandstof. Aan de ene kant kan methanol in bestaande toeleveringsketens worden gebruikt als vervanger van fossiele grondstoffen. Aan de andere kant biedt dit het voordeel dat er geen CO2 wordt uitgestoten door afval te verbranden."

De installatie met de exclusieve technologie van het Canadese Enerkem wordt in het Botlek-gebied van de Rotterdamse haven gerealiseerd. Niet-recycleerbaar gemengd afval, waaronder plastic, wordt eerst verwerkt tot synthesegas en daarna tot schone methanol voor de chemische industrie en de transportsector. Methanol wordt nu nog meestal uit aardgas of kolen geproduceerd. De fabriek zal worden uitgerust met twee productielijnen. Dit is de dubbele capaciteit van de grootschalige installatie van Enerkem in Edmonton, Canada. De installatie in Rotterdam profiteert van de hypermoderne infrastructuur van de Rotterdamse haven, en van de samenwerking met Air Liquide en AkzoNobel voor het leveren van de benodigde zuurstof en waterstof. AkzoNobel is ook afnemer van de ‘groene’ methanol.

Wethouder Maarten Struijvenberg (Werkgelegenheid en Economie): "De gemeente Rotterdam moedigt deze investering zeer aan, niet in de laatste plaats doordat de fabriek een mooie banengroei kan opleveren. Deze investering sluit aan bij onze Roadmap Next Economy ambities. Wij zien hier een belangrijke impuls in voor de verduurzaming van onze haven en de transitie naar een circulaire economie. We hebben met de private partners een sterke groep gevormd die zich hard maakt om deze nieuwe technologie naar Nederland te halen."

Houtstook en verkeer groot effect op luchtkwaliteit

Door minder op hout te stoken en minder auto te rijden, kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan het gezonder maken van de lucht. Dat blijkt uit onderzoek van TNO in opdracht van het Longfonds. De lucht die we op veel plekken inademen is ongezond, daarom kan vanaf vandaag iedereen op zijn of haar locatie checken wat de luchtkwaliteit is. Gemeenten kunnen een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van lokale bronnen, zoals houtrook en verkeer.

TNO heeft uitgerekend hoe groot de bijdrage van houtstook en verkeer op lokaal niveau is aan de luchtkwaliteit. Een belangrijke maat voor de luchtvervuiling door verkeer is stikstofdioxide (NO2), een gas dat het gevolg is van verbranding. De bijdrage van persoonsverkeer aan de NO2 concentraties is in Nederland gemiddeld 13%. In steden als bijvoorbeeld Amsterdam of Rotterdam met een hoge verkeersdruk is de bijdrage nog groter. In Amsterdam is het aandeel NO2 door verkeer zelfs bijna 20%, aldus TNO.                                                                
Naast verkeer levert houtstook lokaal ook een grote bijdrage aan de slechte luchtkwaliteit. Houtstook zorgt vooral voor fijnstof in de lucht. TNO heeft berekend dat houtstook in de winter gemiddeld verantwoordelijk is voor 10% van de fijnstofconcentraties. Minder hout verbranden heeft dus direct een gunstig effect. Op lokaal niveau is het effect van houtstook nog groter. In bijvoorbeeld Utrecht zorgt geen hout stoken ervoor dat er 12% minder fijnstof in de lucht komt.

Lokale maatregelen                                                                                                                                                                                                           

In een groot deel van Nederland is de luchtkwaliteit onder de maat. In verschillende gemeenten worden zelfs de Europese normen overschreden. Op dit moment zijn er onvoldoende maatregelen om de lucht gezonder te maken. En de maatregelen die genomen worden zijn niet effectief genoeg en leveren te weinig gezondheidswinst op. Gemeenten kunnen een belangrijke rol spelen door maatregelen te nemen die de luchtkwaliteit gezonder maken. Denk aan het invoeren van een milieuzone, het beperken van de houtstook bij nieuwbouwprojecten en voorlichting geven. Met de nieuwe campagne wil het Longfonds de druk op de gemeente opvoeren om zulke maatregelen te nemen                                                                                                                                        Het Longfonds verzamelt de komende weken de zorgen van burgers over de luchtkwaliteit in hun gemeente. Iedereen die met de check van het Longfonds de luchtkwaliteit bij hem of haar in de buurt checkt, roept het Longfonds op te delen waarover ze zich zorgen maken in hun gemeente. Daarbij kunnen mensen aangeven over welke thema’s zij zich het meest zich zorgen maken, zoals houtrook, verkeer of intensieve veehouderij. Met al deze reacties gaat het Longfonds naar de gemeenten met de oproep de luchtkwaliteit te verbeteren.
                   
De lucht die we inademen in Nederland is op de meeste plekken ongezond. Je kunt er letterlijk doodziek van worden. Elk jaar overlijden er ruim 12.000 mensen vroegtijdig door ongezonde lucht. En elke dag belanden er meer dan 40 mensen met spoed in het ziekenhuis door luchtvervuiling. Niet alleen mensen met een longziekte worden ziek van ongezonde lucht, ook voor gezonde mensen is dit op de lange termijn schadelijk.

Maritieme sector tekent voor duurzame toekomst

Alle partijen in de maritieme sector gaan nog meer samenwerken om innovatiever te worden en sneller over te schakelen naar schonere brandstoffen. Hiervoor tekenden minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en vertegenwoordigers uit de sector vandaag het Werkprogramma Maritieme Strategie. Deze strategie vormt de blauwdruk waarmee rederijen, zee- en binnenvaartschippers, havens, en betrokken overheden de komende drie jaar de uitdagingen voor verduurzaming, innovatie en cybersecurity gaan oppakken.

De vaart is een belangrijk alternatief voor vervoer over de weg, want schepen stoten per ton vracht veel minder CO2, stikstof en fijnstof uit dan vrachtwagens. Zo kan het een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. In het vandaag verschenen rapport ‘De feiten op een rij’ van CE Delft, staat dat de vaart nog steeds een van de duurzaamste vrachtvervoersopties is. Het vervoeren van een ton vracht per binnenschip kan wel twee tot ruim twaalf keer minder CO2 uitstoten dan vervoer van hetzelfde gewicht per vrachtwagen. Het verschil met bestelbusjes is zelfs nog groter.

Om de klimaatdoelen te halen, zal de maritieme sector nog meer moeten gaan inzetten op schonere scheepsmotoren en duurzamere brandstoffen. De binnenvaart moet in 2030 een CO2-besparing van 49 procent laten zien en in 2050 helemaal klimaatneutraal zijn. Ook de zeehavens staan voor een uitdaging, omdat alleen al de haven van Rotterdam verantwoordelijk is voor een kleine twintig procent van de Nederlandse CO2-uitstoot. Het werkprogramma wordt de komende maanden uitgewerkt tot bijna 30 concrete projecten die de sector gaan vergroenen.

De sector gaat het emissievoordeel ten opzichte van het wegvervoer verder uitbouwen door te investeren in nieuwe scheepsmotoren en nieuwe technieken om de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. Dit kan variëren van reiniging en reductie van uitlaatgassen tot aan het installeren van elektromotoren op de schroefas van schepen. Het meest innovatief zijn de autonoom varende schepen, en volledig elektrisch aangedreven schepen. Door het Nederlandse Port-Liner project zal in augustus 2018 het eerste volledig elektrische binnenvaartschip te water gaan. De zeehavens gaan werken aan CO2-afvang en -opslag en ze gaan restwarmte van industriële processen beter benutten.

Regio: 'Nu doorpakken met verbod op asbestdaken'

Het Rijk moet doorpakken met het verbod op asbestdaken. Die boodschap heeft de regio Oost-Nederland vrijdag 16 februari afgegeven aan Tweede Kamerleden die op bezoek waren in de gemeenten Hof van Twente en Berkelland. Het is van groot belang dat het verbod per 2024 gaat gelden. Overijssel en Gelderland lopen voorop in de aanpak van asbestdaken. Doordat er nog geen besluit is over de wettelijke verankering van het verbod, stellen veel dakeigenaren de investering in een nieuw dak vooruit. Hierdoor komt de daadwerkelijke dakvervanging langzaam op gang. Daarnaast pleitten de bestuurders voor eenvoudigere regels en een oplossing voor financieel kwetsbare dakeigenaren.

Op 16 februari bezocht een delegatie van Kamerleden Hof van Twente en Berkelland. Ze gingen kijken in woonwijk ’t Gijmink in Goor, waar een grote bodemsanering plaatsvindt in ruim 500 particuliere tuinen en openbaar groen. In dat project wordt een koppeling gemaakt met de verwijdering van asbestdaken. Ook werd een bezoek gebracht aan agrariërs in Hengevelde en Neede. In Hengevelde wordt in een brede aanpak gekeken naar de totale sociaal-financiële situatie van een agrarisch gezin. In Berkelland stond het thema leegstaande bebouwing centraal. De Kamerleden werden ontvangen door burgemeester Ellen Nauta van Hof van Twente, de wethouders Harry Scholten (Hof van Twente), Patricia Hoytink-Roubos (Berkelland) en de gedeputeerden Bea Schouten (Gelderland) en Annemieke Traag (Overijssel). Het werkbezoek is een vervolg op het rondetafelgesprek dat in oktober in de Tweede Kamer heeft plaatsgevonden over de aanpak van asbestdaken. Daar zijn de Kamerleden door wethouder Harry Scholten uitgenodigd.

Lokale en regionale bestuurders benadrukten tijdens het werkbezoek de urgentie van snelle besluitvorming. Daarnaast werd aandacht gevraagd voor vereenvoudiging van arbo-regelgeving (bijvoorbeeld het hijskraanverbod) en gerichte opleidingen om voldoende personeel beschikbaar te hebben voor de enorme opgave. Tot slot werd aandacht gevraagd voor toegankelijke ondersteuning voor de financieel minst draagkrachtige dakeigenaren, en het zorgen voor voldoende financiële middelen om de aanpak van asbestdaken te kunnen voortzetten.

In Overijssel en Gelderland wordt al een aantal jaren succesvol gewerkt aan een versnelling van de verwijdering van asbestdaken. De gemeente Hof van Twente presenteerde vorig jaar als een van de eerste gemeenten een integrale asbestaanpak. De provincie Overijssel stimuleert het bedrijfsleven om samen te werken, zodat dakeigenaren een aantrekkelijk totaalaanbod kan worden gedaan. Voorbeeld hiervan is het initiatief Asbestschakel dat dakeigenaren ontzorgt, en door de efficiency van samenwerking een aantrekkelijk totaalaanbod kan doen.In Gelderland is met de Asbesttrein een collectieve aanpak ontwikkeld voor de aanpak van asbestdaken in het landelijk gebied. Hierbij wordt een gezamenlijke aanbesteding gefaciliteerd, waardoor de kosten voor dakeigenaren worden gedrukt. Ook deed Gelderland recent onderzoek naar de financiële draagkracht van asbestdakeigenaren. De gemeente Berkelland heeft als grote plattelandsgemeente een flinke hoeveelheid vrijkomende agrarische bebouwing. Veel van deze panden hebben een asbestdak.

Beëindigen van subsidies op fossiele brandstoffen heeft weinig invloed

Het beëindigen van subsidies op fossiele brandstoffen kan een duidelijke bijdrage leveren aan het verkleinen van de wereld broeikasgasuitstoot, hoewel misschien minder dan soms gesuggereerd. Dit blijkt uit een publicatie in Nature. Het onderzoek laat zien dat het verminderen van subsidies het meest effect heeft in landen die zelf in grote mate fossiele brandstoffen produceren. In de meeste regio’s zijn subsidies minder – en dus ook het afschaffen van de subsidies kleiner. ​

Wereldwijd krijgen producenten van fossiele brandstoffen honderden miljarden euro’s aan subsidie. Bij het tegengaan van klimaatverandering zou het afschaffen van deze subsidies mogelijk een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Een internationaal team van onderzoekers, waaronder Detlef van Vuuren en David Gernaat van het Planbureau van de Leefomgeving en de Universiteit Utrecht onder leiding van Jessica Jewell van het IIASA in Oostenrijk, concludeert echter dat het afschaffen van subsidies wel helpt, maar niet de heilige graal is.

Het onderzoeksteam gebruikte vijf Integrated Assessment Models (IAMs) om de effecten van het beëindigen van de subsidies te bepalen. Uit de modellen blijkt dat beëindiging van de subsidies de toename in CO2-uitstoot in 2030 met zo’n 1-5% zou kunnen verminderen. Om te voldoen aan de Parijse klimaatafspraken moet er minstens 40-50% reductie zijn.

“De reden van dit relatief kleine effect is tweevoudig”, vertelt IIASA-onderzoeker Jessica Jewell, eerste auteur van de publicatie. “Ten eerste betreffen de subsidies voornamelijk olie, gas en elektriciteit. Dat betekent dat bij beëindiging ervan soms wordt overgegaan op steenkool, wat tot meer emissies leidt. Ten tweede zijn alle subsidies samengenomen weliswaar een grote som geld, maar is het bedrag per energie-eenheid toch nog beperkt. Het afschaffen leidt dus maar tot een daling van het wereldwijde energiegebruik van zo’n 1-7%”.

Detlef van Vuuren, coauteur en projectleider van het onderzoek bij het PBL en de Universiteit Utrecht voegt daaraan toe: “Het is echter nog steeds verstandig de subsidies stop te zetten: hoewel het effect op emissies niet zo groot is als misschien gehoopt, kan het wel degelijk een onderdeel vormen van een bredere reductiestrategie. Bovendien kan het geld veel nuttiger worden besteed.”

Het onderzoek laat zien dat twee derde van alle subsidies op fossiele brandstoffen gegeven worden in de drie grote olie- en gas-exporteerende regio’s, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, Rusland en Latijns-Amerika. Ontwikkelingslanden (met name India, China en de rest van Azië en Afrika) geven nu minder subsidies, maar hier groeien subsidies naar verwachting wel sneller. Zonder ingrijpen kunnen deze subsidies in 2030 even hoog als in Latijns-Amerika en Rusland.

In lijn met deze resultaten laten de onderzoekers zien dat in bovengenoemde olie- en gas-exporterende landen het afschaffen van subsidies het grootste effect kan hebben op de afname in CO2-uitstoot. Deze maatregel heeft daar zelfs meer impact dan het huidige klimaatbeeld van deze regio’s. In ontwikkelingslanden moet bij het stopzetten van subsidies rekening gehouden worden met een grotere impact op armere bevolking, iets dat met een verstandig beleid kan worden ondervangen.

Ook sjoemelsoftware aangetroffen bij moederbedrijf Mercedes-Benz

Amerikaanse onderzoekers hebben naar verluidt bewijzen gevonden dat ook autofabrikant Daimler sjoemelsoftware heeft gebruikt waarmee emissietesten beïnvloed konden worden. Dat schrijft het Duitse blad Bild am Sonntag, op basis van vertrouwelijke documenten. Het moederbedrijf van Mercedes-Benz is een van de autofabrikanten die onder een vergrootglas liggen sinds in 2015 aan het licht kwam dat Volkswagen op grote schaal geknoeid heeft met uitstootgegevens. Zowel in Duitsland als in de Verenigde Staten lopen er onderzoeken naar Daimler.

Kabinet trekt dit jaar 117 miljoen euro voor afval Petten

Het kabinet trekt dit jaar 117 miljoen euro uit om gevaarlijk radioactief afval van de kernreactor in Petten op te ruimen. Het gaat om 1.500 vaten, waarvan een deel is gaan roesten. Dat blijkt uit een brief die vicepremier en minister van Landbouw Carola Schouten vandaag naar de Tweede Kamer stuurt. De uitgave volgt na jarenlang getouwtrek over wie de rekening moet betalen. Het nucleaire bedrijf NRG gebruikt de reactor in Petten voor de productie van medische isotopen waarmee kankerpatiënten worden behandeld.

Zeespiegel stijgt steeds sneller door smelten ijs Zuidpool en Groenland

Het stijgen van de zeespiegel gaat sneller en sneller. Elk jaar gaat het tempo omhoog. Dat komt vooral door het smelten van ijs op de Zuidpool en Groenland. Als de stijging zo doorgaat, staat de zeespiegel rond 2100 mogelijk 65 centimeter hoger dan nu. Dat is twee keer zo veel als eerder voorspeld. Dat kan grote problemen veroorzaken in kustgebieden. ''En zelfs dat is een voorzichtige schatting'', aldus de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en de universiteit van Colorado.
De onderzoekers hebben 25 jaar aan metingen van Europese en Amerikaanse satellieten bestudeerd. De berekeningen staan in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Tekort aan kennis over gewasbescherming met bacteriën, schimmels en virussen

Bacteriën, virussen en schimmels kunnen ingezet worden als duurzame gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw. Om de mogelijkheden van deze zogenaamde microbiële gewasbeschermingsmiddelen beter te benutten, is onderzoek nodig. Daarnaast kan kennisontwikkeling bij telers en adviseurs helpen om het gebruik van de middelen te vergroten. Dit staat in een rapport van het RIVM.

Microbiële middelen kunnen insecten en plantenziekten in gewassen bestrijden zonder ziektes te veroorzaken. Ze brengen weinig risico’s mee voor mens en milieu en laten geen resten achter in voedsel. Ze worden echter nog weinig gebruikt en er zijn in Europa nog te weinig microbiële middelen beschikbaar. Het RIVM heeft aan de hand van interviews in kaart gebracht hoe dit komt en welke oplossingen daarvoor mogelijk zijn.

Dit onderzoek past in het op verduurzaming gerichte overheidsbeleid. Door het terugdringen van het gebruik van chemische middelen moet dit beleid leiden tot een significante verbetering van de algemene milieukwaliteit in Nederland. Deze verkenning geeft de mogelijkheden voor verschillende partijen om tot actie over te gaan om het gebruik van microbiële middelen te vergroten.
Beschikbaarheid en gebruik vergroten

Om het aantal beschikbare middelen te vergroten, is onderzoek nodig naar de mogelijkheden om middelen die buiten Europa op de markt zijn in de Nederlandse land- en tuinbouw te gebruiken. De middelen die wel beschikbaar zijn worden nog weinig gebruikt, doordat telers en adviseurs te weinig weten over deze middelen. Dit probleem kan worden opgelost door onderwijsprogramma’s te ontwikkelen voor agrarische opleidingen en de spuitlicentie.

Het onderzoek naar microbiële middelen richt zich te weinig op ziekten en plagen in grote teelten, zoals aardappelen. De problemen in deze teelten kunnen het beste worden opgelost wanneer onderzoekers, telers en bedrijven gaan samenwerken. Verder zijn de EU-richtsnoeren voor de beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen onvoldoende toegespitst op microbiële middelen. Een impuls is gewenst om een specifiek EU-richtsnoer voor microbiële middelen te ontwikkelen.

Lagere CO2-uitstoot in het vierde kwartaal 2017

De CO₂-uitstoot in Nederland was in het vierde kwartaal 2,2 procent lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Volgens de eerste berekening groeide in dezelfde periode het bruto binnenlands product (bbp) met 2,9 procent. Belangrijke oorzaken van de afname van de CO₂-uitstoot zijn de verminderde inzet van steenkool bij de productie van elektriciteit en het lagere gasverbruik voor verwarming. Dit meldt het CBS op basis van de nieuwste kwartaalcijfers over de CO₂-uitstoot.
Het weer in het vierde kwartaal van 2017 was zachter dan een jaar eerder. Gecorrigeerd voor dit weereffect was de CO₂-uitstoot 0,2 procent lager.

In het vierde kwartaal was de CO₂-uitstoot door elektriciteitsbedrijven, waterbedrijven en afvalbeheer ruim 8 procent lager dan een jaar eerder. Deze bedrijven zijn goed voor 29 procent van de totale uitstoot. De afname komt doordat elektriciteitsbedrijven bij hun productie minder steenkool en meer aardgas hebben ingezet. Bij het verbranden van aardgas wordt minder CO₂ uitgestoten dan bij steenkool. De brandstofmix van Nederlandse energiecentrales is hiermee vanuit milieuoogpunt verbeterd.

De CO₂-uitstoot van zowel de huishoudens als de overige dienstverlening was lager dan in het vierde kwartaal van 2016. Er werd minder aardgas verstookt voor het verwarmen van huizen en bedrijfspanden, maar wel meer motorbrandstoffen verbruikt voor transport.

Petitie tegen nieuwe manier van afval inzamelen

Lelystad probeert de hoeveelheid restafval terug te dringen met de nieuwe wijze van afvalinzameling. Inwoners van Lelystad krijgen twee opties: een extra container voor de deur of voor ondergrondse containers in de wijk. Die laatste optie baart vooral Fred van den Bosch zorgen. "Ik ben bang dat mensen hun grofvuil dumpen bij die containers. Dan krijg je een vervuild straatbeeld." Hij vindt dat Lelystad mensen voor het blok zet door ze slechts deze twee opties te geven.

Nieuw probleem dreigt voor het koraal: blauwalgen

Het doet het goed op de vakantiefoto’s: het knalblauwe water van de Caribische zee. Maar voor het leven onder water betekent dat blauw vooral: armoede. “Alle vrije voedingsstoffen in het water worden direct gebruikt door bijvoorbeeld het koraal”, vertelt zeeonderzoeker dr. Fleur van Duyl van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) aan boord van onderzoeksschip RV Pelagia. Het schip vaart een half jaar tussen Nederland en de Cariben, om de veranderende oceanen te onderzoeken. “Het ecosysteem van het koraal vaart juist wel bij die voedselarmoede, want in het water blijft in principe niets over voor algen die het water troebel zouden kunnen maken”, aldus Van Duyl.

Zwerfafvaldag 2018 in Den Bosch

Ook dit jaar organiseert de gemeente Den Bosch de Zwerfafvaldag. Samen met de bewoners gaat de gemeente zaterdag 24 maart 2018 zwerfafval te lijf.

Steeds meer mensen helpen mee met het opruimen van zwerfafval en maken daar een wekelijkse gewoonte van. Daar zijn we als gemeente erg blij mee. Om meer mensen te inspireren, wordt de zwerfafvaldag georganiseerd. Vorig jaar deden er meer dan 1000 mensen mee. Doet u dit jaar ook mee? Schrijf u vóór 10 maart in via het digitale aanmeldformulier.

Oplossingen voor gezonde Utrechtse lucht

Utrechtse gemeenten, kennisinstellingen, belangenorganisaties en burgers werken met de provincie aan een gezondere lucht. Het resultaat is de samenwerkingsagenda Gezonde Lucht. Doel is een betere luchtkwaliteit en streven naar advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Provinciale Staten hebben de samenwerkingsagenda op 5 februari aangenomen.

Gezondheid staat centraal in de samenwerkingsagenda. De advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn strenger dan de Europese normen voor luchtkwaliteit. Dat is belangrijk, omdat ook onder de Europese normen nog sprake is van schade voor de gezondheid van mensen.

De focus ligt op de bijdrage van landbouw en mobiliteit aan luchtkwaliteit. Ook wordt gekeken naar het beperken van overlast door houtrook. Daarnaast is er aandacht voor de luchtkwaliteit bij gevoelige bestemmingen zoals scholen, kinderdagverblijven en verzorgingstehuizen. Maar er is ook aandacht voor slimme meters en betrokkenheid van burgers bij het vergroten van de kennis over en bewustzijn van luchtkwaliteit. Ten slotte is het belangrijk dat op Europees en nationaal niveau besluiten worden genomen die de luchtkwaliteit verbeteren. Op Europees en nationaal niveau blijven we daarom lobbyen.

Samenwerking is de sleutel tot een vermindering van de ziektelast door luchtverontreiniging. De provincie Utrecht werkt daarom met partners in de regio aan een gezondere lucht. Samen met stakeholders is gezocht naar de invulling van gemeenschappelijke thema’s waarop verbetering van de luchtkwaliteit mogelijk is. De oplossingen uit de samenwerkingsagenda Gezonde Lucht willen wij met de partners uitwerken en realiseren in een Alliantie Gezonde Lucht. We streven er naar om uiterlijk in 2030 in de hele provincie Utrecht te voldoen aan de streefwaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Luchtverontreiniging is een grensoverschrijdend probleem en kan niet door de provincie alleen worden opgelost. Vanuit het Rijk en vanuit Europa zal er hard gestuurd moeten worden op bijvoorbeeld schonere stallen voor de agrarische sector, ontmoediging van het gebruik van fossiele brandstoffen en het versnellen van de vervanging van oude voertuigen.

Nederland dringt gebruik sterke broeikasgassen terug

Nederland heeft donderdag een verdrag geratificeerd dat het gebruik van de sterke broeikasgassen HFK’s de komende dertig jaar wereldwijd met 80 procent moet terugdringen. Dit kan de temperatuurstijging richting 2100 met een halve graad verminderen en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan het nakomen van het Klimaatverdrag van Parijs.

HFK’s hebben een klimaatopwarmend effect dat vele malen sterker is dan het bekendste broeikasgas C02. Ze worden gebruikt in onder andere koelkasten, airconditioners en brandbeveiligingsinstallaties.
Nederland ondertekende het zogeheten Kigali Amendement vandaag bij de Verenigde Naties in New York. Het verdrag verplicht ontwikkelde landen wereldwijd om de productie en consumptie van HFK’s (fluorkoolwaterstoffen) met ingang van 2019 te bevriezen en vervolgens af te bouwen. Ontwikkelingslanden starten hier vanaf 2024 mee. Zelf heeft Nederland de afbouw van HFK’s in 2015 in gang gezet in Europees verband.

Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat: ,,We moeten alle beschikbare kansen om uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, aangrijpen. Bij voorkeur in internationaal verband, zodat het effect van minder uitstoot in Nederland niet weglekt naar andere landen. Het Kigali Amendement is een sprekend voorbeeld van effectieve internationale samenwerking.’’

Het Kigali Amendement is een aanvulling op het Montreal Protocol, waarmee in de jaren tachtig de basis werd gelegd voor de aanpak van CFK’s, die het gat in de ozonlaag veroorzaakten.

'Concentraties fijnstof in Nederlandse huizen te hoog'

De luchtkwaliteit is in 1 op de 7 Nederlandse huizen het grootste deel van de dag onvoldoende als gevolg van fijnstof. In vrijwel alle huizen zijn verhoogde concentraties fijnstof gemeten. Dit gebeurt vooral aan het begin van de avond. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een onderzoek in opdracht van het Longfonds. “Met dit onderzoek willen we meer inzicht krijgen in de luchtkwaliteit binnenshuis”, zegt Longfonds directeur Michael Rutgers. “Mensen brengen meer dan 20 uur van hun tijd binnen door. Het is belangrijk dat de lucht daar gezond is.”

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Blauw Research bij 749 huishoudens. Met een speciale sensor wordt gedurende 9 maanden het gehalte aan CO2, fijnstof (PM2,5), luchtvochtigheid en temperatuur gemeten. Fijnstof is een verzamelnaam voor alle zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer. In deze studie is PM2,5 gemeten, deze deeltjes kleiner dan 2,5 micrometer dringen het diepst in de longen door. In huis komt fijnstof vrij onder meer bij verbranding, bijvoorbeeld door bakken en braden, het branden van kaarsen of de open haard. Ook komen er fijnstofdeeltjes van buiten naar binnen. Bij gevoelige groepen, zoals mensen met een longziekte, kan dit direct leiden tot gezondheidsklachten, zoals benauwdheid of hoesten. Op lange termijn kan blootstelling aan fijnstof voor iedereen schadelijk zijn.                                                                                                                                     
In het onderzoek wordt ook gekeken naar de concentratie CO2, een onzichtbaar gas dat zich ophoopt wanneer veel mensen langere tijd in een slecht geventileerde ruimte zijn. Uit de eerste metingen blijkt dat de concentraties CO2 oplopen gedurende de avond als de meeste bewoners thuis zijn. In 1 op de tien huizen worden de advieswaarden zelfs langer dan een kwart van de dag overschreden. De concentratie CO2 in huis zegt iets over de hoeveelheid luchtverversing. Als de lucht onvoldoende ververst wordt leidt dit tot een bedompte, muffe lucht, maar zorgt het ook voor een ophoping van verontreinigde stoffen in huis, zoals vocht. Dit kan bijdragen aan schimmelgroei. Binnenluchtdeskundige Froukje van Dijken van BBA Binnenmilieu is niet verbaasd over de resultaten: “We weten uit eerder onderzoek dat de binnenluchtkwaliteit in woningen vaak te wensen overlaat. Daarom is het goed en belangrijk dat nu grootschalig onderzoek wordt gedaan naar manieren om het bewustzijn van bewoners over luchtkwaliteit in huis te vergroten.”                                                                                                                  

Veel Nederlanders weten niet dat zij in huis vervuilde lucht inademen en dat dit kan leiden tot gezondheidsklachten. Te veel fijnstof, onvoldoende luchtverversing, vochtproblemen en schimmel, lijken op het eerste gezicht niet zo schadelijk, maar kunnen leiden tot vermoeidheid, benauwdheid, infecties aan de luchtwegen en op lange termijn longziekten als astma en COPD. Michael Rutgers: “We leven steeds bewuster: eten gezonder, bewegen meer en stoppen met slechte gewoonten. Maar weinig mensen beseffen dat ook de luchtkwaliteit in huis een belangrijke rol speelt bij een gezonder leven.”

Het doel van het onderzoek is de deelnemers meer inzicht geven in de luchtkwaliteit in hun huis. Daarom krijgen de deelnemers ook vragenlijsten voorgelegd om te kijken wat zij doen met de informatie over de lucht in hun huis. Zo kwam uit de vragenlijst naar voren dat zo’n 90% van de huishoudens zich nog nooit had verdiept in de luchtkwaliteit binnenshuis. “Voorheen had ik geen idee van de luchtkwaliteit in huis. Nu met de sensor zie ik dat koken een enorme invloed heeft op die luchtkwaliteit. Dat heeft mij echt verbaasd”, vertelt deelnemer Ad Brenters. In de volgende fase van het onderzoek wordt gekeken of inzicht in de luchtkwaliteit in huis er ook toe leidt dat bewoners maatregelen nemen om de lucht binnen gezonder te maken.

Het Longfonds wil dat niemand meer ziek wordt van de lucht die wordt ingeademd. Daarom is het gezondheidsfonds samen met Eneco, Quby, Philips en coalitie Awaire een samenwerking gestart om het Nederlandse publiek bewust te maken van het belang van gezonde lucht in huis. Het doel is mensen handvatten te geven om hun gezondheid te beschermen tegen vieze lucht en zelf de lucht gezonder te maken. In het voorjaar 2018 is het onderzoek helemaal afgerond.

Ozonlaag krimpt nog boven dichtbevolkte gebieden

Het gat in de ozonlaag boven de Zuidpool is aan het sluiten, maar in grote delen van de wereld gaat het nog niet goed. Daar blijft de hoeveelheid ozon in de lucht krimpen. Wetenschappers hebben daar geen goede verklaring voor. De studie is uitgevoerd door wetenschappers uit Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Canada, Finland, Zweden en Zwitserland. Ze hebben onder meer gekeken naar satellietmetingen. Het onderzoek staat in het wetenschapsblad Atmospheric Chemistry and Physics.

Lijst met potentieel Zeer Zorgwekkende stoffen basis voor aanscherping milieuvergunningen

Het RIVM heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een lijst met 327 potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) gepubliceerd. Het gaat om stoffen waarvan nog niet zeker is of ze ZZS zijn. Zodra meer gegevens over deze stoffen beschikbaar zijn, kan een deel van de potentiële  ZZS als ZZS worden aangemerkt. Vergunningverleners kunnen bedrijven die deze potentiële  ZZS uitstoten aanspreken op het voorzorgbeginsel.

Er bestaat bezorgdheid en onrust over chemische stoffen die vrijkomen uit industriële processen. Aanleiding hiervoor zijn recente ervaringen met nieuwe, nog grotendeels onbekende stoffen, bijvoorbeeld rond Dordrecht met de stof GenX. Het gaat daarbij om stoffen die mogelijk kanker kunnen veroorzaken, nadelige effecten kunnen hebben op de voortplanting of zich kunnen ophopen in het milieu.

De lijst met potentieel Zeer Zorgwekkende Stoffen is gepubliceerd op de Risico’s van Stoffen website van het RIVM. De keuze voor deze stoffen en stofgroepen is voornamelijk gebaseerd op informatie uit de Europese REACH regelgeving. De lijst zal regelmatig worden bijgewerkt naar aanleiding van ontwikkelingen in de Europese stoffenregelgeving.

Het Nederlandse beleid is er op gericht om ZZS te weren uit de leefomgeving en om ervoor te zorgen dat de uitstoot van potentiële ZZS uit voorzorg wordt beperkt. De lijst met potentiële ZZS is een hulpmiddel voor bedrijven en vergunningverleners. Het bevoegd gezag kan een bedrijf dat een vergunning aanvraagt om nader onderzoek vragen als dit bedrijf een potentiële ZZS uitstoot.

Fotograaf vertelt over afvalstromen in grote steden

Fotograaf Kadir van Lohuizen houdt maandag 19 februari een lezing over de toekomst van ons afval. Van Lohuizen bezocht zes wereldsteden - waaronder Amsterdam - om vast te leggen hoe we met ons afval omgaan en wat er gebeurt als we op dezelfde voet doorgaan.

'Regeerakkoord ondermijnt klimaatbeleid omdat kosten oneerlijk verdeeld worden'

De rekening van de nieuwe klimaatmaatregelen uit het regeerakkoord komt vooral terecht bij de MKB’ers en de laagste inkomens, blijkt uit nieuw onderzoek. Helaas versterkt Rutte III hiermee een negatieve trend waarvoor al vaker gewaarschuwd is, zegt GroenLinks. GroenLinks vraagt daarom vandaag om een kabinetsreactie op deze nieuwe cijfers.

GroenLinks staat naar eigen zeggen als geen ander achter maatregelen die klimaatverandering tegengaan. Daar dient ook iedere burger en bedrijf aan bij te dragen. Des te belangrijker is het daarom dat de prijs voor al die inspanningen zo eerlijk mogelijk verdeeld wordt. Uit het vandaag gepubliceerde rapport van CE-Delft, dat in opdracht van Milieudefensie is opgesteld blijkt dat de laagste inkomens het hoogste percentage van hun besteedbaar inkomen gaan betalen aan klimaatlasten. De hoogste inkomens betalen relatief gezien juist het minst. Zij betalen hier straks maar 1,2% van hun inkomen voor, terwijl het bij de inkomens oploopt naar 4,2 procent. Ook in het bedrijfsleven worden de lasten niet eerlijk verdeeld: de zware industrie betaalt het minst, terwijl MKB’ers en eenmansbedrijven de hoogste rekening krijgen. Naast de lasten kent het klimaatbeleid ook lusten. Dan is het toch schrikken om te lezen dat 80 procent van de subsidies naar bedrijven gaat, waarvan het grootste deel terecht komt bij de energiesector en de land- en (glas)tuinbouw.

Tom van der Lee: “Om de energietransitie te laten slagen hebben we een breed draagvlak nodig, daarom moeten we de lusten en lasten eerlijk verdelen. Nu komen de lasten vooral terecht bij de burger met een kleine portemonnee of een kleine zaak en de lusten bij de grote bedrijven. Dat moet anders. Daarom wil ik dat het kabinet bij ommekomst van een nieuw Nationaal Klimaat- en Energieakkoord onmiddellijk in kaart brengt bij wie die lusten en lasten terecht komen, en vervolgens met extra maatregelen komt om té grote verschillen via inkomensbeleid te compenseren.”

Drents Energieloket adviseert over asbest en duurzame maatregelen

Asbest in een woonomgeving geeft risico’s. Daarom moeten in 2024 alle asbestdaken in Nederland vervangen zijn. Dat roept bij inwoners van Drenthe vragen op. Bijvoorbeeld over wat een woningeigenaar zelf mag doen en welke financieringsmogelijkheden er zijn. Vanaf 1 februari kunnen particuliere woningeigenaren met hun vragen terecht bij het Drents Energieloket.

De adviseur van het energieloket kan verder helpen met de eerste vragen en advies geven over het combineren van de asbestverwijdering met duurzame maatregelen zoals dakisolatie of zonnepanelen. Daarnaast weet het Drents Energieloket welke actuele regelingen, zoals de Energiebespaarlening Drenthe, en (landelijke) subsidies er zijn voor het verwijderen van asbestdaken.

Gedeputeerde Tjisse Stelpstra: “De provincie Drenthe vindt een duurzame en veilige woon- en leefomgeving belangrijk. Daarom willen we het voor alle woningeigenaren gemakkelijker maken om een asbestdak te verwijderen. Met de nieuwe Asbestregeling Drenthe is een lening tegen een lage rente mogelijk. Zo is het voor inwoners voordeliger om de verwijdering van een asbestdak te financieren en is het misschien mogelijk om meteen het dak van de woning te isoleren en/of zonnepanelen te plaatsen.”

Vervuilingsbron GenX bekend

De concentraties GenX die Dunea aantreft in haar drinkwaterbron zijn afkomstig van een bedrijf uit Helmond. Dat is eerder deze maand bekend geworden. Het bedrijf had zichzelf eerder al gemeld bij het waterschap.

Naast het bedrijf uit Helmond hebben de Brabantse waterschappen Aa en Maas en De Dommel nog twee vervuilingsbronnen op het oog. Daar wordt nu aanvullend onderzoek naar gedaan. Uit eigen metingen bleek al dat de concentraties GenX in de Afgedamde Maas, de drinkwaterbron van Dunea, niet afkomstig konden zijn van Chemours in Dordrecht.

Dunea is blij dat dat nu één vervuilingsbron is gevonden en roept de andere bedrijven op zich ook te melden. Zo kan er gezamenlijk naar een passende oplossing worden gezocht. Het is tenslotte in ieders belang dat drinkwaterbronnen in Nederland van goede kwaliteit zijn en blijven.

Dunea controleert de waterkwaliteit via een uitgebreid meetprogramma gedurende het hele zuiveringsproces. Het drinkwater van Dunea is veilig en voldoet aan alle kwaliteitseisen.

Demonstratie nieuw luchtmeetnet met betaalbare CAIRE-sensoren

Met de nieuwe CAIRE-sensoren van ECN kunnen bedrijven en instellingen voortaan zelf de luchtkwaliteit in hun omgeving meten. Het onderzoeksinstituut is deze week gestart met een demonstratie in Alkmaar, waarbij op negen locaties, waaronder een aantal scholen, de luchtkwaliteit in Noord-Holland wordt gemeten. Samen vormen de sensoren een lokaal luchtmeetnet.

Gedurende een periode van enkele maanden plaatst ECN CAIRE-sensoren op scholen, andere locaties in de kop van Noord-Holland en bij zijn eigen locatie in Petten. Scholen die meewerken met de pilot zijn onder andere het Van der Meij College, GBS De Rank, de Rudolf Steinerschool en de Erasmus. Door alle sensoren aan elkaar te koppelen en data te delen ontstaat een lokaal of zelfs een regionaal luchtmeetnet. Dat kan volgens ECN een belangrijke aanvulling zijn op het landelijke luchtmeetnet. ,,Dat telt zo’n vijftig meetstations. In Noord-Holland staan ten noorden van Amsterdam maar twee meetstations. Door lokale sensoren ontstaat een fijner netwerk en krijg je een beter plaatje van de luchtkwaliteit”, stelt directeur Jaco Saurwalt van de unit Milieu & Energie Engineering van ECN.

Volgens hem is er een enorme vraag naar betrouwbare en betaalbare sensoren vanuit gemeenten, bedrijven en instellingen. Saurwalt: ,,We doen alles voor onze gezondheid, maar we meten niet wat we inademen en weten weinig van de luchtvervuiling in de omgeving waarin we leven, wonen en werken. Deze sensoren maken het meten van luchtkwaliteit bereikbaar voor iedereen die echt wil weten wat er aan de hand is. Als je meet, kun je er ook  wat aan doen.”

Voor gemeenten, bedrijven, scholen en andere instellingen heeft ECN een betaalbare variant van zijn CAIREBox ontwikkeld, speciaal voor het meten van fijnstof: de CAIRE-sensoren. De CAIREBox meet allerlei vervuiling in de lucht en is bedoeld voor de professionele markt. Hij wordt al jaren succesvol ingezet in en rond Eindhoven, in de Amsterdamse haven, bij verschillende industrieën en rond diverse projecten in Europa en China.

De CAIRECube fijnstofmeter is bedoeld om zelf de luchtkwaliteit in een wijk, op een bouwlocatie of in de directe omgeving te meten. Als de luchtvervuiling door verkeer, industrie of bouwwerkzaamheden te hoog is, kunnen mensen handelen. Bedrijven kunnen in zo’n geval maatregelen nemen om stofoverlast te beperken.

Met de CAIREHome fijnstofmeter kan de luchtkwaliteit binnen in de school, kinderopvang, of kantooromgeving worden gemeten. Voor de proef in Alkmaar heeft ECN de sensoren uitgerust met een CO2-meter. In sommige klassen of andere ruimtes met veel mensen kan het CO2-gehalte namelijk hoog oplopen, met verlies van concentratie en hoofdpijn tot gevolg.