Climate Campus Zwolle presenteert actieplan klimaatadaptatie

Op 9 maart 2018 heeft de stichting Climate Campus in Brainz in Zwolle haar actieplan gepresenteerd. Dit kennis- en innovatienetwerk in Oost-Nederland wil werk en vaart maken om de stad en de delta klimaatbestendig te maken nu de gevolgen van klimaatverandering overal in Nederland en de wereld voelbaarder worden. Tauw is één van de ruim 40 organisaties en bedrijven die hiervoor in juni 2017 een intentieverklaring heeft getekend.

De provincie Overijssel, waterschap Drents Overijsselse Delta en de gemeenten Kampen, Zwartewaterland en Zwolle - partners van de Climate Campus - juichen de ontwikkeling van Climate Campus toe als kenniscentrum in de regio, dat niet alleen van betekenis is voor de IJssel-Vechtdelta maar ook voor Nederland en Europa.

Het actieplan bevat ideeën en oplossingen die in 2018-2019 door themagroepen verder worden uitgewerkt tot oplossingen voor klimaatbestendige delta’s.

Uniek is dat bedrijven en inwoners nadrukkelijk worden uitgenodigd als ervaringsdeskundigen en leveranciers van vraagstukken rond klimaatbestendig wonen, werken, ontwikkelen en ondernemen. Meer dan vijftig procent van de bebouwing en leefomgeving in de regio is eigendom van particuliere woningbezitters en private partijen. Samen nieuwe oplossingen bedenken, kan tot een enorme economische boost leiden. Denk aan de economische ontwikkeling die zich eerder voltrok bij de transitie van kolen naar gas.

De stichting Climate Campus bestaat uit Liesbeth Rijsdijk (Hogeschool Windesheim), Matthijs Nijboer (Natuur en Milieu Overijssel), Han de Wit (Tauw) en Koos Veerman (Royal Haskoning DHV). De overheden krijgen nog een vertegenwoordiger in het stichtingsbestuur.

Jaarlijkse schoonmaakbeurt Maasoevers

 In maart en april ligt er, na een ‘hoogwaterperiode’, veel zwerfafval langs de oevers van de rivieren. Zo'n 100 vrijwilligers zijn zaterdag 10 maart per boot in Drimmelen de Biesbosch in gegaan om de oevers op te schonen. Dit was het startsein voor de jaarlijkse schoonmaakacties langs de Maas.

Gedeputeerde Johan van den Hout (Natuur, Water en Milieu) en de Drimmelense wethouders John van Oosterhout en Hans Kuijpers losten zaterdag 10 maart het startschot van de schoonmaakactie en staken daarbij natuurlijk ook zelf de handen uit de mouwen.

In maart en april ligt er, na een ‘hoogwaterperiode’, veel zwerfafval langs de oevers van de rivieren. Gemeenten langs de Maas organiseren in deze periode samen met lokale verenigingen, waterschappen, terreinbeheerders, provincie Noord-Brabant en IVN Brabant diverse opruimacties op minimaal 40 trajecten langs de Maas in Brabant. Dat gebeurt in de gemeenten Aalburg, Boxmeer, Cuijk, Drimmelen, Geertruidenberg, Grave, Heusden, Oss, ’s-Hertogenbosch, Waalwijk, Werkendam en Woudrichem. In voorgaande jaren deden er meer dan 500 vrijwilligers mee. Er is steeds meer aandacht voor de plastic soep en wereldwijd verzamelen miljoenen mensen zich voor opruimacties op stranden en uiterwaarden van rivieren. De aanvoer van plastic afval vanuit rivieren is echter een onderbelicht probleem. Het project Schone Maas moet mensen ervan bewust maken dat de plastic soep dichtbij ontstaat en dat iedereen er wat aan kan doen.

Climate Campus maakt vaart met klimaatadaptatie

De kersverse stichting Climate Campus, kennis- en innovatienetwerk in Oost-Nederland, wil werk en vaart maken met klimaatadaptatie. Ruim 40 organisaties en bedrijven uit de IJssel-Vechtdelta en daarbuiten zijn uit op nieuwe kennis en innovaties voor een klimaatbestendige leefomgeving die ze samen met overheden, corporaties en zorginstellingen willen ontwikkelen. Dat staat in het actieplan dat het nieuwe stichtingsbestuur onlangs presenteerde.

Namens de provincie Overijssel was gedeputeerde Bert Boerman, verantwoordelijk voor Mobiliteit, Water en Sociale Kwaliteit in Overijssel, aanwezig bij de lancering van het actieplan.

Uniek is dat bedrijven en inwoners in buurten en straten nadrukkelijk worden uitgenodigd als ervaringsdeskundigen en leveranciers van vraagstukken rond klimaatbestendig wonen, werken, ontwikkelen en ondernemen. Meer dan vijftig procent van de bebouwing en leefomgeving in de regio is eigendom van particuliere woningbezitters en private partijen. Als we oplossingen en innovaties ontwikkelen voor het ‘nieuwe klimaat’ moeten we de omgeving betrekken, stelt het nieuwe stichtingsbestuur. De nieuwe weersextremen kunnen immers tot grote schade en problemen leiden en de economie aantasten. Andersom, als je nu de leefomgeving aanpast en samen nieuwe oplossingen verzint, kan dat een enorme economische boost geven. Te vergelijken met de economische ontwikkeling die zich eerder voltrok bij de transitie van kolen naar gas.

Het gepresenteerde actieplan bevat ideeën en oplossingen die in 2018-2019 door themagroepen verder worden uitgewerkt tot oplossingen voor klimaatbestendige delta’s. Een Innovatieagenda richt zich bijvoorbeeld op initiatieven voor Citizens’ Scienceprojecten zoals SensHagen, dat vandaag ook werd gepresenteerd.

Hier draait het om inwoners in Stadshagen die met sensoren in hun tuin het KNMI en RIVM helpen om data te verzamelen rond stadsklimaat en fijnstof. Provincie Overijssel, Waterschap Drents Overijsselse Delta en gemeenten Kampen, Zwartewaterland en Zwolle zijn partner. Zij juichen de ontwikkeling van Climate Campus toe als kenniscentrum in de regio met betekenis voor de IJssel-Vechtdelta en zelfs voor Nederland en Europa. De overheden krijgen nog een vertegenwoordiger in het stichtingsbestuur dat nu bestaat uit Liesbeth Rijsdijk (Hogeschool Windesheim), Matthijs Nijboer (Natuur- en Milieu Overijssel), Han de Wit (Ingenieursbureau Tauw) en Koos Veerman (ingenieursbureau Royal Haskoning DHV).

Maatregelen om luchtkwaliteit snel te verbeteren

Om de laatste overschrijdingen van de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit versneld weg te nemen, stelt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) samen met de provincies en gemeenten aanvullende maatregelen voor. Het doel is de overschrijdingen op de kortst mogelijke termijn op te lossen.

Hiermee vult Van Veldhoven het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit aan. Met name in drukke straten in onze binnensteden en op een beperkt aantal plekken rond veehouderijen voldoet Nederland nog niet overal aan Europese normen. Het aangevulde plan zal op dinsdag 27 maart in consultatie gaan. Ook wordt het pakket parallel aan de zienswijzeprocedure doorgerekend.

Van Veldhoven: “We zijn continu bezig onze luchtkwaliteit verder te verbeteren en knelpunten uit de wereld uit te helpen. Het stopt dan ook niet wanneer we straks aan Europese normen voldoen, want het kabinet streeft naar de waarden die de Wereldgezondheidsorganisatie hanteert. Gezonde lucht is van levensbelang.”

In het aangepaste Samenwerkingsprogramma worden op verschillende niveaus ruim 100 extra maatregelen opgenomen. Maatregelen die op korte termijn effect hebben, zoals de herinrichting van een kruispunt. Of acties die op iets langere termijn werken, zoals extra investeringen in elektrische laadpalen. Daarnaast komt het Rijk met wetgeving die het mogelijk maakt dat gemeenten lagere parkeertarieven kunnen vragen voor voertuigen die minder vervuilend zijn en worden de mogelijkheden voor het stimuleren van schonere mobiele werktuigen onder de loep genomen.

In het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit werken Rijksoverheid en decentrale overheden samen om met het oog op onze gezondheid luchtkwaliteit te verbeteren. Het doel is overal te voldoen aan de Europese grenswaarden voor stikstofdioxide en fijnstof. Uit de rapportage voor 2017 blijkt dat in veruit het grootste deel van Nederland de concentraties onder de deze normen liggen. Langs drukke straten in zeven steden zijn er nog wel overschrijdingen, net als in gebieden rond intensieve veehouderijen.

Het aangepaste plan zal op 27 maart in consultatie gaan. Dan is het tot en met 7 mei het voor iedereen mogelijk een zienswijze op deze aanpassing van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit te geven. Zie ook: www.platformparticipatie.nl/aanpassingnsl2018

Provinciale Staten stemmen in met Klimaatinitiatief en Kaders Omgevingsvisie

Voor 2030 moet de provinciale organisatie 100% klimaatneutraal zijn. Hiervoor stelden 8 partijen, van de coalitie en oppositie, SP, VVD, CDA, PvdA, D66, GroenLinks ChristenUnie en 50PLUS, een klimaatinitiatief op. Gedeputeerde Staten hebben dit initiatief omarmd. Provinciale Staten stelden op 7 maart 2018 het Klimaatinitiatief vast. Naast de genoemde fracties stemden ook de SGP en Groep Poortinga voor het besluit. Partij van de Dieren en de PVV stemden tegen.

Provinciale Staten stelden ook de Kadernota Omgevingsvisie en Omgevingsverordening vast. Met ruime steun van de fracties van VVD, CDA, D66, SP, PvdA, ChristenUnie, SGP, GroenLinks, 50Plus en Groep Poortinga. Hoogwaardige culturele voorzieningen maken een regio aantrekkelijker om te wonen en werken. In een amendement vroegen de PvdA, GroenLinks en SP hier aandacht voor. De Staten stemden hiermee in. Tegen waren de SGP, PVV en PvdDieren. Ook het amendement van de SP om het woordje Uber (op pagina 16) in de kadernota te wijzigen in deelauto’s kon op steun reken van de meerderheid van de Staten.

De bijdrage van €100.000 voor het voortzetten van het meldpunt fipronil riep discussie op bij de Staten. Hoe lang blijf je gedupeerde ondernemers van de fipronilcrisis steunen? En waar exact geven we het geld aan uit? Andere ondernemers in zwaar weer ondersteunen wij immers ook niet was het tegengeluid van enkele fracties die tegenstemden. Bied ze de kennis en netwerk aan van de provincie Gelderland (D66) en laat de steun over aan de lokale gemeenten en bedrijven vond de SP. De VVD, CDA, PvdA, PVV, ChristenUnie en de SGP zorgden voor een meerderheid van dit besluit. De motie waarin diverse fracties Gedeputeerde Staten vragen een brief te sturen naar de verantwoordelijke minister om het contact tussen de boeren en NVWA aan te kaarten kon rekenen op instemming van de Statenleden behalve die van GroenLinks, 50PLUS en Groep Poortinga.

De Staten besloten meer dan €9 miljoen aan de Veluwe toe te kennen. Besluit 1 gaat over €4 miljoen voor de Ontwikkelingsmaatschappij Vitale parken. Doel van deze maatschappij is het tegengaan van verloedering van de vakantieparken en om er te handhaven. Besluit 2 gaat over ruim €5 miljoen voor het beschermen en versterken van natuur, landschap en erfgoed en het bevorderen van recreatie en toerisme op de Veluwe. Beide besluiten konden rekenen op steun van VVD, CDA, D66, SP, PvdA, ChristenUnie, SGP, 50PLUS en Groep Poortinga.

'Minder afval in onze bak bespaart geld'

Wie vanaf 1 juli in Goes de container met restafval minder vaak laat legen, bespaart op de kosten van het afval inzamelen. En dat motiveert mensen, zo was maandagavond te horen tijdens een informatieavond over de nieuwe manier van afval inzamelen in Goes. "Als we onze container minder vaak aan de straat zetten, is dat goed voor onze portemonnee. Dus wij zijn al zeker een jaar fanatiek bezig met het scheiden van ons afval", zegt een van de bezoekers van de informatieavond. "Het milieu is belangrijk maar dat je er ook mee kunt besparen, motiveert natuurlijk."

Ritten bedrijfsafvalwagens gehalveerd in Haarlem

Bedrijfsafvalinzamelaars, Transport en Logistiek Nederland en de gemeente Haarlem starten een intentie-overeenkomst om bedrijfsafval in de stad door één inzamelaar op te laten halen. Nu rijden er nog wagens van meerdere afvalinzamelaars door de stad en dat zorgt voor veel verkeer. In juni wordt restafval en papier/karton ingezameld door één neutrale wagen. Door de proef, onder de naam Green Collecting Haarlem, neemt het aantal vervoersbewegingen fors af. Dit leidt direct tot een vermindering van de uitstoot van schadelijke emissies. Het plan is ook om de proef zo snel mogelijk te gaan uitvoeren met een elektrische wagen.

Waar gemeenten verantwoordelijk zijn het huishoudelijk afval op te laten halen, is de bedrijfsafvalmarkt geliberaliseerd. Bedrijven kunnen hun eigen bedrijfsafvalinzamelaar kiezen. Omdat bedrijven verplicht zijn steeds meer afval gescheiden aan te bieden, neemt het aantal verkeersbewegingen in de toekomst alleen maar toe. Voor de deelnemende partijen aan Green Collecting Haarlem reden genoeg om gezamenlijk aan een duurzamere oplossing te werken.

Elk bedrijf in de binnenstad van Haarlem behoudt het contract met zijn eigen bedrijfsafvalinzamelaar, maar de daadwerkelijke inzameling bij de adressen wordt voortaan uitgevoerd met een ‘neutrale’ wagen. De proef start in juni. Bedrijven worden door hun eigen bedrijfsafvalinzamelaar tijdig op de hoogte gebracht.

Gemeente Haarlem heeft de Green Deal ZES ondertekend en staat bekend om een vooruitstrevend duurzaamheidsbeleid. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt het terugdringen van energieverbruik en het voorkomen van uitstoot van schadelijke emissies, zoals CO₂, NOx en fijnstof met als doel ‘Haarlem klimaatneutraal’. Daar sluit het initiatief van Green Collecting Haarlem goed bij aan. Op woensdag 7 maart hebben de betrokken partijen een intentie-overeenkomst officieel ondertekend. De Haarlemse wethouder van duurzaamheid Cora-Yfke Sikkema is blij met het initiatief. “We zijn de eerste gemeente in Nederland waar bedrijfsafvalinzamelaars samenwerken. Deze samenwerking zorgt voor minder wagens in de binnenstad, minder CO₂-uitstoot en meer verkeersveiligheid. Dus drie keer winst voor de stad.”

Blootstelling GenX en PFOA via moestuingewassen overschrijdt grenswaarden niet

In principe is het veilig om gewassen te eten uit moestuinen in Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht. Toch adviseert het RIVM om gewassen uit moestuinen binnen een straal van een kilometer rondom de fabriek met mate te consumeren (niet te vaak of te veel). Reden hiervoor is dat omwonenden ook via drinkwater en lucht met GenX en PFOA in aanraking komen of zijn gekomen.

In groenten en fruit uit moestuinen die verder dan een kilometer van de fabriek liggen, zijn de concentraties van GenX en PFOA zo laag dat de gewassen veilig kunnen worden gegeten, ook als mensen via de twee andere bronnen in aanraking komen of zijn gekomen met deze twee stoffen.

Tien moestuinen onderzocht

Eind augustus 2017 heeft het RIVM bij 10 moestuinen rondom de fabriek van DuPont/Chemours monsters van groenten genomen: in Dordrecht en Papendrecht op drie locaties en op vier in Sliedrecht. Op alle locaties zijn van drie categorieën groenten (blad-, knol- en vruchtgroenten) monsters genomen. In alle onderzochte moestuinen rond de fabriek zijn sporen van GenX en/of PFOA gevonden waarvan de hoeveelheid niet kon worden gekwantificeerd. In 14 procent van de monsters rond de fabriek is GenX aangetroffen in meetbare hoeveelheden en in 4 procent van de monsters PFOA. 

Op één locatie, minder dan 1 kilometer ten noordoosten van de fabriek, zijn hogere concentraties GenX in groente (in andijvie, bieten, selderij, sla en tomaten) en PFOA (in bieten) aangetroffen dan op de andere 9 locaties.

Het RIVM heeft deze hoogste concentraties gebruikt om te berekenen of het veilig is om de gewassen uit moestuinen te eten. Daarbij is aangenomen dat mensen hun leven lang uitsluitend groenten uit hun eigen tuin eten. Onder deze worst-case omstandigheden overschreed de blootstelling van beide stoffen via voedsel de gezondheidskundige grenswaarden niet. Als de blootstelling onder deze grenswaarden blijft is deze veilig.

Er worden aanvullend grondmonsters uit de moestuinen geanalyseerd op de hoeveelheid GenX en PFOA. Begin mei 2018 zijn de resultaten hiervan bekend. Hieruit moet duidelijk worden of de grond waarop de gewassen zijn geteeld geschikt is voor moestuingebruik.

Gratis compost voor Eindhovenaren

Eindhovenaren kunnen vanaf 17 maart  tot 15 april, op vertoon van hun stadspas, gratis compost ophalen bij de milieustraat aan de Lodewijkstraat 7. Afvalinzamelaar Cure Afvalbeheer doet mee aan de landelijke compostactie. Hierdoor krijgen bewoners gratis compost als beloning voor het scheiden van GFT-afval.

De compost wordt los aangeboden. Je kunt dit zelf op je aanhanger of in zakken scheppen. Je moet zelf zorgen voor het benodigde materiaal zoals zakken en schop. Je mag maximaal 2 m3 (een aanhanger vol) meenemen. Denk bij het vervoer op een aanhanger aan een afdekzeil voor het veilig vervoeren van de compost.

'Medicijnresten uit Drents Water' op Wereld Waterdag

Op 22 maart 2018, internationale Wereld Waterdag, organiseert de provincie Drenthe de bijeenkomst ‘Medicijnresten uit Drents water’. Centraal staat de vraag: “Wat kunnen we in Drenthe samen doen om de waterkwaliteit te verbeteren?”

Nederlanders gebruiken steeds meer medicijnen. Een deel daarvan komt via urine en ontlasting in het rioolwater terecht en vervolgens in het milieu. Dat is slecht voor het waterleven en lastig voor de bereiding van drinkwater. Het stijgende medicijngebruik (deels door vergrijzing) en klimaatverandering (langdurige lage waterstanden) zetten de waterkwaliteit onder druk. Daarnaast wordt ons water via mest belast met diergeneesmiddelen.

Maatschappelijk is er steeds meer aandacht voor medicijnen in ons (drink)water, vooral als het gaat om ‘antibioticaresistentie’ en ‘hormoon verstorende stoffen’. Ook politiek klinkt de roep om de belasting van ons water terug te dringen. Om dit te realiseren werkt de Rijksoverheid met een ketenaanpak. Want alleen door een gezamenlijke aanpak, met maatregelen in de geneesmiddelenketen en door waterzuivering kan het probleem worden opgelost.

Nieuw rapport onthult grote misstanden op palmolieplantages

In het onlangs verschenen rapport van Profundo onthult Milieudefensie de vele misstanden in het systeem van certificering van duurzame palmolie. Nog steeds vind er structureel ontbossing plaats en worden mensenrechten dagelijks geschonden onder het label ‘duurzame gewonnen palmolie’. Milieudefensie pleit daarom in het rapport voor het inperken van het gebruik van palmolie.

Sinds 2014 is de Roundtable on Sustainable Oil (RSPO) het levensmiddelenconcern dat er voor hoort te zorgen dat er geen palmolie, waarvoor oerbos is gekapt, in producten terecht komt. Dit nieuwe rapport brengt aan het licht dat dit in de praktijk niet het geval is. Landroof, mensenrechten schendingen en kinderarbeid is aan de orde van de dag. De lokale bevolking wordt met grof geweld van hun land beroofd, plantage medewerkers worden blootgesteld aan levensgevaarlijke chemicaliën, en kinderen onder de toegestane leeftijd werken lange dagen op de plantages.

Milieudefensie concludeert dat de RSPO niet kan garanderen dat palmolie duurzaam wordt gewonnen. Daarom pleiten wij ervoor om het gebruik van palmolie uit de tropen in Europa zoveel mogelijk te beperken. In plaats van palmolie zouden andere lokaal geproduceerde oliën te gebruiken.

Het regenwoud wordt gekapt om plaats te maken voor enorme plantages. Vooral voor palmolie en voor onze producten. Want palmolie wordt volop verwerkt in onze voeding, cosmetica en brandstoffen. De gevolgen van de oprukkende megaplantages zijn gigantisch. Mensen worden verdreven van hun geboortegrond en unieke dieren als de orang-oetan dreigen uit te sterven. En ook op lange termijn zijn de effecten van ontbossing desastreus. Bossen zijn de ‘longen van de aarde’, ze nemen CO2 op en zuiveren zo de lucht. Bij boskap worden deze longen afgebroken en komt er ook nog eens extra CO2 vrij.

Onderwaterdrones sporen vuilnis in fjorden op

Uitgekeken op je oude auto en geen zin om je voertuig naar de sloop te brengen? “Nog niet zoveel jaar geleden adviseerde een burgemeester van Oslo om je auto het ijs op te rijden”, vertelt Solve Stubberud van de Noorse bond van automobilisten aan The New York Times. Het gevolg is dat de bodem van het water bij Oslo bezaaid ligt met autowrakken. En met andere troep. Nadat in januari een dode dolfijn was aangespoeld die verstrikt was geraakt in het in het water gedumpte plastic was de maat vol voor de Noren: er werd besloten tot een grote schoonmaakactie.

Uw tapijt telt 59 toxische stoffen

Chemische stoffen, ze zitten overal in huis. In de trui die we dragen, in de foundation die we smeren, in het plastic speelgoed van de kinderen. En nu ook in onze tapijten, zo blijkt uit een Britse studie. Onderzoekers vonden 59 gevaarlijke stoffen terug in vloerkleden van Europese makelij. Volgens het onderzoek is ons favoriete tapijt niet alleen een broeihaard van huisstofmijt of schimmels, maar ook een verzameling toxische stoffen. Liefst 59, om precies te zijn. Het gaat dan vooral om vlamvertragers, ftalaten of weekmakers (stoffen die kunststoffen elastisch maken), polymeren en zware metalen als kwik, lood of cadmium. Ze zitten verwershkt in de vezels van de mat, in het materiaal aan de onderkant of in de lijm die wordt gebruikt.

Kabinet investeert 300 miljoen euro in klimaat

Het kabinet investeert dit jaar 300 miljoen euro in een reeks maatregelen die de CO2-uitstoot in Nederland terugdringen. Het gaat hierbij om projecten voor het aardgasvrij maken van bestaande woonwijken, geothermie en CO2-vermindering in de landbouw en industrie. Hiermee maakt het kabinet, vooruitlopend op het Klimaatakkoord, werk van CO2-reductie.

Het kabinet stelt tot en met 2030 jaarlijks 300 miljoen euro beschikbaar voor maatregelen die bijdragen aan de ambitie om de CO2-uitstoot in Nederland met 49% te verminderen in 2030. De ministerraad heeft nu de investeringen voor 2018 vastgesteld. Vanaf volgend jaar zal het investeringsbudget worden gebruikt voor maatregelen uit het Klimaatakkoord.

Dit jaar investeert het kabinet 90 miljoen euro in de start van een programma voor het aardgasvrij maken van bestaande woonwijken. Het gaat in 2018 onder meer om een aantal wijken in Groningen. De ervaringen met de 1e woonwijken zullen worden gebruikt zodat in 2021 jaarlijks 30.000 tot 50.000 bestaande woningen in Nederland van het aardgas kunnen worden afgesloten.

Het kabinet maakt ook ruim 30 miljoen euro vrij voor innovaties die bijdragen aan CO2-reductie in de glastuinbouw en het terugdringen van uitstoot in de veehouderij. In de industrie komt budget beschikbaar om plannen voor verminderingen van CO2-uitstoot te versnellen.

In de transportsector wordt 15 miljoen euro geïnvesteerd in de introductie van bussen, trucks en bedrijfswagens die op waterstof rijden. Ook worden er in 2018 7 waterstof-tankstations gebouwd. Verder komt er geld beschikbaar voor proeven met klimaatneutraal, circulair inkopen door de overheid. In totaal gaat 12 miljoen euro naar de circulaire economie.

Doorbraak in strijd tegen plasticsoep

Om na vele jaren een doorbraak te forceren in de strijd tegen plasticsoep, komt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) samen met het verpakkend bedrijfsleven, gemeenten en andere betrokken partijen met nieuwe doelen en maatregelen: 70 tot 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval en 90 procent hergebruik van kleine flessen.

Bedrijfsleven en gemeenten zullen direct aan de slag gaan. Als onverhoopt de afgesproken doelen in het najaar van 2020 niet gehaald zouden zijn, zal per 1 januari 2021 statiegeld worden ingevoerd op plastic flesjes. Het zou dan gaan om 10 tot 15 cent voor plastic flessen tot 1 liter. Bij eventuele invoering worden kleine winkeliers ontlast. De voorbereiding van noodzakelijke wetgeving start nu.

Van Veldhoven: “Zwerfafval is slecht voor het milieu en slecht voor ons humeur. We kennen allemaal de beelden: de berm vol zwerfafval in Nederland, het strand vol flesjes op Bali, dieren vol plastic in de oceanen. Dat moet ophouden! Statiegeld helpt - dat weten we - dus de invoering van statiegeld op kleine flesjes zet ik in gang. Maar als een andere aanpak sneller hetzelfde resultaat boekt, is statiegeld niet nodig. Zolang we de plasticsoep maar aanpakken en we van oude flesjes, nieuwe flesjes maken.”

Zwerfafval bestaat uit meer dan alleen plastic flesjes. Van Veldhoven blijft daarom hameren op een brede aanpak van al het afval. Nog dit jaar verschijnt hiervoor de Landelijke Aanpak Zwerfafval. Het betrekken van de burger bij het schoonhouden van berm, plantsoen en park zal daarbij een speerpunt zijn. De staatssecretaris trekt ook hierin samen op met producenten (verantwoordelijk voor verduurzaming) en gemeenten, die bijvoorbeeld actie ondernemen op het gebied van handhaving, opruimen en het plaatsen van afvalbakken.

Op dit moment zijn te veel verpakkingen lastig opnieuw te gebruiken. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij producenten. Van Veldhoven wil hen stimuleren betere verpakkingen te gebruiken door producenten met moeilijk te recyclen verpakkingen meer te laten meebetalen aan het opruimen van ons afval. Fabrikanten die goed bezig zijn, betalen minder. Hierover gaan de staatssecretaris en het bedrijfsleven verder in gesprek. Hun gezamenlijke doel is dat 90 procent van de plastic flesjes opnieuw gebruikt kan worden.

Nederland verandert in volle vaart in een circulaire economie. Dat is hard nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Van Veldhoven ontving op 15 januari jongstleden de plannen voor een duurzame, circulaire Nederlandse economie in 2050. De plannen gaan over de sectoren Biomassa & Voedsel, Bouw, Consumptiegoederen, Kunststoffen en Maakindustrie. Een kabinetsreactie op de plannen zal - als onderdeel van de uitwerking van de klimaatagenda - voor de zomer naar de Tweede Kamer worden gestuurd.

Nederlandse aandelenfondsen scoren slecht op klimaatimpact

Slechts een derde van de Nederlandse aandelenfondsen scoort goed op het vlak van klimaatimpact. Daarmee doet Nederland het slechter dan vier andere Europese landen. Dat blijkt uit een analyse van Climetrics, het eerste wereldwijde systeem om aandelenfondsen te beoordelen op hun klimaatimpact.

Climetrics, een initiatief van CDP en ISS-Ethix Climate Solutions, analyseerde de best presterende fondsen van vermogensbeheerders in zes Europese landen: Frankrijk, Duitsland, Nederland, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Climetrics geeft fondsen een score op een schaal van één tot vijf op hun klimaatimpact.

Zweden komt in de Climetrics-analyse als koploper uit de bus. Daar heeft 60 procent van de fondsen een score van vier of vijf, wat betekent dat er serieuze aandacht is voor de investeringsrisico’s van de wereldwijde klimaatverandering. Duitsland staat op de tweede plaats: 39 procent van de fondsen scoort er goed op klimaatimpact. Zwitserland en Frankrijk volgen op de voet met respectievelijk 38 en 37 procent. In Nederland ligt het aandeel op 33 procent en in het Verenigd Koninkrijk op 22 procent.

Uit de Climetrics-analyse blijkt ook dat Zweden het hoogste percentage fondsen heeft met een zogeheten ESG-mandaat. Bijna de helft (48 procent) van de fondsen hanteert strikte criteria op het gebied van milieu, maatschappij en governance. Dat vergroot de kans dat factoren die te maken hebben met klimaatverandering worden meegenomen in investeringsbeslissingen. In Nederland hanteert 44 procent van de onderzochte fondsen deze werkwijze.

Hoewel slechts een derde van de Nederlandse aandelenfondsen goed scoort op klimaatimpact, kunnen klimaatbewuste beleggers met behulp van Climetrics de best beoordeelde groene fondsen vinden van de grootste vermogensbeheerders van Nederland.

Uit een analyse van Climetrics onder alle Nederlandse fondsen die wereldwijd beleggen komt Triodos Sustainable Equity Fund als beste naar voren, gevolgd door NN Glbl Eqty Impact Opportunities en ASN Duurzaam Aandelenfonds.

Actiam, Aegon, NN Investment Partners, Robeco en Triodos zijn volgens Climetrics de vermogensbeheerders in Nederland met de hoogste Asset Manager score. Deze score identificeert de activiteiten van het fonds om klimaatverandering te integreren in de governance- en investeringsprocessen en vormt een onderdeel van de totale Climetrics beoordeling.

4,9 megaton minder CO₂-uitstoot door groen inkoopbeleid Nederlandse overheden

Slim en groen inkoopbeleid van Nederlandse overheden in 2015 en 2016 heeft geleid tot minstens 4,9 megaton minder CO₂-uitstoot.

Dat staat gelijk aan de gemiddelde jaarlijkse uitstoot van 600.000 huishoudens. Ook was er milieuwinst door minder uitstoot van andere schadelijke stoffen en door spaarzamer gebruik van grondstoffen.

Dat zijn de uitkomsten van een onderzoek van het RIVM naar de effecten van maatschappelijk verantwoord inkopen. Het is voor het eerst dat de milieu-effecten van overheidsinkopen uitgebreid zijn onderzocht.
Grondstoffen niet oneindig

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat): 'Een eindige aarde kent nu eenmaal geen oneindige hoeveelheid grondstoffen. Alle economische sectoren zullen veranderen als we klimaatverandering willen tegengaan. En het kan, want een duurzame economie biedt grote kansen voor nieuwe bedrijvigheid, banen en innovatie. Maatschappelijk verantwoord inkopen helpt hierbij. Als overheid besteden we jaarlijks zo’n 73 miljard euro aan inkoop. Als we dat slim en duurzaam doen, kunnen we meehelpen aan het terugdringen van de broeikasgassen. En dat is hard nodig om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen.'

Diftar nog steeds heikel en veelbesproken onderwerp in Enschede

Het systeem van gescheiden afvalinzameling is nog steeds een veelbesproken onderwerp in Enschede. Want hoewel er volgens de wethouder inmiddels mooie resultaten zijn behaald, gaat er nog steeds veel fout bij de inzameling. Tijdens een tussentijdse evaluatie in de gemeenteraad van Enschede, blijkt dat er nog steeds veel fout gaat met de gescheiden afvalinzameling.  Met name in de wijken met veel hoogbouw is het op straat vaak een rommeltje. Vuilniszakken worden op straat naast de containers achter gelaten, zodat er geen afvalkosten in rekening gebracht kunnen worden.

Arnhem krijgt strengste milieuzone van Nederland

Arnhem is vanaf volgend jaar de stad met de strengste milieuzone voor personenauto's van Nederland. Dieselauto's van voor 2004 mogen niet meer het centrum van de Gelderse hoofdstad in en dieselauto's van voor 2006 alleen als ze aan bepaalde Europese eisen voldoen. Een meerderheid van de gemeenteraad stemde gisteravond in met een motie van GroenLinks om de milieuzone in te voeren. Die moet op 1 januari 2019 een feit zijn.

Membranen van de toekomst

Hoogleraar Kitty Nijmeijer van de faculteit Scheikundige Technologie van de TU/e krijgt geld voor zijn onderzoek naar membranen, ofwel nanofilters, van de toekomst. Deze kunnen op moleculair niveau zeer selectief en efficiënt water zuiveren om waardevolle stoffen terug te winnen. Zo lozen we veel industriële afvalstromen van bijvoorbeeld de zuivelindustrie, de mestverwerking of de chemische industrie, terwijl deze stromen veel waardevolle en schaarse componenten bevatten. Denk bijvoorbeeld aan eiwitten of de grondstoffen voor kunstmest. Door deze waardevolle stoffen terug te winnen kunnen we grondstofkringlopen sluiten.

Daarnaast wil Nijmeijer de membranen gebruiken voor het verwijderen van microverontreinigingen zoals medicijnresten, hormonen en pesticides uit water. Zonder deze nieuwe techniek ontstaat er in de komende jaren een grote bedreiging voor onze volksgezondheid en de kwaliteit van ons drinkwater. Door de poriën van de membranen chemisch te modificeren, kan Nijmeijer de functionaliteit en poriegrootte eenvoudig aanpassen. Dat is ook precies de kracht van haar onderzoek: de membranen kunnen op die manier namelijk specifiek die eigenschappen krijgen die voor een bepaalde toepassing nodig zijn.

Nieuwe 'schone diesels overschrijden toch vervuilingslimieten

Na Dieselgate beloofden automakers beterschap, maar dat valt tegen. Een onderzoek door Greenpeace toont aan dat onder de populairste merken meer dan de helft van de nieuwste modellen een pak meer stikstofoxides (NOx) uitstoot dan nu nog is toegelaten. Europa eist sinds 1 september 2017 dat nieuwe dieselmodellen in realistische tests op de weg (Real Driving Emissions) niet meer dan 168mg NOx per kilometer uitstoten.

Afval Energie Bedrijf (AEB) onder verscherpt toezicht

Het Afval Energie Bedrijf (AEB) in Westpoort is onder verscherpt toezicht gesteld door de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. De Omgevingsdienst maakt zich zorgen over de veiligheidssituatie bij de afvalverwerker. Vorig jaar brak er maar liefst vijf keer brand uit bij AEB. Dat meldt waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen vandaag in een brief aan de gemeenteraad. De Omgevingsdienst ziet een verhoogd risico op een incident. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een goed onderhoudsregime en het niet beschikken over de benodigde technische kennis binnen de organisatie.

Exhale: een bionische kroonluchter die de lucht zuivert

Uitvinder Julian Melchiorri, de geestesvader van de Exhale Bionic Chandelier, hangt sinds kort in het prestigieuze Victoria en Albert Museum in Londen. Zijn kroonluchter bestaat uit zeventig buizen met daarin grote aantallen micro-algen, die het licht gebruiken om koolstofdioxide in zuurstof om te zetten.