Met een CO2-plafond – een wettelijk vastgelegd maximum aan uitstoot – kan de luchtvaartsector haar klimaatdoelen niet meer ontvluchten. Samen met Greenpeace, Milieudefensie en Natuur & Milieufederatie Noord-Holland roept Natuur & Milieu daarom op tot een versnelde invoering van een CO2-plafond voor de luchtvaart.
In totaal is onze luchtvaartsector verantwoordelijk voor vijftien procent van de Nederlandse klimaatemissies. Alsnog blijft de luchtvaart groeien. Net als andere sectoren, zal de luchtvaart een bijdrage moeten leveren aan de klimaatdoelen. Daarom pleiten de organisaties voor een CO2-plafond waarmee de maximale uitstoot van de Nederlandse luchtvaartbranche wettelijk wordt vastgelegd. Net als dat gedaan is voor onder andere de industrie, landbouw en woningbouw. Het kabinet wil ook dat er een CO2-plafond komt, maar invoering van het plafond duurt lang.
De Nederlandse luchtvaartsector heeft samen met de overheid te lage doelen afgesproken voor het verlagen van de CO2-uitstoot. Alle sectoren hebben afgesproken dat de emissies naar nul moeten in 2050, maar de luchtvaart mag tot 2070 blijven uitstoten. De sector probeert de klimaatdoelen steeds weer te ontvluchten door de doelen zo laag mogelijk te houden, stappen die vervuiling écht stoppen te vertragen en te lobbyen tegen het wettelijk vastleggen van de klimaatdoelen.
Het RIVM heeft onderzocht of er op dit moment stoffen zitten in gewasbeschermingsmiddelen die qua chemische structuur lijken op vijf verboden stoffen. Er zijn sterke aanwijzingen dat deze stoffen neurodegeneratieve ziekten (zoals de ziekte van Parkinson en Alzheimer) kunnen veroorzaken. In de beperkte informatie die nu beschikbaar is, vond het RIVM 1 vergelijkbare stof: metiram.
Metiram wordt in Nederland heel weinig gebruikt. Bovendien is de verwachting dat deze stof niet opnieuw wordt goedgekeurd tijdens de Europese herbeoordeling, die nu loopt. In afwachting hiervan is er volgens het RIVM nu geen reden om extra maatregelen te nemen.
Wel is het advies aan het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden ( Ctgb (Board for the Authorisation of Plant Protection Products and Biocides)) en het ministerie van LNV (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)om deze herbeoordeling te blijven volgen. Mocht metiram toch goedgekeurd worden, dan kunnen andere opties worden onderzocht.
Uit eerder onderzoek van het RIVM bleek dat er voor vijf stoffen sterke aanwijzingen zijn dat ze neurodegeneratieve ziekten kunnen veroorzaken. Dit zijn ziekten zoals de ziekte van Parkinson en Alzheimer, die het zenuwstelsel aantasten.
KLM komt met een compensatieregeling voor werknemers die schade hebben opgelopen door te werken met chroom-6. Dit is een metaalsoort die in onder andere primers en coatings voorkomt.
Bepaalde personeelsleden hebben in de periode van 1970 tot 1991 tussen de 10 en 100 microgram per kubieke meter ingeademd.
Doordat de wettelijke grenswaarde tussen 1976 en 2017 stapje voor stapje verlaagd is van 100 microgram per kubieke meter naar 1 microgram, is het mogelijk dat een aantal mensen in die periode zijn blootgesteld aan te hoge waardes.
Een internationale groep van 28 wetenschappers en kustbeheerders hebben een nieuwe schatting gemaakt van de bovengrens aan de zeespiegelstijging. Zij werken samen in de Grand Challenge on Regional Sea Level Change and Coastal Impacts van het World Climate Research Programme. Voorspellingen van de bovengrens aan de zeespiegelstijging geven weer wat er in het minst gunstige geval zou kunnen gebeuren.
De nieuwe schattingen zijn gebaseerd op verschillende soorten bewijs en waarschijnlijkheid voor elke zeespiegelcomponent, inclusief de Antarctische ijskap. Deze aanpak leidt tot aanzienlijk lagere cijfers dan het laatste IPCC-AR6-rapport voorspelt voor scenario's met een sterke opwarming aan het eind van de eeuw: maar liefst 30 cm lager. Daarmee komt de raming van de bovengrens aan de gemiddelde zeespiegelstijging in 2100 wereldwijd op 1,3-1,6 meter.
Het afbreken van de grote Antarctische ijskappen aan het eind van deze eeuw, gevolgd door een grotere afvoer van ijs, kan bij een sterke opwarming leiden tot een catastrofale zeespiegelstijging van 9-10 meter rond 2300. Deze stijging kunnen we verminderen tot 2,2-2,5 meter als we de doelen halen van het Parijse Klimaatakkoord. Maar zelfs dan zal de zeespiegel blijven stijgen tot het jaar 2300. We moeten er volgens de onderzoekers dus alles aan doen om klimaatverandering tegen te gaan en tegelijkertijd de kustgebieden beschermen. Bij een beperkte stijging is dit gelukkig op veel plaatsen haalbaar.
Sinds 1991 worden in ontwikkelingslanden gemiddeld 189 miljoen mensen per jaar getroffen door extreem weer. In 1991 plaatste eilandstaat Vanuatu als de eerste land klimaatschade, ten gevolge van klimaatverandering, op de internationale agenda.
In het geval van Vanuatu ging het om de gevolgen van zeespiegelstijging door klimaatverandering. Sindsdien gebruiken rijke landen, die het meest bijdragen aan de klimaatcrisis, verschillende tactieken om de discussie hierover te frustreren en zo hun verantwoordelijkheid te ontlopen.
Dat terwijl de enorme fossiele winsten de kosten van klimaatschade in de meest kwetsbare ruimschoots kunnen dekken. Dit stelt het nieuwe rapport van Loss & Damage Collaboration, dat ondersteund wordt door Oxfam Novib, ActionAid en CARE.
Het rapport toont aan dat de fossiele brandstofindustrie tussen 2000 en 2019 30 biljoen dollar winst maakte. Tegelijkertijd liepen de economische kosten van klimaatschade in 55 van de meest klimaatkwetsbare landen op tot 525 miljard dollar. Met andere woorden, tegenover elke miljard aan klimaatschade in deze 55 landen, staat 60 miljard winst van de fossiele industrie. In de eerste helft van 2022 maakten 6 fossiele brandstofbedrijven genoeg winst om alle klimaatschade wereldwijd te compenseren, en dan nog 70 miljard aan winst over te houden.
Op de vorige VN-klimaattop in Glasgow in november 2021 stelden de ontwikkelingslanden een fonds voor geleden klimaatschade voor. Maar rijke landen die de grootste uitstoters van broeikasgassen zijn en daarmee de belangrijkste veroorzakers van de klimaatcrisis, weigerden het gesprek daarover. Sindsdien zijn er wereldwijd 176 gevallen van extreem weer gerapporteerd.
Bertram Zagema Oxfam Novib klimaatexpert: 'Het niet-compenseren door rijke landen van klimaatschade in ontwikkelingslanden toont het gebrek aan politieke wil aan. Het staat nu eindelijk op de agenda van de belangrijke VN-klimaattop die op 6 november start. Daar moeten nu eindelijk concrete afspraken over gemaakt worden. Het geld is er, maar degenen die het meest verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis weigeren de rekening te betalen.'
In het derde kwartaal van 2022 werd er voor 480 miljoen euro aan durfkapitaal opgehaald door Nederlandse startups en scale-ups, tegenover 1,5 miljard in het derde kwartaal van 2021. Het aantal deals is met 99 iets hoger dit jaar ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar, maar het aantal deals groter dan 100 miljoen, die van vorig jaar een recordjaar maakten, is nu beduidend lager.
Opvallend is vooral dat de laatste categorie van grotere investeringen bijna allemaal in klimaatstartups terecht kwamen, zo blijkt uit het Quarterly Startup Report, een driemaandelijkse data-analyse van Dealroom.co, Golden Egg Check, KPMG, de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s), Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP), Dutch Startup Association (dSa) en Techleap.nl.
Bijna alle investeringsrondes met bedragen boven de 10 miljoen euro waren bestemd voor klimaatstartups, ofwel Climate Tech. Het betreft Lightyear (solar-auto) 81 miljoen, Greener Power Solutions (mobiele batterijen) 45 miljoen, Elestor (batterijen) 30 miljoen, Sympower (software voor elektriciteitsnetwerk) 22 miljoen, LEAP24 (snellaadnetwerk) 15 miljoen, Thorizon (kernenergie) 12,5 miljoen, Chaincraft (circular chemical production) 11 miljoen, Gradyent (software voor efficiënte stadsverwarming) 10 miljoen, Strohm (waterstof pijplijn) 10 miljoen. De enige investering boven de 10 miljoen in een andere sector dan Climate Tech was in Xeltis (health tech).
Voor het eerst in jaren lijkt er een voorzichtige ommekeer te zien in de vroege fase investeringen; in de eerste drie kwartalen van 2022 werden 107 deals van minder dan 1 miljoen gedaan, ten opzichte van 70 in heel 2021. Grotere deals blijven achter; in heel 2021 waren er 53 deals in de €10-50 miljoen categorie en tot nu toe zijn dat er 29 in 2022.
Positief is ook dat er nog veel kapitaal in de markt aanwezig is. De afgelopen jaren hebben veel venture capital firma's nieuwe fondsen opgezet waaruit zij de komende jaren gaan investeren. Er zijn recent nieuwe Nederlandse fondsen bijgekomen, waaronder van Endeit Capital (303 miljoen), SHIFT Invest (110 miljoen) en Shamrock Ventures (€10 miljoen).
Twee weken lang speciale klimaat-gerelateerde programmering op televisie, radio en online De NPO is komende weken Klimaat Wijs. Vanaf maandag 24 oktober t/m zondag 6 november staat de publieke omroep op televisie, radio en online in het teken van het klimaat, tegelijk met de Nationale Klimaatweek.
Via speciale programma’s, documentaires, een dramaserie, een podcast en een online portal nodigt de NPO iedereen uit om zich extra te verdiepen en te laten inspireren door verschillende klimaat-gerelateerde onderwerpen en invalshoeken.
In De wereld van morgen (AVROTROS) komen tal van innovaties voorbij die voor een duurzamer leven kunnen zorgen. Nicolaas Veul onderzoekt in De klimaatverkenner (VPRO) het hoger gelegen Noorwegen als plan B, mocht Nederland onder water lopen. De Staat van het Klimaat (NOS) probeert samen met deskundigen, reportages en augmented reality een antwoord te geven op de vraag: hoe erg is het nu echt als het gaat over klimaatverandering?
De Klimaat Wijs-week wordt ondersteund door een campagne waarin Nick Schilder (AVROTROS), Raquel Schilder (WNL), Kefah Allush (EO) en Nicolaas Veul (VPRO) aandacht vragen voor hun programma en de Klimaat Wijs-week. Zij doen dit door Nederland te confronteren met een klimaat-gerelateerd feit, ontwikkeld in samenwerking met NPO Kennis.
De volledige programmering van de NPO Klimaat Wijs-week:
Televisie Mijn vlakke land (maandag 24 oktober t/m vrijdag 28 oktober, NPO 2, 18.20 uur) EO Aan de vooravond van de Klimaat Wijs-week gaat presentator Kefah Allush in Mijn vlakke land op zoek naar de persoonlijke verbondenheid die mensen voelen met de grond waarop ze wonen. In vijf verschillende provincies wordt Kefah vergezeld door een bekende regiobewoner en ontmoeten ze mensen die houden van en zorgen voor het land waarop ze leven.
BinnensteBuiten (donderdag 27 oktober, NPO 2, 19.05 uur) KRO-NCRV Door klimaatveranderingen krijgen we steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden. Marieke gaat langs bij de TU Delft waar in de proeftuin volop geëxperimenteerd wordt om ons te wapenen tegen het hoge water.
De klimaatverkenner (vrijdag 28 oktober, NPO 3, 20.25 uur) VPRO Waarom gaan wij er in Nederland vanuit dat het goed komt, terwijl de zeespiegel stijgt en grote delen van ons land onder zeeniveau liggen? In De klimaatverkenner loopt Nicolaas Veul op de troepen vooruit. Hij verkent onze toekomst én gaat op zoek naar een plan B voor Nederland.
Metropolis (zondag 30 oktober, NPO 2, 21.10 uur) HUMAN In Nederland overtuigt 'Hollebolle Gijs' kinderen om hun afval netjes op te ruimen, Indonesië heeft stripfiguur 'Kresek Man'. Docent Ury bedacht hem om zijn leerlingen aan te sporen rondslingerend plastic op te ruimen. In Peru is uitvinder Marino nog steeds bezig met het opruimen van de kust, nadat daar begin 2022 duizenden olievaten kapotsloegen op de rotsen. In India duikt correspondent Jasvinder in de enorme stapel afgedankt textiel die het Westen produceert. De vrouwen die deze textielberg proberen weg te werken, snappen niet waarom zulke goede kleren worden weggegooid.
De Klimaatkar (maandag 31 oktober t/m vrijdag 4 november, NPO 2, 22.10 uur) PowNed Naar aanleiding van de klimaattop in Egypte, rijdt Rutger Castricum zijn taxi weer uit. In De Klimaatkar bespreken Rutger en zijn 5 gasten de uitdagingen van de energietransitie, de pijnpunten van het Nederlandse klimaatbeleid en de oplossingen voor meer duurzaamheid.
Stand van Nederland – Koplopers (maandag 31 oktober t/m vrijdag 4 november, NPO 2, 22.30 uur) WNL Presentatrice Raquel Schilder filmde op vijf verschillende plekken waar ondernemers baanbrekende ideeën hebben die we nu al kunnen gebruiken. Vijf revolutionaire uitvindingen om ons klimaat te verbeteren. En waar ook nog eens een Nederlands exportproduct van gemaakt zou kunnen worden.
L’Effondrement (The Collapse) (maandag 31 oktober t/m dinsdag 8 november, NPO 3, 22.00 uur) BNNVARA 8-delige Franse dramaserie. Essentiële bestaansmiddelen zijn schaars geworden. Acht groepen mensen in verschillende situaties moeten zien te overleven in deze angstaanjagende wereld, waarin blijkt wat de grenzen zijn van de moderne samenleving en wat er gebeurt als die ten onder gaat.
NOS De Staat van het Klimaat (dinsdag 1 november, NPO 1, 20.30 uur) NOS Een jaar na de klimaattop van Glasgow en kort voor die in het Egyptische Sharm El-Sheikh maakt de NOS een programma rond de vraag: Wat is er op dit moment aan de hand met het klimaat. Hoe erg is het nu echt als het gaat over klimaatverandering? Met deskundigen, reportages uit binnen- en buitenland en augmented reality in de studio wordt gezocht naar antwoorden. De presentatie is in handen van Saïda Maggé. Zij wordt terzijde gestaan door NOS-weerman Peter Kuipers Munneke.
De wereld van morgen (woensdag 2 november, NPO 1, 21.25 uur) AVROTROS Kunstmatig intelligente sensoren die meten wat er moet gebeuren om een ruimte te verwarmen, beton dat zichzelf repareert met bacteriën, organen kweken op een chip, ziektes opsporen door aan je adem te ruiken en zo duurzaam mogelijke smaakvolle groenten kweken. In De wereld van morgen wordt de toekomst van onder meer wonen, eten en de gezondheidszorg onderzocht door Karsu Dönmetz, Nick Schilder en Hila Noorzai. In het programma laten zij interessante innovaties zien en wat deze in de praktijk kunnen betekenen. Ook wordt de Nederlandse Innovatie Prijs 2022 (NIP) uitgereikt.
Het Grote Groene Idee (donderdag 3 november, NPO 1, 21.30 uur) HUMAN Amusementsshow gepresenteerd door Harm Edens. 5 BN’ers (Ramon Beuk, Ruben van der Meer, Ricky Koole, Kim Lammers en Generaal Tom Middendorp) springen op de bres voor nieuwe, verbazingwekkende en creatieve uitvindingen waarmee we iets positiefs kunnen bijdragen aan een beter klimaat. Een show vol hoop en inspiratie, vol knappe koppen en doorzetters en met experimenten, proeverijen en veel goede ideeën om zelf je steentje bij te kunnen dragen aan een gezondere toekomst. Met Jacintha Scheerder en Diederik Jekel achter de science desk.
Duty of Care (vrijdag 4 november, NPO 3, 20.30 uur) HUMAN Een inspirerende documentaire van Nic Balthazar over hoe advocaten en rechtbanken de wereld zouden kunnen behoeden van de klimaatcrisis. Een portret van Roger Cox, de man die die zowel Shell als de Nederlandse overheid drastisch van koers liet veranderen en door Time Magazine werd uitgeroepen tot een van de 100 meest invloedrijke mensen van 2021.
Het Klokhuis Marathons (zaterdag 5 november en zondag 6 november, NPO Zapp, 11.35 uur) NTR Op zaterdag is een marathon te zien met thema Oceanen, op zondag een marathon met thema Voetafdruk. Doe ook de de online ecologische voetafdruk-test: https://hetklokhuis.nl/dossier/164/voetafdruk/770/voetafdruk-test
NOS Jeugdjournaal Extra Klimaat (zondag 6 november, NPO Zapp, 19.20 uur) NOS Op de eerste dag van de Klimaatconferentie in het Egyptische Sharm El-Sheikh onderzoekt het NOS Jeugdjournaal in een speciale uitzending hoe het gaat met het klimaat. Wat zijn de huidige klimaatproblemen? Wat voor effect heeft de temperatuurstijging op de aarde? En wat zijn mogelijke oplossingen daarvoor? Vanuit een speciaal ingerichte studio gaat presentator Annabelle Zandbergen opzoek naar antwoorden samen verslaggever Bart Tuinman en correspondenten uit diverse landen. Ook komen kinderen aan het woord over wat zij zelf merken van klimaatverandering en wordt de uitslag van een Jeugdjournaal-peiling besproken. Deze geeft weer hoe kinderen denken over klimaatverandering en op wat voor manier zij er zelf bij betrokken zijn.
College Tour (zondag 6 november, NPO 2, 20.20 uur) KRO-NCRV Stikstof is op dit moment hét hoofdpijndossier en met massale boerenprotesten en onvrede is er voor minister van Natuur en Stikstof dan ook een bijna onmogelijke klus te klaren. Nu is Christianne van der Wal, minister Natuur en Stikstof, te gast bij College Tour.
Radio NPO Radio 1 Wat moeten we doen aan het klimaatprobleem? In de Klimaatstudio zoeken verschillende programma’s van NPO Radio 1 naar het antwoord op die vraag. Dat doen ze met deskundigen, een panel van klimaatexperts en vooral de luisteraar wordt gevraagd om mee te denken. Van 31 oktober tot en met 5 november zenden deze programma’s uit vanaf The Green Village, een proeftuin voor duurzame innovatie op TU Delft Campus.
NPO Radio 1 zet vier thema’s centraal: hoe stoppen we klimaatverandering, hoe passen we ons hierop aan, hoe geven we de herbruikbare economie vorm en welke rol speelt Nederland in de aanpak van klimaatprobleem? Naast meedenken over oplossingen, kunnen luisteraars de uitzendingen ook live bijwonen in de NPO Radio 1 Klimaatstudio in Delft.
Live-uitzendingen vanuit de NPO Radio 1 Klimaatstudio:
Spraakmakers (maandag 31 oktober, 09.30 tot 11.30 uur) KRO-NCRV Bureau Buitenland (dinsdag 1 november, 13.30 tot 14.00 uur) VPRO Geld of je Leven (dinsdag 1 november, 15.30 tot 16.00 uur) EO Villa VdB (woensdag 2 november, 14.00 tot 15.30 uur) MAX Live online via nporadio1.nl/klimaatstudio: een Q&A met het klimaatpanel (donderdag 3 november, 12.00 tot 13.00 uur), waarbij iedereen vragen kan stellen aan klimaatexperts en oplossingen worden besproken. De Nieuws BV (vrijdag 4 november, 12.00 tot 13.30 uur) BNNVARA De Publieke Tribune (zaterdag 5 november, 15.00 tot 16.00 uur) HUMAN In de Kantine (afsluiting, zaterdag 5 november, 17.00 tot 19.00 uur) WNL
Meer informatie is te vinden op nporadio1.nl/klimaatstudio.
NPO Radio 5 NPO Radio 5 staat gedurende de week op verschillende momenten stil bij het klimaat. Zo bespreekt het team van Goeiedag Haandrikman! (Omroep MAX, elke werkdag van 06.00 tot 09.00 uur) wat zij zelf doen en hoe zij naar de klimaatcrisis kijken. Ook komen luisteraars aan het woord die een opvallend initiatief hebben ontplooid.
Podcast De NPO Radio 1-podcastserie De Ommezwaai (BNNVARA) van onderzoeksjournalist Sander Heijne gaat over de verduurzaming van grote Nederlandse bedrijven, zoals Tata Steel en pensioenfonds ABP. Vanaf maandag 31 oktober zijn de eerste twee afleveringen te beluisteren via de NPO Luister-app, de site en app van NPO Radio 1 en andere podcastplatforms.
Online Via de online portal npo.nl/klimaat is alles te vinden wat de NPO te bieden heeft op het gebied van klimaat. Of het nu gaat om programma’s, aanvullende content of verdiepende artikelen; het komt hier allemaal samen en is het hele jaar door beschikbaar.
Het Klokhuis (NTR) besteedt via hun social en online kanalen extra aandacht aan de online ecologische voetafdruk-test: https://hetklokhuis.nl/dossier/164/voetafdruk/770/voetafdruk-test.
In reactie op het RIVM-rapport over PFAS in drinkwater, laat minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) vergunningen aanpassen voor lozingen in afvalwater. Dit moet ertoe leiden dat de lozingen samen onder de grens blijven van de hoeveelheid die er volgens het RIVM in drinkwater mag zitten.
PFAS zijn hele kleine stoffen, die op langere termijn een negatief effect kunnen hebben op je gezondheid. Ze zijn verspreid in onze hele omgeving: in lucht, bodem en water, maar ook in consumentenproducten, voedsel en drinkwater.
De hoeveelheid PFAS in ons drinkwater blijft vrijwel overal onder de veilige grens van de hoeveelheid PFAS die je mag binnenkrijgen. Toch adviseert het RIVM om dit omlaag te brengen, aangezien PFAS op meer manieren je lichaam binnenkomt dan alleen via drinkwater. Het RIVM adviseert een waarde van maximaal 4,4 nanogram per liter.
Per direct wordt gekeken of vergunningen voor lozingen in afvalwater moeten worden aangepast, zodat maximaal 4,4 nanogram per liter aan PFAS wordt gemeten op de plek waar het drinkwater gewonnen wordt. Nieuwe vergunningen moeten hieraan voldoen, bestaande vergunningen worden hierop aangescherpt. Doel is om vervuiling zo vóóraf te voorkomen, in plaats dat drinkwaterbedrijven de PFAS er zelf uit moeten halen.
Gedeputeerde Hans Kuipers namens de provincie Drenthe zijn handtekening gezet onder de missie voor klimaatveerkrachtige Europese regio’s. Als tegenprestatie vanuit Brussel wordt Drenthe voortaan extra ondersteuning geboden om sneller naar een klimaatveerkrachtige, regionale samenleving toe te werken.
Op 20 september heeft de Europese Commissie (EC) de provincie Drenthe geselecteerd om deel uit te maken van de ‘EU Mission on Adaptation to Climate Change’. Deze missie is door de Europese Commissie in het leven geroepen om Europese regio’s te ondersteunen in hun streven om aanpassingen aan de klimaatverandering te realiseren. Het doel van de EC is om in 2030 minstens 150 klimaatveerkrachtige Europese regio’s te hebben.
Ook Drenthe merkt steeds meer van de klimaatverandering en maakt stappen om zich aan te passen aan verschijnselen als hitte en droogte. Vanwege de ambitie die de provincie Drenthe heeft op het gebied van klimaatadaptatie, heeft zij haar interesse in de missie geuit. Dit leidde tot de selectie van de Europese Commissie om deel uit te maken van de missie.
Veel consumenten begrijpen de informatie die bedrijven geven over CO2-compensatie slecht. De helft van hen ziet geen of weinig verschil tussen CO2-reductie en CO2-compensatie. De term ‘CO2-neutraal’ begrijpen de meeste consumenten niet.
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft laten onderzoeken in hoeverre consumenten de claims over CO2-compensatie bij aankoop van een vliegticket begrijpen. De ACM concludeert dat misleiding rond het gebruik van deze duurzaamheidsclaims op de loer ligt en pakt misleidende claims aan.
Steeds meer bedrijven compenseren de CO2-uitstoot van de producten en diensten die zij verkopen. Het is belangrijk dat de informatie die zij hierover geven duidelijk is voor consumenten.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar de waardering van CO2-claims bij de aankoop van vliegtickets zijn: - Termen zoals ‘CO2-neutraal’ worden slecht begrepen. - Minder dan de helft van de consumenten ziet verschil tussen CO2-reductie en CO2-compensatie. - Consumenten hebben weinig vertrouwen in CO2-compensatieclaims en denken dat onafhankelijke certificaten het vertrouwen zouden vergroten. - Consumenten vinden duidelijke uitleg van CO2-compensatieclaims belangrijk. Meer, betere en duidelijkere informatie zal hen helpen in beter begrip van CO2-compensatieclaims. Tegelijkertijd blijkt uit het onderzoek dat extra informatie niet altijd leidt tot een andere aankoopbeslissing. - Vier op de tien consumenten vindt het belangrijk dat een vorm van CO2-compensatie wordt geboden, maar in de praktijk is de prijs het belangrijkste aspect bij de aankoop van een vliegticket.
Deze uitkomsten laten zien dat er een serieus risico op misleiding is bij het gebruik van algemene en vage termen, zoals ‘CO2-neutraal’ en ‘klimaatneutraal’. Bedrijven moeten deze termen dan ook vermijden en een duidelijke en concrete uitleg geven bij hun claims. De ACM ziet dat bedrijven in verschillende sectoren gebruik maken van deze algemene en vage termen. De ACM zal de komende tijd extra letten op het gebruik van misleidende CO2-claims. Zij roept consumenten en bedrijven op om signalen te melden over algemene of vage CO2-compensatie claims. De signalen kunnen leiden tot handhaving.
Het eerste seizoen van Clean up on Tour, het initiatief van het Watersportverbond en haar partner Allianz om al suppend de wateren van Nederland schoon te maken, heeft 1.663 kg afval opgebracht. Maar liefst twintig groepen trokken er dit jaar op uit om zes steden te ontdoen van afval in het water.
Dit jaar namen 135 Nederlanders deel aan Clean up on Tour. Deelname is gratis en het materiaal wordt ter beschikking gesteld. Niet alleen maak je het het water schoon, onder leiding van een instructeur leer je ook eerst de kneepjes van het suppen.
Om het initiatief nog meer kracht bij te zetten, heeft olympisch goudenmedaillewinnaar Kiran Badloe zich als ambassadeur achter Clean up on Tour geschaard
Groningen gaat samen met het Noorse Kristiansand de mogelijkheden verkennen voor een uitstootvrije veerbootverbinding. Het zou de eerste commerciële uitstootvrije transportroute voor goederen en passagiers ter wereld zijn.
Groningse en Noorse bestuurders ondertekenden op donderdag 28 oktober een intentieverklaring in Kristiansand. Namens Groningen waren onder meer gedeputeerde Melissa van Hoorn en burgemeester van Groningen Koen Schuiling aanwezig. De veerboot tussen Kristiansand en de Eemshaven vaart sinds april dit jaar. De ondertekening is onderdeel van de Groningse innovatiemissie, die deze week plaatsvindt in Denemarken en Noorwegen.
De intentieverklaring is een eerste stap naar een samenwerking die een uitstootvrije veerboot tussen de Eemshaven en Kristiansand mogelijk moet maken. De belangrijkste betrokken partijen zijn de provincie Groningen, gemeente Groningen, gemeente Kristiansand, Groningen Seaports, de haven van Kristiansand en rederij Holland Norway Lines. Voor een uitstootvrije veerboot wordt vooral gekeken naar de inzet van waterstof, die voor de scheepvaartsector als een belangrijke energiedrager geldt bij verduurzaming.
Minder geluidshinder op de grond, minder uitstoot van schadelijke stoffen zoals CO2 en stikstof, en kortere en duurzamere vliegroutes waarbij minder brandstof wordt verbruikt. Dat zijn de belangrijkste doelen van de Voorkeursbeslissing Luchtruimherziening dat het kabinet heeft genomen.
Het Nederlandse luchtruim is de afgelopen tientallen jaren steeds drukker geworden. Boven ons kleine land vindt er niet alleen veel civiele luchtvaart plaats, maar is er ook ruimte nodig voor militaire vluchten.
Door de aanvliegroutes voor Schiphol te veranderen, krijgen vliegtuigen de ruimte om later te dalen, waarbij piloten minder gas hoeven te geven en minder hoeven te remmen. Dit betekent minder geluid en uitstoot van schadelijke stoffen boven woon- en natuurgebieden rond Schiphol.
Vanaf 2025 begint de daadwerkelijke uitvoering, waarbij de herindeling stap voor stap zal worden ingevoerd.
Het kabinet omarmt de denklijnen en aanbevelingen uit het rapport ‘Wat wel kan – uit de impasse en een aanzet voor perspectief’ van de heer Remkes. Dit betekent dat er gewerkt wordt aan een korte termijn aanpak voor vergunningverlening en een landbouwakkoord met richtinggevende afspraken over de toekomst van de landbouw.
Het kabinet wil de kwaliteit van natuur, water, milieu en klimaat verbeteren, maar ook dat er een goede toekomst is voor de agrarische sector. De natuur moet aantoonbaar verbeterd en tegelijkertijd moeten ook vergunningen verstrekt worden, voor woningbouw en infrastructuur bijvoorbeeld. Nederland moet van het slot af.
Het kabinet blijft – conform het advies van Remkes – vooralsnog sturen op het halen van de stikstofdoelen in 2030, met ijkmomenten in 2025 en 2028.
Eén van de adviezen is het gericht en versneld wegnemen van de emissies van 500 - 600 zogenoemde piekbelasters. Op deze manier worden er zo min mogelijk ondernemingen geraakt en kan ruimte worden gecreëerd voor onder andere PAS-melders. Remkes adviseert om hen voorrang te geven als het gaat om de inzetbare stikstofruimte die afkomstig is van de piekbelasters. Op deze manier wordt immers recht gedaan aan de positie van PAS-melders.
Het kabinet wil als het gaat om de piekbelasters, met ondernemers uit diverse sectoren een gefaseerde aanpak bespreken. Deze gesprekken – op basis van vrijwilligheid - gaan in eerste instantie over het aanpassen of verplaatsen en pas daarna over het vrijwillig op- of uitkopen van een bedrijf. Het kabinet realiseert zich dat dit traject grote impact heeft en vindt het door Remkes genoemde tijdpad van 1 jaar ambitieus. Mede daarom wil het kabinet zo snel mogelijk een regeling vormgegeven. Het ministerie van LNV wil dit samen met de sector en provincies oppakken.
Het kabinet wil – zoals Remkes ook aanbeveelt - de denklijnen van het rapport samen met de sector uitwerken tot een duidelijke en stabiele koers. Doel is een meerjarige aanpak voor de landbouw en het bieden van ondersteuning om op deze manier toe te werken naar kringlooplandbouw.
Dit moet richting geven aan de toekomst van de agrarische sectoren, inclusief de bijdrage die de ketenpartijen leveren. Het akkoord vormt daarmee een belangrijke basis voor toekomstig landbouwbeleid. Hierbij zijn het rapport van de heer Remkes en het coalitieakkoord het uitgangspunt.
Waterschap Drents Overijsselse Delta is begonnen aan een proef met kunststoffen damwanden bij Wijhe. Kunststof is goedkoper en duurzamer dan de traditionele, zware stalen damwand.
Het gebruik van (gerecycled) kunststof kan een factor tien aan CO2-uitstoot schelen. Een kunststof damwand heeft ook als voordeel dat er minder zware machines nodig zijn om de damwand aan te brengen. Ook dat spaart CO2.
De testdamwandjes staan in een weiland vlak bij de IJssel. Als de proef slaagt worden de kunststof delen ingezet bij versterking van de dijk tussen Zwolle en Olst, over een lengte van 22 kilometer.
Stichting Clintel heeft begin deze week bij het Gerechtshof in Den Haag een vordering ingediend voor tussenkomst in het hoger beroep van Shell tegen Milieudefensie. Vorig jaar bepaalde de rechter dat Shell in 2030 45 procent minder CO¬2 uit moet stoten in de hele keten. Clintel vindt dat beide partijen een vertekend beeld van de klimaatwetenschap hebben gegeven en wil dat in het hoger beroep rechtzetten.
Clintel is nog altijd verbijsterd over het vonnis in wat door Milieudefensie wel de ‘klimaatzaak van de eeuw’ wordt genoemd. Marcel Crok, directeur Clintel: 'Milieudefensie heeft deze zaak gevoerd vanuit het algemeen belang maar dat lijkt neer te komen op een nauw gedefinieerd klimaatbelang. Shell lijkt in deze zaak vooral bezig met haar eigen imago en durft geen kritische noot te plaatsen. Noch de partijen noch de rechter wekken de indruk over de gevolgen van het vonnis – hogere energieprijzen, minder keuzevrijheid – nagedacht te hebben. Vooral burgers en het mkb zijn hiervan de dupe.'
Clintel laat zich in deze zaak bijstaan door Jurjen de Korte en Geert Wilts van OSK Advocaten uit Amsterdam. Zij zullen Clintel voor het Hof vertegenwoordigen.
Daarnaast mag Clintel rekenen op de adviezen van milieujurist Lucas Bergkamp, die zich al jaren verdiept in rechtszaken rond klimaat en daarover schrijft in nationale en internationale vakbladen.
De invoering van een aanschafbelasting (bpm) per 2025 op een diesel bestelauto heeft nauwelijks effect op het terugdringen van de CO2-uitstoot. Elektrische modellen zijn voor een meerderheid van de ondernemers namelijk nog geen reëel en rendabel alternatief, waardoor ook ná invoering van de aanschafbelasting ondernemers komende jaren massaal kiezen voor een diesel bestelauto. De door het kabinet beoogde elektrificatie van het wagenpark wordt hierdoor niet versneld.
Dat en meer blijkt uit een enquête van MKB-Nederland en VNO-NCW in samenwerking met acht brancheorganisaties[1]. Volgens Jacco Vonhof, MKB-Nederland-voorzitter, rekent het kabinet zich dus ten onrechte rijk.
Het kabinet gaat per 2025 een aanschafbelasting (bpm) innen op bestelauto’s met een verbrandingsmotor. Het kabinet verwacht met de maatregel in totaal 2,2 miljard euro ‘op te halen’ en bovenal de elektrificatie van het bestelautopark te versnellen. Door de maatregel wordt een nieuwe diesel bestelauto gemiddeld 11.000 euro duurder.
Uit de enquête onder bijna 1.000 ondernemers met bestelauto’s blijkt dat ook bij het wegvallen van de bpm-vrijstelling, opgeteld 84 procent alsnog kiest voor diesel: 48 procent geeft aan langer door te blijven rijden in hun ‘oude’ bestelauto, 27 procent importeert een jonge gebruikte diesel uit het buitenland en 9 procent schaft een nieuwe diesel bestelauto aan. Slechts 9 procent van de ondernemers investeert in een nieuwe elektrische bestelauto.
De provincie Noord-Holland heeft de afgelopen jaren naar eigen zeggen stevig ingezet op maatregelen om de CO2-uitstoot terug te dringen. Om te meten wat het effect van de CO2-maatregelen in de provincie is, heeft zij adviesbureau Berenschot de opdracht gegeven een integrale ‘impactanalyse’ te maken.
Berenschot heeft uitgerekend dat de CO2-uitstoot in 2030 26 procent minder zal zijn dan de uitstoot in 1990 was. Dat is aanzienlijk minder dan de 55 procent reductie die landelijk is afgesproken en waar Noord-Holland zich aan gecommitteerd heeft. In heel Nederland lijkt de gestelde norm niet gehaald te worden.
In het Coalitieakkoord 2019-2023 is afgesproken om de provinciale bijdragen aan de klimaatopgave in beeld te brengen. De CO2-impactanalyse geeft weer hoe de uitstoot van broeikasgassen zich tot 2030 naar verwachting ontwikkelt en hoe de provincie kan bijdragen aan het terugbrengen van deze uitstoot. Zo kan de provincie de voortgang van de klimaatdoelen volgen en waar nodig bijsturen. De meetmethode die het rapport hanteert, wordt ook gebruikt door het Rijk en door andere overheden.
De CO2-uitstoot bleef in Noord-Holland tussen 1990 en 2019 ongeveer gelijk. De grootste uitstoot in de provincie vindt plaats in de industrie. In Noord-Holland heeft de industrie een groter aandeel van de uitstoot dan landelijk, aldus de onderzoekers: ruim éénderde van het totaal. Dit komt vooral voor rekening van Tata Steel. Bij de industrie kan tot 2030 dan ook een grote hoeveelheid CO2-reductie behaald worden (ruim 22 Mton). Overheden en bedrijven in het Noordzeekanaalgebied hebben daarvoor afspraken gemaakt met het Rijk (in een zogenoemde Cluster Energiestrategie, dat gebaseerd is op recentere cijfers).
Nederland voert de klimaatsteun aan ontwikkelingslanden op tot ten minste 1,8 miljard euro per jaar in 2025. Daarvan is ruim 900 miljoen euro publiek geld. De rest zijn private klimaatinvesteringen die dankzij publieke steun mogelijk worden gemaakt.
Extra aandacht gaat uit naar samenwerkingen die de landen helpen aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Nederland verdubbelt zijn publieke bijdrage aan deze zogenoemde klimaatadaptatie naar een half miljard euro. Het kabinet heeft daartoe voor het eerst een Rijksbrede internationale klimaatstrategie vastgesteld op initiatief van minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en minister Jetten voor Klimaat en Energie.
Het laatste rapport van het VN-klimaatpanel IPCC laat zien dat met de huidige wereldwijde klimaatplannen de Parijsdoelen niet worden gehaald. Alle landen moeten meer doen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. Op nationaal niveau heeft Nederland al grote klimaatambities: ten minste 55 procent CO2-reductie in 2030 als opmaat naar een klimaatneutraal Nederland in 2050. Met de internationale klimaatstrategie vertaalt het kabinet de urgentie voor meer klimaatactie ook naar een verstevigde inzet in het buitenland.
Het terugbrengen van de CO2-uitstoot is cruciaal in de versterkte inzet. Nederland verdubbelt onder andere de financiële bijdrage aan de bescherming van het tropisch regenwoud naar 50 miljoen euro in 2025, om zo bij te dragen aan de wereldwijde koolstofopslag. Ook trekt Nederland extra geld uit voor schone energie in ontwikkelingslanden en helpt daarmee het aantal mensen dat toegang heeft tot hernieuwbare energie verdubbelen naar 100 miljoen mensen in 2030. Daarnaast besteedt Nederland meer dan de helft van zijn publieke klimaatfinanciering aan adaptatie. Hiermee worden ontwikkelingslanden geholpen zich aan te passen aan een veranderend klimaat, bijvoorbeeld door veilige delta’s en klimaatslimme landbouw. Zelfs bij een opwarming van minder dan 1,5 graden Celsius is adaptatie essentieel.
Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen hebben veel expertise in huis op het gebied van zonne-energie, windenergie, waterstof en duurzame mobiliteit. Daar gaat het nieuwe beleid de komende jaren beter op inspelen. Door Nederlandse bedrijven aan te moedigen te investeren in lage- en middeninkomenslanden, helpt Nederland de ontwikkeling van de landen en krijgen Nederlandse bedrijven toegang tot beloftevolle markten. Zo ontwikkelt het kabinet energiepartnerschappen in landen met een groot potentieel voor waterstof, zodat de energietransitie ter plaatse versneld wordt en een deel van die energie geëxporteerd kan worden.
Wat doet de provincie Noord Holland om het teveel aan stikstof terug te dringen? En waarom is teveel stikstof slecht voor de natuur?
Op deze en andere vragen geven gedeputeerde Esther Rommel (Natuur en Stikstof) en hoogleraar Bodemfauna en Natuurlijke Ecosysteemdynamiek Matty Berg (Vrije Universiteit Amsterdam) antwoord op 7 oktober 2022. De provincie organiseert dan tussen 15.00 uur en 16.00 uur een webinar waarbij geïnteresseerden worden bijgepraat over de stikstofaanpak en vragen kunnen worden gesteld.
Noord-Holland is inmiddels drie jaar bezig met de gebiedsgerichte aanpak stikstof. Dat gebeurt in combinatie met natuurherstel en de afronding van het Natuurnetwerk Nederland. De provincie is opgedeeld in 24 gebieden. Met name in de duin- en veenweidegebieden moet het teveel aan stikstof dat neerslaat op deze Europees beschermde natuur worden teruggedrongen. In samenspraak met grondeigenaren, gemeenten, waterschappen en belangenorganisaties worden daarvoor plannen gemaakt.
Breakthrough Energy, een private investeringscoalitie opgericht door Bill Gates, stelt geld en middelen beschikbaar aan de Eindhovense bedrijven RIFT en Cellcius, die beiden voortkomen uit de TU/e.
Het is de eerste keer dat bedrijven uit de Benelux steun ontvangen uit het fonds dat behalve financiering ook begeleiding en onderwijs biedt. Via deze coalitie wil Gates de ontwikkeling van technieken versnellen die bijdragen aan een klimaatneutrale wereld in 2050.
Mark Verhagen (CEO), Lex Scheepers (CTO) en Vincent Seijger (CTO) zijn dit jaar via de TU/e-spin-off RIFT (voluit Renewable Iron Fuel Technology) geselecteerd als Fellows in het zogeheten Fellows-programma. RIFT behoort daarmee tot de 28 projecten die hiervoor zijn uitverkoren, uit honderden kandidaten wereldwijd.
De jonge onderneming wil ijzerbrandstof wereldwijd inzetten als duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen en zo de CO2-uitstoot terugdringen. Door ijzerbrandstof te verbranden, de warmte die daarbij vrijkomt te gebruiken, en het restpoeder vervolgens weer om te zetten in ijzerbrandstof ontstaat een circulaire brandstof. Grondleggers van deze techniek zijn hoogleraar verbrandingstechnologie Philip de Goey en het Metal Power Consortium. Onderdeel van dit consortium was het TU/e-studententeam SOLID, waar uiteindelijk RIFT uit is ontstaan.
Het Fellows-programma is een tweejarig mentorprogramma dat helpt bij de ontwikkeling en commercialisatie van veelbelovende technieken, en is bedoeld om de kloof tussen laboratorium en de markt te overbruggen. RIFT ontvangt een toelage voor levensonderhoud, reizen en onderzoek en ontwikkeling.
Professor Olaf Adan is met de spin-off Cellcius – voortgekomen uit de TU Eindhoven en TNO – geselecteerd voor een Explorer Grant. Het bedrijf ontwikkelt een warmtebatterij met zout en water als simpele bestanddelen. De batterij is goedkoop, compact en verliest relatief weinig warmte, en heeft de potentie om op grote schaal huizen te verwarmen.
Explorer Grants ondersteunen de ideeën van jonge bedrijven die nog niet zo ver in de ontwikkeling zijn dat ze al in aanmerking komen voor het Fellows-programma. Het is in feite het voorportaal van het Fellows-programma. Explorer Grants bieden financiering voor één jaar onderzoek en ontwikkeling.
Kruidvat en Trekpleister verkopen geen plastic wegwerptasjes meer. In plaats daarvan komt een duurzamere ‘shopper’ van negentig procent gerecycled plastic.
Kruidvat stopt met de verkoop van plastic wegwerptasjes. In plaats daarvan roept de winkelketen klanten op om vooral zelf een tas mee te nemen. Klanten die toch een tas willen hebben, kunnen vanaf volgende week een duurzamere tas kopen. Deze ‘shopper’ wordt gemaakt van onder meer 90 procent gerecycled plastic.
Een deel daarvan is ‘ocean waste’, plastic dat uit de zee is opgevist. De maatregel scheelt de drogisterijketen jaarlijks 15 miljoen plastic tasjes, oftewel twee vrachtwagens vol wegwerptassen.
De duurzamere shopper van Kruidvat is gemaakt uit 90 procent recycled PET non woven plastic. Een belangrijke eis bij de ontwikkeling van de duurzamere shopper was dat de tas stevig genoeg moest zijn om langere tijd te kunnen worden hergebruikt. Ook was een vereiste dat de shopper zoveel mogelijk gerecycled materiaal zou bevatten. Dat bleek echter nog niet zo eenvoudig. De nieuwe shopper bevat vijf procent plastic dat afkomstig is uit de oceaan.
De duurzamere shopper is verkrijgbaar bij Kruidvat en kost € 0,99.
In de afgelopen jaren is het milieu in Noord Brabant in sommige opzichten erop vooruitgegaan. Zo is de luchtkwaliteit verbeterd en worden bodemverontreinigingen met risico op verspreiding systematisch aangepakt. Er zijn tegelijk ook zorgelijke trends waaronder een toename van zeer zorgwekkende stoffen in het milieu, zoals PFAS, en de toename van lichthinder.
De provincie streeft naar een schoon, gezond en veilig milieu waarbij op alle aspecten beter gepresteerd wordt dan het wettelijk minimum, aldus het beleidskader Milieu dat Gedeputeerde Staten afgelopen week naar Provinciale Staten hebben gestuurd ter besluitvorming.
Op het ontwerp-beleidskader zijn 15 zienswijzen ingediend. Dit heeft geleid tot diverse technisch en feitelijke wijzigingen. Ook zijn de adviezen van BrabantAdvies deels verwerkt in het beleidskader en zullen voor de rest worden opgepakt bij het opstellen van de uitvoeringsagenda Milieu.
De commissie voor de milieueffectrapportage (mer) heeft een negatief toetsingsadvies uitgebracht op het planMER dat gemaakt is voor het beleidskader. Het planMER wordt hierop aangepast. Het definitieve advies van commissie-mer op het planMER zal voor besluitvorming in Provinciale Staten over het beleidskader gereed zijn.
In 2030 wil de provincie voldoen aan de normen van de World Health Organization (WHO) voor fijnstof (PM10) en stikstofdioxide en in 2040 voor ultrafijnstof (PM2,5). Deze streefwaarden sluiten goed aan bij de doelstellingen van het Schone Lucht Akkoord. Dit akkoord dat de provincie en vele Brabantse gemeenten getekend hebben, streeft naar 50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte van 2016. De energietransitie, duurzame mobiliteit en de stikstofaanpak dragen al veel bij aan betere luchtkwaliteit.
De provincie heeft als ambitie om Brabantse burgers, flora en fauna in 2030 minder bloot te stellen aan zorgwekkende stoffen als ZZS en pZZS dan in 2023. De provincie wil bij alle gemeenten het bewustzijn en inzicht vergroten over deze stoffen. Die kunnen dat inzicht vervolgens toepassen in de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving. Voor bedrijven die onder bevoegd gezag van de provincie vallen scherpt de provincie de procedures aan en zal meer gebruik maken van contra-expertises. Daarbij zal de provincie uit voorzorg pZZS grotendeels gelijk behandelen als ZZS.
"Als ik er zelf niet uit knip-en-plak, dan ga ik een heleboel moties uit de kamer ontvangen’ zei Minister van Klimaat en Energie Rob Jetten terwijl hij vorige week de Jonge Klimaatagenda 3.0 onder toeziend oog van ruim 350 jongeren in ontvangst nam.
Deze visie op het Nederland van 2040 is geschreven met zeventig jongerenorganisaties die samen één miljoen jongeren vertegenwoordigen.
De Nationale Jeugdraad, JOB MBO en het Interstedelijk Studenten Overleg zetten ter plekke hun handtekening onder de agenda. Dit zijn drie van de zeventig jongerenorganisaties die de Jonge Klimaatbeweging gevraagd heeft in wat voor Nederland zij in 2040 willen leven. ‘‘Hoe werkt onze economie dan, hoe wekken we energie op, hoe ziet jouw stad of dorp eruit en wat wil je dan eten?’’
Met de input van deze jongeren, samen met die van betrokken experts, werd de Jonge Klimaatagenda opgesteld. Daarin staat onder andere dat jongeren in 2040 plantaardig willen eten. Vis en vlees is alleen voor speciale gelegenheden. Ook vinden ze dat steden in 2040 autovrij en energiepositief moeten zijn, dus meer opwekken dan verbruiken. Vliegen doen we niet meer binnen Europa, we reizen met de trein.
In de Klimaatagenda roepen de jongeren de overheid op om niet alleen het aanbod van duurzame energie te verduurzamen, maar ook de vraag naar energie van consumenten en bedrijven. Dat betekent dat de huidige industrie het wellicht niet zal redden tot 2040.
