Grote investeerders willen meer openheid over milieu

Een groep van 88 grote investeerders, goed voor bijna 10.000 miljard dollar aan beleggingen, roept ruim zevenhonderd bedrijven op om transparanter te zijn over hun impact op het milieu. Het internationale platform CDP (Carbon Disclosure Project) vraagt de bedrijven om informatie over de effecten van hun activiteiten op het milieu openbaar te maken via het platform. De oproep is onderdeel van de jongste 'non-disclosure campaign' van CDP. Het platform voerde de afgelopen jaren soortgelijke campagnes, maar op kleinere schaal.

Verduurzaming gewasbescherming op koers

Minder chemische middelen, minder normoverschrijdingen in het oppervlaktewater en een stevige inzet op biodiversiteit. De inspanningen van Nederlandse boeren en tuinders leiden tot resultaat. Dat blijkt uit de publicatie ‘Duurzame Gewasbescherming – land- en tuinbouw op koers’, die vandaag door de branche werd gepubliceerd.

Het kabinet Rutte II heeft in de Tweede nota duurzame gewasbescherming ‘Gezonde Groei, Duurzame Oogst’ de gezamenlijke ambities, doelen en maatregelen voor duurzame gewasbescherming voor de periode 2013-2023 vastgelegd. Een van de tussendoelen was een halvering van het aantal normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater in 2018. Dankzij de inspanningen van de sector werd in 2017 al een vermindering van 66% gerealiseerd.

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM), waarmee de toepassing van chemische gewasbeschermingsmiddelen wordt teruggebracht, is de norm in de land- en tuinbouw van vandaag. Met IPM worden 8 basisprincipes voor duurzame gewasbescherming gecombineerd ingezet om ziekten en plagen te voorkomen of te beheersen. Ondernemers zetten vooral in op het gebruik van middelen met weinig milieueffecten (58%), het voorkomen van resistentie (69%) en monitoring (71%). De volgende stap is weerbaar telen, waarmee nog meer nadruk ligt op het stimuleren van gezonde gewassen waar zo min mogelijk bijsturing met middelen voor nodig is.

Andere belangrijke thema’s in de publicatie zijn biodiversiteit, veiligheid, naleving en knelpunten in wet- en regelgeving. Ook wordt per sector ingezoomd op de resultaten, ambities en lopende projecten waarmee de milieubelasting verder omlaag wordt gebracht en wordt gefocust op veiligheid en kwaliteit. De positieve ontwikkelingen die de sectoren hiermee laten zien, en de resultaten die tot op heden zijn geboekt, motiveren boeren en tuinders om te blijven investeren in technieken en maatregelen die de duurzame productie en de leefomgeving ten goede komen.

'Asbestleningen' Lelystad blijven bestaan

De leningen die de gemeente Lelystad verstrekt aan inwoners die hun asbestdak willen vervangen, blijven bestaan. Dit ondanks het feit dat de wet die de vervanging verplicht stelde niet wordt ingevoerd. Het college van burgemeester en wethouders vindt het belangrijk dat het Lelystedelingen makkelijker wordt gemaakt de kosten voor een nieuw dak te betalen. De gemeente stelt dat asbestdaken een groeiend risico zijn. "Deze daken mogen niet worden bewerkt en dat betekent dat er bij bijvoorbeeld stormschade of lekkage geen herstel mogelijk is. Ook kunnen er geen dakramen worden vervangen of zonnepanelen geplaatst", zegt wethouder John van den Heuvel.

Klimaatverandering confronteert Nederland met groot aantal gezondheidsrisico’s

Klimaatverandering beïnvloedt onze gezondheid. Ook maatregelen gericht op het voorkomen van of aanpassen aan klimaatverandering zijn van invloed op hittestress, allergieën, ziekten, luchtkwaliteit en UV-straling. Nog niet eerder zijn de gevolgen van klimaatverandering voor onze gezondheid zo goed in kaart gebracht als met de Kennisagenda Klimaatverandering en Gezondheid. Ruim 100 experts hebben input gegeven aan deze Kennisagenda, die moet leiden tot een meerjarig onderzoeksprogramma.

Nederlanders worden steeds meer geconfronteerd met mogelijke gezondheidsrisico’s gerelateerd aan klimaatverandering: hittegolven die leiden tot extra sterfte, hooikoortsklachten in de winter, tijgermuggen die zich steeds dichterbij Nederland vestigen, toenemende overlast door eikenprocessierupsen, slechte waterkwaliteit door overstromende riolen na zware regenbuien en een sterk toenemend aantal gevallen van huidkanker door blootstelling aan UV-straling. Het zijn enkele voorbeelden. De mate waarin gezondheidseffecten zich voordoen is niet in alle situaties voor iedereen hetzelfde.  

De gevolgen van klimaatverandering en klimaatmaatregelen voor de gezondheid in Nederland, zijn vaak niet goed te bepalen of krijgen nog te weinig aandacht. Er is actuele kennis nodig over klimaatrisico’s om de juiste beslissingen te kunnen nemen over maatregelen. Maatregelen voor klimaatmitigatie (het voorkomen van klimaatverandering) in het Klimaatakkoord richten zich vooral op reductie van CO2-uitstoot, en niet op de mogelijke nevengevolgen voor de volksgezondheid. Maatregelen voor klimaatadaptatie (het aanpassen aan klimaatverandering) bieden grote kansen op het bevorderen van de gezondheid, maar brengen ook risico’s met zich mee. Door meer groen kunnen bijvoorbeeld meer teken voorkomen, en dus tekenoverdraagbare ziekten. Nederland kan zich hierop voorbereiden door samen kennis te ontwikkelen.

Het RIVM, de Universiteit Maastricht en Wageningen University & Research hebben in opdracht van ZonMw een zogenoemde Kennisagenda opgesteld. De Kennisagenda brengt actuele kennis over de effecten van klimaat op de gezondheid bijeen en geeft meer inzicht in welke kennis de maatschappij nodig heeft om de gezondheidsrisico’s van klimaatverandering en bijbehorende maatregelen te beperken. Ruim honderd experts hebben input geleverd.

100 asbestscans beschikbaar voor gebouwen waar veel jongeren of kinderen komen

De provincie Overijssel wil dat asbestdaken op gebouwen waar regelmatig veel kinderen of jongeren komen, snel worden aangepakt. Het gaat dan bijvoorbeeld om sportaccommodaties, maneges of andere club- en verenigingsgebouwen. Om eigenaren van deze gebouwen te ondersteunen snel aan de slag te gaan met de vervanging van hun dak, kunnen zij op kosten van de provincie een asbestinventarisatie laten uitvoeren. Hiervoor zijn 100 inventarisaties beschikbaar. De actie richt zich op particuliere eigenaren, verenigingen en clubs; gemeentelijke gebouwen zijn uit gesloten.

Gedeputeerde Annemieke Traag (Energie, Milieu en Europa): “Jongeren en kinderen zijn een doelgroep die wij willen beschermen tegen blootstelling aan schadelijke asbestvezels. Daarom is het belangrijk dat locaties waar veel jongeren en kinderen komen en waar ze vaak langdurig aanwezig zijn een gezonde en veilige plek vormen. Door eigenaren te helpen de eerste stap te zetten, hopen wij dat ze sneller tot uitvoering van een benodigde sanering overgaan.”
Locaties waaraan gedacht wordt zijn maneges, sportaccommodaties, clubgebouwen en verblijfsaccommodaties op recreatieterreinen. Gemeenten en belangenorganisaties zijn gevraagd om eigenaren van dit soort gebouwen in te lichten over de mogelijkheid voor een gratis asbestinventarisatie.

Inademing van asbestvezels kan leiden tot ernstige en dodelijke aandoeningen als asbestkanker. De ziekte kent een lange incubatietijd van soms wel tientallen jaren. Om op termijn het aantal ziektegevallen en doden als gevolg van asbest gerelateerde ziektes te verminderen, is het belangrijk om de jongste doelgroepen nu zoveel mogelijk te beschermen tegen blootstelling aan asbest.

Internationale conferentie vliegbelasting en CO2-beprijzing gaat van start

De internationale conferentie over CO2 beprijzing en het belasten van het vliegverkeer gaat vandaag van start in Madurodam in Den Haag. Met de tweedaagse conferentie wil het kabinet een stap zetten richting Europese afspraken over deze belastingen, die ons helpen bij de gestelde klimaatdoelen. Bovendien ontstaat er hierdoor een gelijk speelveld. Staatssecretaris Menno Snel van Financiën treedt op als gastheer.

Bewindspersonen uit andere Europese landen en Nederland zijn aanwezig op de conferentie. In totaal zijn vertegenwoordigers aanwezig van 29 landen en van verschillende internationale organisaties. 
Staatssecretaris Snel zal de conferentie onder andere openen met een discussie over het heffen van accijns op de vliegtuigbrandstof kerosine. “In luchtvaartverdragen en het EU-recht is een belastingvrijstelling voor kerosine vastgelegd. Maar Nederland denkt dat het ondanks deze verdragen tóch mogelijk moet zijn kerosine te belasten, als we het maar samen met andere Europese landen doen. Hierover wil ik het met mijn collega’s hebben. Want het is natuurlijk raar dat je meer belasting betaalt voor een tank benzine dan voor het voltanken van een vliegtuig.”

In voorbereiding op de conferentie heeft Nederland een paper opgesteld met de verschillende opties voor het beprijzen van vliegen. Daarin staat uitgelegd dat het belasten van kerosine binnen Europa mogelijk is als het op de luchthaven wordt getankt én als dit gezamenlijk gebeurt.
Nederland voert een nationale vliegbelasting in als er voor 2021 geen Europese afspraken komen.

Naast het deze maand ingediende wetsvoorstel voor een minimum CO2-prijs bij elektriciteitsopwekking, werkt het kabinet ook aan een CO2 heffing voor de industrie. Het effect van deze maatregelen op onder andere het milieu kan groter worden als afspraken hierover gezamenlijk worden gemaakt. Want bij een gelijk speelveld spelen discussies over oneerlijke concurrentie tussen landen onderling minder.

Doel van de conferentie is dat een nieuwe Europese Commissie voorstellen gaat uitwerken van een Europese vliegbelasting, een heffing op kerosine en CO2-beprijzing.

De conferentie is via een livestream te volgen. Via deze stream worden bijvoorbeeld de bijdragen van Magdalena Andersson, minister van Financiën van Zweden, Eurocommissaris Pierre Moscovici (videoboodschap) Brune Poirson, staatssecretaris voor Ecologische en Inclusieve Transitie van Frankrijk (videoboodschap) en minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat uitgezonden.

Meer zicht op ongevallen in de afvalsector door samenwerking VA en NVRD

De Vereniging Afvalbedrijven (VA) voert jaarlijks de Ongevallenenquête uit. Hiermee wil zij zicht krijgen op het aantal ongevallen en oorzaken van deze ongevallen om zo gericht activiteiten te ontplooien, die uiteindelijk het aantal ongevallen naar beneden brengen. Om dit inzicht te verstevigen, slaan de Vereniging Afvalbedrijven en de NVRD voor het eerst de handen ineen bij de gezamenlijke uitvoering van de Ongevallenenquête.

Hierdoor ontstaat een duidelijker beeld van het aantal en de aard van ongevallen die zijn voorgevallen bij de verwerking, recycling én inzameling van afval in Nederland. Daarnaast komt er meer informatie beschikbaar over verschillende soorten ongevallen. De Inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) registreert alleen ernstige en dodelijke ongevallen, terwijl de Ongevallenenquête ook kijkt naar kleinere ongevallen, waarvoor EHBO of een medische behandeling is verleend. De resultaten van de Ongevallenenquête worden dit najaar bekend gemaakt.

De samenwerking van de Vereniging Afvalbedrijven en de NVRD bij de uitvoering van de Ongevallenenquête is een voorbeeld van de ambitie van beide brancheverenigingen om de veiligheidscultuur binnen de afvalsector te verbeteren en het aantal ongevallen in de afvalsector naar beneden te brengen. Om deze ambitie verder te realiseren, werken de brancheverenigingen aan een meerjarenprogramma 2020 – 2023 dat in het najaar gereed zal zijn.

Controle op werk met gevaarlijke stoffen aangescherpt

Bedrijven waar wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen laten veel steken vallen. De controles worden daarom flink aangescherpt. Ook gaan de boetes omhoog. De Inspectie SZW controleerde recentelijk 66 relatief grote en complexe bedrijven, actief in de chemische industrie. Bij 56 daarvan werden één of meerdere overtredingen geconstateerd die te maken hadden met de omgang met gevaarlijke stoffen. Zo was bijvoorbeeld niet bekend welke gevaarlijke stoffen worden gebruikt en hoe lang, en hoe vaak een medewerker daaraan wordt blootgesteld.

'Ons milieubeleid graaft niet diep genoeg’

De mens is weinig bescheiden tegenover de rest van de natuur. ‘De rest van de natuur’, dat is de niet-humane natuur waar we ons als mensen zo onbescheiden van onderscheiden. Want we doen alsof we er geen deel van zijn, alsof we iets anders zijn, erboven staan. En er naar genoegen op in kunnen grijpen. Met die onbescheidenheid gaan we de ethische en politieke discussies over onze omgang met de planeet uit de weg. Zo kán het milieubeleid niet doeltreffend zijn. Dat stelt Pieter Leroy, hoogleraar Milieu en beleid aan de Radboud Universiteit, in zijn afscheidsrede op 21 juni.

Voor Leroy zijn milieuproblemen eigenlijk een crisis in de relatie tussen de mens en de rest van de natuur. Leroy: ‘Dat geldt voor elk van de vier grote milieuvraagstukken: de klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit, het opraken van grondstoffen en de vervuiling. In elk geval al sinds de moderniteit zijn we onbescheiden tegenover de rest van de natuur. We hebben die haast volkomen tot een instrument voor mensen gemaakt. Dat gebrek aan bescheidenheid en zelfbeheersing tegenover de natuur zit diep in onze cultuur, onze instituties, onze economie.’

Het milieubeleid, zoals we dat nu zo’n jaar of 40 kennen, graaft daarom niet diep genoeg. Leroy: ‘Zeker, er is winst geboekt, maar vooral waar het de volksgezondheid betreft. Niet waar het de ecologische gezondheid betreft. Het milieubeleid gaat nauwelijks over de kern van het probleem.’ Vaak gaat het over het bestrijden van de symptomen: vervuiling opruimen, alternatieve grondstoffen zoeken, ons met verhoogde dijken verdedigen tegen klimaatrisico’s die we zelf gemaakt hebben.
Dat milieubeleid is volgens Leroy managerial van stijl, geheel gedepolitiseerd, en het graaft niet diep genoeg om structurele trends te keren. ’Dat bijvoorbeeld ruim 40 procent van ons landbouwareaal gebruikt wordt voor veevoer is een aanslag op de biodiversiteit en op het klimaat. Maar de discussie over voedselproductie met de helft of nog minder vlees is nog niet op gang. En technologie alleen helpt ons hier niet.’

Het echt diepgravend aanpakken van milieuvraagstukken, een milieubeleid dat wél politieke keuzes maakt, gaat even duren. ‘Ik herinner me de eerste milieuplannen, daarin stond dat we de problemen gingen oplossen in vijf jaar. Later werd dat 25 jaar. Ik vrees dat we er veel langer over doen’. Dat type fundamentele maatschappelijke verandering duurt even: twee-en-een-halve eeuw voor de afschaffing van de slavernij, een vergelijkbare periode voor de opbouw van de parlementaire democratie. Er zijn geen wondermiddelen voor maatschappelijke ommekeer. Het zal even duren, aldus Leroy.

Staat ons intussen een Apocalyps te wachten? Leroy deelt noch het sturingsoptimisme, noch de doemscenario’s. De natuur, de mensensoort incluis, zal allicht verschralen en verarmen, in elk geval in ecologische zin. In sociale zin wordt rechtvaardigheid een groot vraagstuk: regio’s, steden en mensen zijn zeer ongelijk gewapend tegen klimaatverandering en natuurverschraling. Wat doen we met die kwetsbare regio’s, met de migratie daarvandaan? En hoe compenseren we het duurder maken van milieuonvriendelijkheid voor wie dat niet betalen kan? Groen en links zijn wordt lastig.

Provinciehuis krijgt een ‘slim groen dak’

Op het dak van het provinciehuis van Zuid Holland is een slim groen dak aangelegd. Daarmee vangt kan water worden opgevangen. Dit is een van de stappen om de komende jaren het provinciehuis voor te bereiden op klimaatverandering.

Het wordt drukker in de stad en het klimaat verandert. We krijgen steeds meer te maken met hevige neerslag, extreme hitte en langdurige droogte neemt toe. Groene daken brengen verkoeling en houden water vast, zodat de riolering bij een heftige regenbui minder water tegelijk te verwerken krijgt. Bovendien kunnen we het opgevangen water weer gebruiken. En een groen dak zorgt ook voor verkoeling van de zonnepanelen om deze nog optimaler te laten werken.

Het dak is aangelegd door de ‘Metropolder Company’, een van de winnaars van de klimaatadaptatie challenge die de provincie vorig jaar samen met VP Delta organiseerde. Hun innovatieve ‘Polderdak’ vangt niet alleen water op, maar is ook slim. Het systeem kan water bewaren en weer naar de juiste plek leiden op de momenten dat dit nodig is. De provincie werkt zo aan een klimaatadaptief gebouw en ondersteunt ook de verdere ontwikkeling van innovatie op dit gebied.

De provincie heeft onlangs de strategie ‘Weerkrachtig Zuid-Holland’ gepubliceerd. Daarin staat hoe we de komende jaren met onze partners werken aan een regio die goed voorbereid is op weersextremen en bodemdaling. Het stimuleren van innovaties zoals het ‘Polderdak’ past in deze aanpak. Daarnaast heeft de provincie in de Green Citydeal ‘Energierijk Den Haag’ samen met de Gemeente Den Haag en het Rijksvastgoedbedrijf afgesproken om de eigen gebouwen energieneutraal te maken.

Eredoctoraat voor milieueconoom Jeroen van den Bergh

De Open Universiteit kent een eredoctoraat toe aan milieueconoom Jeroen van den Bergh, ICREA onderzoekshoogleraar aan de Universitat Autònoma de Barcelona en bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Van den Bergh ontvangt de prijs vanwege zijn grensverleggende bijdragen aan het debat over milieubeleid die steunen op diepgaande inzichten verkregen uit het combineren van elementen uit de gedrags- en evolutionaire economie met milieueconomie. Het eredoctoraat wordt uitgereikt op donderdag 26 september 2019 in Heerlen tijdens de viering van de 35e dies natalis van de Open Universiteit.

Klimaatverandering is een actueel en urgent thema met vele haken en ogen. Op welke manier kun je zo’n ingewikkeld probleem adresseren? Hoe kunnen we technologische innovatie stimuleren, uitstoot beperken, en zorgen voor draagvlak voor beleid? Jeroen van den Bergh houdt zich al decennia bezig met deze thematiek, waarbij hij vooral benadrukt dat we de samenleving als een complex systeem moeten zien waarbij regulering leidt tot vele onvoorziene effecten die de effectiviteit van beleid ondermijnen. Voorbeelden zijn een rebound-effect van energiebesparing, lekkage van emissies naar andere landen, en zelfs verschuiving van milieuproblemen. Deze verlopen via de kanalen van internationale handel, verplaatsing van bedrijven, reacties van oliemarkten, etc. Bij de analyse hiervan geeft Van den Bergh ruimschoots aandacht aan de rol van begrensde rationaliteit en sociale interacties van zowel consumenten als bedrijven. Op deze wijze kunnen meer robuuste, precieze en volledige adviezen voor milieu- en klimaatbeleid worden verkregen.

Zijn werk is van het hoogste wetenschappelijke niveau, wat al leidde tot toekenning van de Shellprijs door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en toekenning van Europa’s meest prestigieuze onderzoekfinanciering, namelijk een ERC Advanced Grant voor het project ‘Behavioral-evolutionary analysis of climate policy: Bounded rationality, markets and social interactions’. Een overzicht van zijn ideeën is te vinden in zijn recente boek Human Evolution Beyond Biology and Culture: Evolutionary Social, Environmental and Policy Sciences.

De pleidooien van Jeroen van den Bergh voor een slim klimaatbeleid zetten de toon en hebben invloed, onder meer op het Nederlandse debat over een economie-brede CO2 heffing. Hij is een onvermoeibare spreker die vele lezingen geeft en ook op sociale media actief is om te zorgen dat het gepolariseerde debat over klimaatbeleid met de juiste argumenten wordt gevoed.
Erepromotor is prof. dr. Dave Huitema, hoogleraar Milieubeleid aan de faculteit Management, Science & Technology. Behalve aan Jeroen van den Bergh kent de Open Universiteit een tweede eredoctoraat toe aan schrijfster Carolijn Visser.

Asbestsaneerders positief over wegvallen asbestverbod

Het besluit van de Eerste Kamer om het asbestverbod van tafel te vegen is bij de asbestverwerkers goed gevallen. Ze kampen met capaciteitsproblemen en het wegvallen van het asbestverbod geeft ruimte. "Natuurlijk zijn er particulieren die klussen afzeggen", vertelt Richard Middelveld. "Er zijn telefoontjes van klanten geweest die verontwaardigd waren dat het nu van de baan is, terwijl van tevoren jarenlang werd geroepen dat het in 2024 verboden zou worden."

Charles: mogelijk te laat om milieu te redden

De Britse prins Charles is bang dat het al te laat is om het milieu nog te redden. In een interview met The Telegraph spreekt de troonopvolger zijn zorgen uit over de klimaatverandering. Charles was al in de jaren 80 een van de voorvechters voor een beter milieu. „Helaas gaat de vernietiging van het milieu nog altijd door”, zei hij tegen de krant. „Als er al iets verandert, gaat het heel langzaam. Te langzaam. En het komt te laat.”

Nederlander positief over milieuzones, maar ergert zich aan regels

Nederlanders zijn positief over het invoeren van milieuzones, maar vinden wel dat de informatievoorziening door de overheid te wensen overlaat. Dit blijkt uit het Milieuzone-onderzoek dat Goboony, een online platform voor campereigenaren en reizigers, uitvoerde onder 1.170 personen. Binnen het onderzoek werd ook gekeken naar de kennis van verschillende Europese wet- en regelgeving rond milieuzones.

Het merendeel van de Nederlanders vindt het goed dat er milieuzones zijn en hierbij zijn vooral de jongere weggebruikers positief. Van de automobilisten jonger dan 35 jaar vindt driekwart het goed dat er milieuzones zijn, terwijl dit percentage onder bestuurders van 56 jaar en ouder met 49 procent een stuk lager is.

Ondanks dat het merendeel van de automobilisten positief is over milieuzones, is 74 procent van de weggebruikers niet tevreden over de informatievoorziening rondom milieuzone wet- en regelgeving. Vooral de wildgroei aan verkeersborden, milieuzone-regels, uitzonderingen en technische eisen zorgt voor het grootste deel van de ontevredenheid. Slechts 5 procent van de ondervraagden voelt zich wél goed geïnformeerd over milieuzones.

Veel Europese landen houden er hun eigen wet- en regelgeving op na als het op milieuzones aankomt. Maar liefst 88 procent van de automobilisten die de grens oversteken, geeft aan dit verwarrend te vinden.

Wereld Natuur Fonds: Plastic afval verstikt Middellandse Zee

De mediterrane landen beheren hun plastic afval slecht, waardoor ze de zee steeds meer vervuilt. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Wereld Natuur Fonds (WWF). 'De Middellandse Zee is aan het verstikken in plastic afval', zegt de organisatie, die vakantiegangers oproept om deze zomer hun goede gewoontes mee te nemen op vakantie. In het nieuwe rapport ‘Stop de Plastic tsunami: hoe mediterrane landen hun zee kunnen redden’ evalueert WWF alle mediterrane landen en hun prestaties in de aanpak van plasticvervuiling van productie tot consumptie.

CO2 besparing bij overheden door klimaatvriendelijker inkopen

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu meet het effect van 104 pilots en 10 leernetwerken die de rijksoverheid in 2018 heeft gefinancierd via de ‘impuls klimaatneutraal en circulair inkopen’. Hieruit blijkt dat overheden substantieel kunnen besparen op CO2 uitstoot, bijvoorbeeld door het inkopen van windenergie. Acht pilots leiden samen tot een reductie van 0,042 megaton CO2 per jaar. Ook wordt er minder gebruik  gemaakt van fossiele brandstoffen en nieuw textiel.

Door middel van hun eigen inkoopbeleid stimuleren overheden bedrijven om klimaat neutrale en circulaire diensten en producten aan te bieden. Dit draagt bij aan het halen van de klimaatdoelen en de doelen van het grondstoffenakkoord.

De leernetwerken bleken zinvol voor inkoopprofessionals. Belangrijke belemmeringen bij deze manieren van inkopen zijn gebrek aan kennis, gebrek aan draagvlak en een gebrek aan organisatie-eigen visie en doelen. De leernetwerken hebben duidelijk geholpen bij vergroten van kennis van inkoopprofessionals  . De professionals wisselden kennis, ervaringen, problemen en vragen uit rond klimaatneutraal en circulair inkopen. Ook voeren deelnemers dankzij de leernetwerken concrete veranderingen door in hun werk. Zo leggen de professionals indicatoren vast, raadplegen zij de criteriatool  voor maatschappelijk verantwoord inkopen en organiseren zij interne draagvlaksessies.

De ambitie van de pilots was om de CO2 uitstoot in Nederland jaarlijks met 0,1 tot 0,25 megaton terug te brengen. Doordat de meeste pilots nog niet klaar zijn, is het onduidelijk of dit doel wordt gehaald. Wel bereiken acht pilots samen een jaarlijkse CO2-besparing van 0,042 megaton. Deze besparing is grotendeels te danken aan het inkopen van nieuwe windenergie uit Nederland. Daarnaast leidt de inkoop van duurzaam vervoer tot minder gebruik van fossiele brandstoffen (14500 ton olie-equivalenten per jaar).

Van 67 van de pilots bleek het effect op de CO2-uitstoot niet in te schatten. Het ging hierbij bijvoorbeeld om pilots waarin overheden werken aan een visie of aan het verkennen van de mogelijkheden voor verduurzaming bij leveranciers. Dit is wel nodig, maar het effect hiervan is nog niet uit te drukken in minder CO2 uitstoot. Van 26 pilots wordt in 2019 duidelijk wat het effect is, dit zijn met name pilots in de bouw.

Als overheden het effect van in inkoopbeleid kunnen meten, weten zij of hun doelen zijn gehaald. Ook helpt dit bij het aanscherpen van het inkoopbeleid in de volgende beleidscyclus. De impuls heeft ook geleid tot nieuwe tools en databases voor effectmeting van klimaatneutraal en circulair inkopen. Er zijn bijvoorbeeld eenvoudige tools voor het berekenen van het potentiele effect van klimaatneutraal en circulair inkopen van bedrijfskleding, vervoer, energie en ICT gemaakt.

Teeuwissen Rioolreiniging 50 jaar

Kees Teeuwissen begon in 1969 als éénpitter met slechts een tractor en een giertank. Later volgden een vrachtwagen en een kolkenzuiger. Daaruit ontstond een rioleringsbedrijf dat uitgroeide naar de grootste werkgever van de gemeente Huizen. Donderdag 16 mei werd het 50-jarige bestaan van Teeuwissen Rioolreiniging gevierd, waar inmiddels 200 mensen werken aan verschillende activiteiten, zoals rioleringsbeheer, olieafscheiding, vetputten en het verwerken van riool-, vet- en oliewaterslib.

Voorzitter Boris van der Ham van de Vereniging Afvalbedrijven prees de verdiensten van de oprichter die nog steeds bij het bedrijf betrokken is, al staat de tweede generatie inmiddels samen met hem aan het roer. “Een belangrijke verdienste van Kees was onder meer dat hij altijd de juiste mensen om zich heen verzamelde en veel waarde hecht aan gezond ondernemerschap.”

Teeuwissen is de crisis goed doorgekomen. Een aantal jaren geleden waren veel bedrijven in de sector genoodzaakt afscheid te nemen van soms veel medewerkers. “Het zegt veel over het bedrijf en de werkgever Teeuwissen dat dit hier gelukkig niet is gebeurd”, stelde Van der Ham. “Het zegt ook veel over de gezonde financiële huishouding van het bedrijf, dat de winsten altijd weer in het bedrijf heeft geïnvesteerd en daarmee ook tijdens de crisis genoeg vet op de botten had.”

Eerste resultaten RIVM-onderzoek ‘grafiet en gezondheid’

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de eerste resultaten van het onderzoek ‘grafiet en gezondheid’ bekendgemaakt. Uit een eerste inschatting blijkt dat in de grafietregen zware metalen en PAK’s zitten. Voor de metalen lood, mangaan en vanadium is de geschatte blootstelling voor jonge kinderen zodanig dat dit ongewenst is voor de gezondheid.

De provincie Noord-Holland heeft het RIVM gevraagd een inschatting te maken van de gezondheidsrisico’s voor de bewoners van Wijk aan Zee. Aanleiding hiervan was de overlast waarbij zogenoemde grafietregen in de omgeving terecht kwam. De resultaten van het RIVM onderzoek bevestigen dat de handhavingsacties richting Tata Steel/Harsco Metals terecht zijn en de provincie doet wederom een dringend verzoek richting Tata Steel/Harsco Metals om al het mogelijke te doen om nieuwe uitstoot te voorkomen. De provincie beraadt zich samen met de OD NZKG tot meer handhavingsacties.

Gedeputeerde Adnan Tekin: “Nu het eerste onderdeel van het onderzoek erop zit weten we precies wat er in zit en kunnen we ook gerichte acties en maatregelen nemen. We gaan onze handhavingsacties nog verder opschroeven en inwoners zo goed mogelijk bijstaan. Dit zijn de eerste resultaten, maar we zijn nog niet klaar. We willen ook weten hoe het met de luchtkwaliteit gesteld is. Zo starten we onder andere deze maand met ‘Hollandse Luchten’ waarbij inwoners meetkastjes ophangen in de tuin om de luchtkwaliteit (fijnstof en stikstofdioxide) te monitoren en gaan we samen met het RIVM fijnstof en ultrafijstof in de IJmond meten. Dit biedt geen directe oplossingen maar levert wel meer antwoorden. Totdat de hal er staat wil ik alle mogelijkheden benutten die we hebben zodat de inwoners uit de IJmond meer weten over hun leefomgeving.”

Volgens het RIVM en GGD kunnen kinderen veilig buitenspelen. Vanuit een gezondheidskundig oogpunt is het echter wel wenselijk om enkele maatregelen te nemen om blootstelling aan de betreffende metalen te beperken. Zoals het schoonmaken van speeltoestellen en het wassen van de handen na het buiten spelen en voor het eten. Waarbij het niet erg is als dit een keer wordt vergeten.

Eerste Kamer dwarsboomt verbod op asbestdaken

De Eerste Kamer heeft vandaag tegen het verbod op asbestdaken gestemd. LTO Nederland heeft samen met Aedes bij de politiek gepleit voor een zorgvuldig asbestbeleid waarbij de wetenschappelijke inzichten over gezondheidseffecten voorop staan. Daar was in het wetsvoorstel dat het verbod zou regelen geen sprake van. Het verbod zou zonder onderbouwing van de noodzaak tot grote financiële en operationele lasten leiden. LTO Nederland is dan ook verheugd en tevreden over het besluit van de Eerste Kamer, dat rust onder boeren en burgers zal geven.
Staatssecretaris Van Veldhoven heeft op de dag van de stemming de ingangsdatum van het verbod van eind 2024 naar 2028 uitgesteld. De Eerste Kamer is toch niet door dit voorstel overtuigd, en stemde alsnog tegen het verbod. LTO Nederland en Aedes hebben daar vorige week in een brief aan de Eerste Kamer voor gepleit.

Het is nu aan de politiek om te onderzoeken hoe er wél op een verantwoordelijke manier met asbest kan worden omgegaan. De onderzoeksrapporten over asbest van Aedes, TNO, RIVM, Ecorys en de Gezondheidsraad bieden een degelijk fundament voor risicogericht maatwerk.  LTO Nederland zal met Aedes en Vereniging Eigen Huis in gesprek gaan om tot een betere en realistische aanpak te komen voor alle dakeigenaren. Dat kan onder meer door de stoplichtmethode, die ook voor agrariërs kansen biedt om tot doelmatige en gedifferentieerde sanering van asbestdaken te komen.

Samen in actie tegen zwerfafval in Amersfoort

Plastic bakjes en blikjes op straat, zwerfafval blijft voor veel mensen een grote ergernis. In Amersfoort willen verschillende organisaties en bewoners met elkaar de strijd tegen het afval aangaan. Om te kijken wat de verschillende partijen van elkaar kunnen leren, is er daarom een inspiratiemiddag. Tientallen schoonmaakacties en zwerfafvalevenementen vinden elk jaar op vrijwillige basis al plaats in Amersfoort; in wijken, parken, winkelcentra en op het water. Maar er kan altijd nog meer worden gedaan, vindt Saskia van Dijk van Matchpoint. Haar stichting richt zich op maatschappelijke vraagstukken en nam het initiatief tot de inspiratiemiddag.

Noordelijke provincies brengen samen schadelijke stoffen in kaart

Noordelijke bedrijven die voor hun milieuvergunningen onder verantwoordelijkheid van de provincie vallen, moeten vóór 1 september aangeven of zij 'zeer zorgwekkende stoffen' uitstoten naar lucht en water, en welke stoffen dat precies zijn. Daarover krijgen zij vandaag een brief. In totaal gaat het in het Noorden om 235 bedrijven: 124 bedrijven in Groningen, 64 in Fryslân en 47 in Drenthe.

Zeer zorgwekkende stoffen zijn gevaarlijk voor mens en milieu. De maatschappelijke en politieke aandacht voor deze stoffen groeit. De uitstoot hiervan is door landelijke en Europese wetgeving aan steeds meer beperkingen gebonden. Sinds 2016 moeten bedrijven de overheid elke vijf jaar een compleet overzicht geven van zeer zorgwekkende stoffen die zij ondanks beperkende maatregelen nog steeds uitstoten. Ook moeten zij altijd de best beschikbare technieken inzetten om te voorkomen dat deze stoffen in het milieu terecht komen. Verder moeten ze die waar mogelijk vervangen door andere, minder schadelijke stoffen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) houdt zeer zorgwekkende stoffen bij op een lijst. Daarop komen momenteel ruim 1400 stoffen voor. Dit aantal is de afgelopen jaren sterk gegroeid doordat bedrijven geregeld nieuwe stoffen ontwikkelen en stoffen tegenwoordig vaker dan in het verleden als 'zeer zorgwekkend' worden beschouwd.

Het landelijk beleid is erop gericht om deze stoffen zoveel mogelijk te weren uit de omgeving en zo bij te dragen aan een gezonder milieu. De twaalf provincies hebben daarom afgesproken bij bedrijven waarvoor zij het bevoegde gezag zijn te inventariseren hoe zij daarmee omgaan. De drie noordelijke provincies hebben hiervoor een gezamenlijk project opgezet om in kaart te brengen of bedrijven de  juiste en actuele vergunningen hebben. De bedrijven krijgen de brief van de Omgevingsdienst Groningen (ODG), Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUDD) en de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO). Die voeren het project uit in opdracht van de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen.