'Schiphol moet erkennen dat uitstoot kankerverwekkend is'

Nu de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) definitief heeft vastgesteld dat vliegtuiguitstoot kankerverwekkend is, moet Schiphol dit erkennen en zo snel mogelijk maatregelen nemen voor de werknemers. Dat stelt vakbond FNV. Schiphol en de werkgevers moeten alles op alles zetten om te zorgen voor gezond werk.

FNV waarschuwt al langer voor de gevaren van vliegtuiguitstoot en heeft ook al vaker aangedrongen op maatregelen. Twee jaar geleden heeft de vakbond een handhavingsverzoek neergelegd bij de Arbeidsinspectie. Die oordeelt dat vliegtuiguitstoot kankerverwekkend is en geeft aan dat er gehandhaafd gaat worden.

De FNV pleit er voor dat werknemers die ziek zijn geworden door de uitstoot van vliegtuigen een beroep kunnen doen op de bestaande regeling voor het werken met gevaarlijke stoffen. Ze hebben dan recht op een eenmalige financiële tegemoetkoming van de overheid. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) moet onderzoeken hoe schadelijk en kankerverwekkend de uitstoot van kerosine en diesel exact is.

De zaak kwam aan het rollen door moedige leden van de vakbond. Na uitgebereid onderzoek kwam de FNV in 2019 met een meldpunt. Begin 2020 klopten FNV-leden met de problematiek aan bij hun werkgever. Maar daar kwamen ze voor een gesloten deur te staan. Jaap de Bie, campagneleider FNV: ‘Ondertussen zijn we weer 2 jaar verder. De oplossing kan niet wachten tot 2030: dit kan en moet sneller.’

Krimp Schiphol loopt weer vertraging op

De minister van I&W heeft laten weten dat Brussel opnieuw om extra informatie heeft gevraagd over de plannen van de Nederlandse overheid om het aantal vluchten op Schiphol te verminderen.

Omwille van de geluidsoverlast voor honderdduizenden omwonenden. De minister zegt dat de procedure voor krimp hierdoor waarschijnlijk niet meer dit jaar kan worden doorlopen.

Het is heel ergerlijk dat nu opnieuw kostbare tijd verloren gaat om omwonenden te beschermen tegen overlast door Schiphol en luchtvaartbedrijven, stelt Natuur & Milieu. De sector heeft jarenlang de tijd gehad om met maatregelen te komen om geluidsoverlast te verminderen, maar is daar op geen enkele manier in geslaagd. De Nederlandse overheid kan niet anders dan de sector verplichten om te krimpen en zich aan de regels te houden die gelden voor geluid.

Het is volgens Natuur & Milieu onbegrijpelijk dat de Europese Commissie dit besluit vertraagt. 'We roepen de Europese Commissie op om de Nederlandse overheid te steunen en vrij baan te geven om de belangen van gezondheid, milieu en klimaat te beschermen. Vooral omdat omwonenden rechteloos zijn sinds de wetgeving die hen moet beschermen tegen geluidsoverlast buiten werking is gesteld. Grenzen aan de herrie moeten wettelijk vastgelegd zijn, zodat mensen naar de rechter kunnen stappen als de luchtvaart de wet aan zijn laars lapt. Het is noodzakelijk om de rechtspositie van omwonenden te herstellen.'

Pernis buiten gebruik voor rangeren met gevaarlijke stoffen

Op emplacement Pernis werd de afgelopen dagen niet gerangeerd met wagons met gevaarlijke stoffen. Er zijn opnieuw lekkages in de brandblusvoorziening geconstateerd. De komende week wordt de situatie op Pernis met interne en externe specialisten verder onderzocht. Op basis daarvan nemen we besluiten voor de korte en langere termijn. De besluiten en de mogelijke impact hiervan worden zo snel mogelijk met betrokken partijen besproken.

Voor treinen zonder gevaarlijke stoffen gelden geen beperkingen. De kans op een incident op een emplacement is erg klein. Maar mocht er zich een gevaarlijke situatie voordoen, dan is een goedwerkend brandblussysteem essentieel. Nu ProRail dat niet kan garanderen, is er vanwege de veiligheid voor gekozen het rangeren met gevaarlijke stoffen stop te zetten.

Op Pernis blijven alle terminals bereikbaar, zowel voor treinen met gevaarlijke als voor niet gevaarlijke stoffen. Voor treinen met gevaarlijke stoffen betekent dat in veel gevallen wel extra logistieke handelingen op andere locaties. Het gaat om ongeveer tien treinen per dag. Deze kunnen we op andere emplacementen verwerken, maar het levert wel hinder op voor de vervoerders, terminals en verladers. ProRail probeert de logistieke hinder voor partijen te minimaliseren.

Brownies & Downies ontvangt energiebesparende maatregelen

In januari bezochten de Wageningse Tochtbusters en wethouders Maud Hulshof en Anne Janssen lunchrestaurant Brownies & Downies. Een steuntje in de rug in uitdagende tijden. Als één van de eerste deelnemers van de actie ‘Tochtbusters voor het MKB’ ontving het restaurant een gratis adviesgesprek én de eerste LED lampen. Binnenkort wordt de rest van de energiebesparende producten t.w.v. maximaal € 500,- aangebracht.

De gemeente Wageningen helpt het MKB zoals winkels, horecagelegenheden en maatschappelijke instellingen om hun energiekosten te verlagen. Ondernemers krijgen gratis energiebesparende producten. Deze worden direct aangebracht. Wethouder Anne Janssen (Gebouwde Omgeving): ‘Soms weten ondernemers wat er nodig is, maar ontbreekt het hen aan tijd. Dat geldt ook voor Brownies & Downies. Met deze actie willen we de ondernemer zoveel mogelijk ontzorgen om direct (energie)kosten te besparen.’

Tochtbusters is een initiatief van de gemeente Wageningen. Sinds 2020 hielp het team al honderden huishoudens in Wageningen met praktische tips en materialen om blijvend te besparen op energiekosten. Nu richten ze zich ook op kleine MKB-bedrijven en maatschappelijke instellingen zoals buurthuizen. Wethouder Maud Hulshof (Economie) benadrukt: “Niet alleen adviseren, maar ook actie ondernemen! Binnen deze campagne installeren we zoveel mogelijk ledlampen, plaatsen we tochtstrips of radiatorfolie en monteren we een infraroodpaneel boven de kassa.

Nederlands consortium onderdeel van groot EU-project voor zero-emissie stadsvervoer

Onlangs is het Europese project metaCCAZE gestart. Dit project richt zich op elektrisch, geautomatiseerd en verbonden mobiliteit in Europese steden. MetaCCAZE is bedoeld om steden te helpen om over te stappen naar groene mobiliteit en zet Europese strategieën en initiatieven om in concrete acties. Amsterdam is één van de pilotsteden en zal zich met zes Nederlandse partners inzetten om transport via water en elektrische voertuigen te verbeteren, en de ontwikkeling van een digital twin om het geheel aan te sturen en te monitoren.

De transportsector is de op één na grootste bron van broeikasgasemissies en is verantwoordelijk voor meer dan 30% van het totale energieverbruik. De Europese Green Deal en andere EU-initiatieven streven er onder andere naar om de transportgerelateerde broeikasgasemissies met 90% te verminderen tegen 2050, ten minste 30 miljoen emissievrije auto's op Europese wegen te krijgen, bijna alle gemotoriseerde voertuigen emissievrij te maken en tegen 2030 100 grote klimaatneutrale steden te hebben. Bij het proberen te behalen van deze doelen, ontstaan nieuwe uitdagingen, zoals het inefficiënt opladen van elektrische voertuigen of hoge energiebelastingen die het elektriciteitsnet belasten.

Het metaCCAZE-project stimuleert de overgang naar stedelijke mobiliteit door oplossingen voor deze nieuwe uitdagingen te bieden. Het project beoogt de inzet van slimme systemen die elektrische, geautomatiseerde en verbonden mobiliteit en infrastructuur combineren, te versnellen door zes overdraagbare technologieën te ontwikkelen. Dit omvat onder andere geautomatiseerd opladen, AI-gebaseerde realtime planning voor autonome vloten en verkeersbeheer met lage emissies.

Om hun potentieel in echte en diverse stedelijke omgevingen te testen, worden de oplossingen ontwikkeld in vier koplopersteden: Amsterdam, München, Limassol en Tampere. Succesvolle technologieën en activiteiten worden overgebracht naar zes andere deelnemende steden: Athene, Krakau, Gonzo, Milaan, Miskolc en de Parijse regio. Om ervoor te zorgen dat de technologieën voldoen aan de behoeften van burgers en stedelijke mobiliteitsbelanghebbenden, worden er lokaal in de steden verschillende samenwerkingsactiviteiten georganiseerd.

Het project loopt de komende vier jaar, waarin de technologieën zullen worden ingezet en gemonitord door een projectconsortium dat bestaat uit 43 gerenommeerde instellingen uit 12 Europese landen. Dit consortium omvat partijen vanuit de academische wereld, de industrie en de publieke sector. In het Amsterdamse living lab worden de innovaties getest en opgeschaald in samenwerking met bewoners, bedrijven en de gemeente. In dit living lab wordt samengewerkt door de volgende Nederlandse partners: Gemeente Amsterdam, TU Delft, AMS Institute, Townmaking Institute, Zoev City, Argaleo en Technolution.

Contra-expertise op bepalingen van radioactiviteit in afvalwater en ventilatielucht van de kernenergiecentrale Borssele

De kerncentrale Borssele (KCB) meet hoeveel radioactiviteit de centrale loost via het nucleair afvalwatersysteem en het nucleair ventilatiesysteem. Het RIVM controleert deze metingen acht keer per jaar. Met deze 'contra-expertise' controleert het RIVM of de analyses die de kerncentrale zelf uitvoert, betrouwbaar zijn. RIVM concludeert dat dit inderdaad het geval is.

De KCB neemt de te analyseren monsters verspreid over het jaar. De gamma-analyses van afvalwater uit de contra-expertise in 2022 kwamen op hoofdlijnen overeen met de resultaten van de kerncentrale.

De overeenkomst in de 3H-data in afvalwater was voor 7 van de 8 monsters goed, en voor 1 monster matig. De KCB en het RIVM hebben geen strontium-isotopen en alfa-activiteit in het afvalwater gevonden.

In zeven ventilatieluchtmonsters vonden het RIVM en KCB geen activiteit. In het tweede monster vonden ze een zeer geringe activiteit van I-131 (jodium isotoop 131). Dit betekent voor een denkbeeldig persoon die een week lang 8 uur per dag aan het hek van het terrein staat een verwaarloosbare dosisbijdrage van 0,0004 microsievert (in Nederland is de gemiddelde jaardosis door achtergrondstraling voor één persoon ongeveer 1700 microsievert). De hoeveelheden 3H en 14C in ventilatielucht, bemonsterd met een zeolietpatroon, kwamen redelijk overeen.

Foto Anefo

'Slechte score Nederland in duurzaamheid geen verrassing'

Nederland is een middenmoter op het gebied van duurzaamheid, blijkt uit het nieuwe rapport ‘The Future of Growth’, uitgebracht door het World Economic Forum. Van de 107 landen, staat Nederland op plek 36, achter landen als Spanje, de Filipijnen en Ruwanda. Dat is geen verassing.

We zien onszelf vaak als beste jongetje uit de klas, maar de energietransitie van onze industrie komt niet van de grond. Nederlandse bedrijven zitten nog veel te veel in de fase van plannenmakerij. Maar plannen tellen niet in zo’n ranking. Daar gaat het om concrete maatregelen en resultaten.

Daarnaast zitten we vast in een model van goedkoop gas, waarvan de prijs door subsidies wordt gedrukt. Plus, de overheid is bang om aan de knoppen te draaien. Bedrijven zouden massaal vertrekken als het duurzaamheidsbeleid hier strenger wordt, is de gedachte.

Het is echter ondenkbaar dat alle industrie hier blijft, omdat de tijd van goedkoop gas ten einde komt en eindeloos subsidies blijven geven geen houdbaar groeimodel is.

De overheid moet daarom strenger optreden tegen vervuilende bedrijven en met een goed plan komen om energie subsidies af te bouwen. Ook zaken als koolstofgrenscorrectie (Cbam) en CO2-beprijzing moeten veel beter worden geregeld.

Bedrijven op hun beurt weten dat ze moeten veranderen, maar blijven vragen om steun en subsidies voordat ze de stap zetten. Ook als zij flinke winsten maken. Nederland kan veel sneller verduurzamen als bedrijven stoppen om zo afwachtend te zijn.

Milieudefensie start klimaatrechtszaak tegen ING

Milieudefensie is een klimaatrechtszaak begonnen tegen ING. De milieuorganisatie eist dat de bank haar uitstoot vermindert en klanten weert die blijven vervuilen. Milieudefensie richt zich op ING omdat het de grootste bank van Nederland is en de bank bovenmatig veel samenwerkt met vervuilende bedrijven. ING heeft de dagvaarding net binnen en bestudeert die nog.

Volgens de eis moet ING haar uitstoot in 2030 halveren ten opzichte van 2019. Het gaat daarbij niet alleen om de uitstoot van de bank zelf, maar ook om de uitstoot van bedrijven waar ING zaken mee doet, bijvoorbeeld in de olie- en gassector.

Milieudefensie wil dat de bank afscheid neemt van zakelijke klanten die niet binnen een jaar een goed klimaatplan hebben. Fossiele klanten moeten bij ING een goed uitfaseringsplan indienen.

Afgelopen december maakte ING bekend dat ze haar belangen in de olie- en gaswinning versneld afbouwt. Waar eerder halvering in 2040 het doel was, is dat nu om in 2040 geen belangen in de olie- en gaswinning meer te hebben. Milieudefensie vindt dat niet genoeg. In de eis staat dat 'ING alleen doelen stelt voor een deel van de sectoren waar ING leningen aan geeft. Er zijn geen doelen voor de totale uitstoot van de bank.'

Biomaterialen leiden tot een forse reductie in broeikasgasemissies, maar nog niet klimaatneutraal

Gemiddeld genomen stoten biomaterialen 45 procent minder broeikasgassen uit dan de fossiele materialen die ze vervangen. Dat blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit in Nature Communications. Er zijn echter grote verschillen tussen biomaterialen en er is meer nodig om volledig klimaatneutraal te zijn. Ook kunnen biomaterialen juist op andere gebieden minder goed zijn voor het milieu.

Er wordt wereldwijd veel geïnvesteerd in het ontwikkelen van nieuwe materialen uit biomassa, kortweg biomaterialen, om de CO2-uitstoot van fossiele materialen te kunnen voorkomen. Biomaterialen zijn materialen gemaakt van planten, die bedoeld zijn om materialen die gemaakt worden van fossiele brandstoffen te vervangen, zoals bio-plastic en bio-vezels (voor kleding). Hierbij wordt aangenomen dat biomaterialen beter zijn voor het milieu.

Uit onderzoek van de Radboud Universiteit en de Joint Research Center blijkt dat gemiddeld genomen nieuwe biomaterialen 45 procent minder CO­2 uitstoten dan hun tegenhangers die van fossiele brandstoffen wordt gemaakt. De onderzoekers analyseerden de data van 98 nieuwe biomaterialen uit 130 internationale studies. ‘Deze onderzoeken keken naar de hele keten: van grondstofwinning, de productie zelf, tot aan de uiteindelijke afvalverwerking’, zegt Emma Zuiderveen, hoofdonderzoeker. ‘Het is de eerste keer dat een grootschalige analyse op basis van zulke levenscyclusanalyses is uitgevoerd voor biomaterialen die nog in ontwikkeling zijn.’

Hoewel de CO2-uitstoot door de bank genomen daalt, zijn er grote verschillen tussen biomaterialen en is er meer nodig om volledig klimaat-neutraal te zijn over de gehele productieketen. ‘Geen één materiaal is volledig klimaatneutraal. Sommigen zijn er bijna, maar anderen stoten zelfs meer CO2 uit dan fossiele materialen’, aldus Zuiderveen.

Waar ook rekening mee moet worden gehouden: het produceren van biomaterialen zorgt dan wel voor minder CO2-uitstoot, maar kan alsnog andere problemen voor het milieu veroorzaken. Zuiderveen: ‘Bijvoorbeeld door het gebruik van kunstmest in de productie van planten waarmee de biomaterialen worden gemaakt. Dat kan leiden tot eutrofiëring: een nutriëntenoverschot dat leidt tot zuurstoftekort in oppervlaktewateren.’ De onderzoekers berekenden dat gemiddeld genomen de productie van biomaterialen ervoor zorgde dat de eutrofiëring toenam. ‘Het verminderen van CO2-uitstoot is zeer belangrijk om klimaatverandering tegen te gaan, maar we moeten uitkijken dat biomaterialen niet andere milieuproblemen verergeren. Hier is dus extra aandacht voor nodig als we besluiten om op grote schaal over te stappen op biomaterialen.’

Failliete houthandel laat 160.000 liter kankerverwekkend afval achter

De failliete houthandel Wood and Colors uit Oldenzaal laat naast een aanzienlijke schuld ook een grote hoeveelheid giftig afvalwater achter. De Omgevingsdienst Twente maakt zich zorgen over de 160.000 liter met kankerverwekkende stoffen.

De illegale afvalopslag kwam op 12 december vorig jaar aan het licht bij een milieucontrole door de Omgevingsdienst Twente (ODT). Daar gingen na het faillissement de alarmbellen af.

Daarnaast vond de ODT in augustus 2023 dertig plastic containers, elk gevuld met 1000 liter afvalwater. Twintig meer dan zonder vergunning is toegestaan. De eigenaar kreeg in oktober de kans om het op te ruimen, op straffe van een dwangsom.

Oude tijden herleven voor klimaatadaptatie

Extreme regenbuien worden steeds extremer en periodes van droogte komen steeds vaker voor. Om de Nederlandse delta leefbaar te houden zullen er aanpassingen nodig zijn, zoals extra waterbuffers. Nederland kent een geschiedenis van strijd tegen het water, maar maakt ook gretig gebruik van het water. Wat kunnen we leren van ons erfgoed?

Erik Mostert, docent en onderzoeker Watermanagement bij de TU Delft, ontwikkelde verschillende strategieën voor de provincie Zuid-Holland om beter bestand te zijn tegen klimaatverandering. Inspiratie daarvoor was afkomstig van Nederlands erfgoed: trekvaarten.

Het nieuwe Bentmeer, een meer van 13 km2 ten oosten van Zoetermeer, slaat in de winter extra water op voor de droge zomers. Watersport en natuur vinden er gezamenlijk hun weg. Nieuwe vaarwegen verbinden het meer met de Oude Rijn en de Rotte, waarlangs paarden trekschuiten voorttrekken en waar mensen leren over de Nederlandse geschiedenis. En waarlangs appartementen verrijzen in een aangename groene en waterrijke omgeving. Het is een van de toekomstscenario’s waarmee de provincie het gebied tussen Rotterdam, Den Haag en Gouda klimaatadaptief, leefbaar en recreatief kan ontwikkelen.

In opdracht van de provincie Zuid-Holland, in het kader van de erfgoedlijn trekvaarten, onderzocht Mostert de toekomstwaarde van trekvaarten. Om de oude veengebieden droog te houden werden er in de middeleeuwen kanalen gegraven. Na aanpassingen in de 17e eeuw deden deze ook dienst als trekvaart. Voorbeelden van trekvaarten in Zuid-Holland zijn de Vliet, de Schie, de Gouwe en de Oude Rijn.

Samen met afstudeerders Esmee Kuit en Coen Kramer verkende Mostert verschillende scenario’s en strategieën om met klimaatverandering in Zuid-Holland om te gaan. De oude trekvaarten spelen hierin een belangrijke rol. Tijdens droogtes helpen zij om het water uit het Bentmeer te verdelen en in natte periodes kunnen zij het overtollige water afvoeren richting zee.

Als onderdeel van het onderzoek is de herinrichting van de Benthuizer Noordpolder uitgewerkt. 'Wij laten zien hoeveel extra waterberging er nodig is om om te gaan met klimaatverandering en hoe dit gecombineerd kan worden met wonen, recreatie en natuur.' Het voorgestelde Bentmeer moet 26,5 miljoen m3 aan water bergen om als extra zoetwaterbron te dienen tijdens droogte. Dat betekent een meer van 13,3 km2, ruim 13 keer groter dan de Kralingse Plas. De polder bij Benthuizen lijkt hiervoor een geschikte locatie: er is weinig bebouwing én het ligt laag.

Om extra wateroverlast door klimaatverandering te voorkomen, wordt meer lokale waterberging in de verschillende polders voorgesteld. De capaciteit van de bestaande poldergemalen is simpelweg niet voldoende om al het extra water snel genoeg weg te pompen.

De nieuwe waterwegen die nodig zijn voor de uitwisseling van water van en naar het Bentmeer, bieden kansen om de geschiedenis van het landschap te vertellen. Mostert ziet het al voor zich hoe de ‘Klimaatschuit’ straks in de vaart gaat: “Er moet een trekschuit gaan varen, getrokken door een paard over het jaagpad. Het heeft een museumfunctie. Tegelijkertijd kan de schuit een locatie zijn voor toekomstdiscussies, om in gesprek te gaan over het veranderende klimaat en hoe we daarmee om moeten gaan.”

'Plasticsoep in de Nederlandse rivieren weer duidelijk zichtbaar na hoogwater'

Nu het winterhoogwater zich terugtrekt uit de grote rivieren is duidelijk dat er grote hoeveelheden afval, met name plastic, op de oevers is terechtgekomen. Dit is niet voor de eerste keer. Ruim duizend vrijwilligers van Schone Rivieren doen mee aan het onderzoek naar rivierafval dat al vijf jaar loopt.

Eind vorig jaar zijn de resultaten in het rapport 'Plasticsoep in de Nederlandse Rivieren' gepubliceerd. Uit de resultaten blijkt dat al jaren gemiddeld honderden zwerfafval-items per honderd meter oever aanspoelen. Dit jaar verwachten we op diverse plekken duizenden items per honderd meter te gaan vinden. Door een combinatie van een lange periode van hoogwater en sterke wind spoelt er extra veel afval aan. Op diverse plekken hebben onze vrijwilligers afvalhotspots ontdekt. De plasticsoep, die dus al in de rivieren begint, wordt hiermee weer eens pijnlijk zichtbaar.

In de eerstvolgende onderzoeksperiode, die loopt van 15 februari tot en met 15 maart komen we te weten hoe erg het dit jaar is. Maar het terugtrekkende water laat dus al heel veel afval zien dat er veel achterblijft.

Het rapport Plasticsoep in de Nederlandse Rivieren is eind vorig jaar aangeboden aan demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen. Het rapport toont aan hoe noodzakelijk het is door te zetten op de ingeslagen weg ten aanzien van:

    Maatregelen om Single Use Plastics terug te dringen, zoals in Europa met de SUP-richtlijn is ingezet.
    Verbetering van statiegeldsystemen en uitbreiding van statiegeldregelingen naar andere producten.
    Voorkomen van weggooien van sigarettenpeuken in het milieu.

Simpele maatregelen als geen events met plastic, geen peuken op straat gooien, geen vochtige doekjes door de wc spoelen en voedselverpakkingen die je meeneemt de natuur in ook weer leeg mee terugnemen naar je eigen prullenbak, hebben groot effect. De rotzooi langs de rivieren, die nu weer zichtbaar wordt, maakt duidelijk dat we er nu mee moeten beginnen. 

Laatste historische sanering in Overijssel van start

In IJsselmuiden is een dezer dagen de starthandeling verricht voor de sanering van de grond aan de Blekerijweg. In de grond bevinden zich chloorkoolwaterstoffen. Dat zijn schadelijke stoffen die tussen ongeveer 1960 en 1980 werden gebruikt in de toenmalige wasserij. Aannemer Dura Vermeer zal de komende maanden de verontreinigde grond opruimen.

Voordat de schop in de grond kon vandaag, zijn de afgelopen weken al voorbereidingen getroffen in het gebied. Zo is de bebouwing op de vervuilde grond gesloopt om ruimte te creëren voor fase 1 van de sanering; het opruimen van vervuilde grond in de bronzone (de plek van de wasserij). Deze fase kan naar alle waarschijnlijkheid dit voorjaar afgerond worden.

In fase 2 wordt de zogenaamde kwelzone (Koekoekspolder) gesaneerd. Op deze plek komt de verontreinigde grondwaterstroom naar boven op ongeveer twee kilometer van de bron. De uitvoering van deze fase start naar verwachting in 2025.

Alle verontreinigingen in Nederland die voor 29 oktober 1995 hebben plaatsgevonden en worden opgeruimd, worden historische saneringen genoemd. Deze projecten worden betaald door het Rijk. De provincie heeft daarom een bijdrage ontvangen om de bodemsanering in IJsselmuiden uit te voeren. Als deze sanering is afgerond, is Overijssel vrij van historische verontreinigingen.

3M gaat lozingen in België versneld stilleggen

3M stopt eerder met PFAS-gerelateerde productieprocessen in de fabriek bij Antwerpen. Het chemiebedrijf stopt er eind januari al mee, in plaats van eind 2025.

Halverwege 2024 ligt de productie van pfas helemaal stil, laat 3M weten in een brief aan de Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir.

Jarenlang loosde 3M duizenden kilo's aan pfas in het water, dat via de rivier de Schelde de Nederlandse Westerschelde bereikt.

De afgelopen jaren raadde de Vlaamse overheid af groenten uit eigen tuin in de buurt van de 3M-fabriek te eten. In Nederland raadde het RIVM af garnalen en mosselen uit de Westerschelde te eten.

Provincies willen dat Den Haag meer doet tegen stikstofuitstoot

De twaalf provincies hebben in een gezamenlijk stuk over hun inzet op het gebied van natuur en stikstof geschreven dat de landelijke overheid meer moet doen tegen stikstofuitstoot in natuurgebieden. Zij willen niet langer de verantwoordelijkheid dragen voor het leeuwendeel van de stikstofopgave in Nederland.

De provincies verwachten dat een landelijke stikstofaanpak effectiever zal zijn dan het huidige stikstofbeleid van verantwoordelijk demissionair minister Christianne van der Wal (VVD). De provincies zeggen dat ze samen met de landelijke overheid aan de lat staan, maar er is maar zoveel wat je kan doen zonder landelijk beleid. Daarnaast hebben ze ook middelen zoals geld en bevoegdheden nodig om een rol te kunnen spelen in de provinciale gebiedsprocessen.

De afgelopen tijd nam het chagrijn bij de provincies al toe. De provincie Overijssel dreigde in december te stoppen met de stikstofaanpak en ook andere provincies gaven aan bezorgd te zijn. Reden was dat het stikstoffonds van Van der Wal met daarin 24 miljard euro op zich laat wachten, terwijl het voor boeren, en dus ook voor de provincies, van essentieel belang is dat ze weten welke kant de overheid op wil.

Tomra introduceert SmartBin: de slimme prullenbak die statiegeld uitkeert via Tikkie

Tomra en Tikkie introduceren deze week op de Horecava de SmartBin. Bij deze ‘slimme prullenbak’ kunnen gasten van horeca- en fastfoodketens zelf hun herbruikbare bekers inleveren en het betaalde statiegeld via een Tikkie QR-code direct op hun rekening laten storten.

Na een succesvolle pilot bij Burger King maken bezoekers van de Horecava deze week als eerste kennis met de SmartBin. De innovatieve technologie moet een uitkomst bieden aan fastfoodketens, die vanaf dit jaar te maken hebben met de wettelijke verplichting om alternatieven te bieden voor single use plastic.
 
Met de SmartBin bieden Tikkie en Tomra fastfood-bedrijven een effectieve inzameloplossing, die door het compacte ontwerp eenvoudig in elke ruimte is te installeren. Voor veel fastfood-bedrijven en andere horecazaken is het een grote uitdaging om een goed inzamelsysteem in te zetten waarbij herbruikbare bekers ter plekke kunnen worden ingeleverd. De fastfood-sector is net overgestapt op bestelzuilen en er is daarom behoefte aan een systeem waarbij het niet nodig is bekers over de toonbank in te nemen.

De SmartBin leent zich dus uitstekend voor het hergebruiken van bekers. Voordat bekers uitgegeven worden, worden deze bij elke bestelling door het personeel bij de kassa geladen met waarde (geld). Via een lezer kunnen de bekers, die zijn voorzien van RFID-chips, in de SmartBin worden gedeponeerd, waarna gasten een bon met Tikkie QR-code ontvangen, waarmee het statiegeld direct kan worden teruggestort. Hiervoor hoeft men niet in de rij en dus zijn er geen onnodige wachttijden, De ingeleverde bekers worden vervolgens professioneel gewassen en klaargemaakt om andere gasten opnieuw blij te maken met een drankje, ijsje of milkshake.

Carice van Houten en Sieger Sloot maken podcast over klimaatcrisis

Het is nog niet te laat! In de spoedcursus Eerste Hulp Bij Uitsterven leer je wat je wél kunt doen in de strijd tegen de klimaatcrisis, in plaats van alle dingen die je niet meer mag. Cursusleiders Carice van Houten en Sieger Sloot ontvangen bekende cursisten in hun lokaal en vragen verschillende experts om raad.  

Deze podcastserie is een samenwerking tussen mediabedrijf De Stroom en ontwikkelingsorganisatie Cordaid.  ‘De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al enorm. Door vaker voorkomende droogtes en overstromingen worden steeds meer mensen bedreigd in hun eerste levensbehoeften: toegang tot schoon drinkwater en voldoende voedsel.’, aldus Simone van Hamond van Cordaid. ‘In deze podcast slaan we de brug naar de zwaarst getroffenen. We zien dat de oplossing hier én daar ligt: stappen maken en bekendheid geven aan de klimaatcrisis die zich ver buiten Nederland voltrekt en de gevolgen daarvan voor de mensen die er mee moeten leven.'

In Eerste Hulp Bij Uitsterven komt er elke aflevering een Bezorgde Nederlander langs. Onder andere Bridget Maasland, Henry van Loon en Maxim Hartman nemen deel aan de spoedcursus. Daarnaast krijgen de luisteraars wekelijks een masterclass van experts. Zij geven praktische tips over hoe je de aarde en je hoofd koel kunt houden en ook de klimaatpsycholoog staat onder de sneltoets.

In zes cursusdelen word je bijgepraat over de huidige klimaat situatie. Je leert over kapotte systemen en het is een zoektocht naar hoe jij kan bijdragen. De klok tikt en we kunnen samen echt iets doen. De spoedcursus die je misschien liever niet wil volgen, maar beter doe je het wel!

Eerste Hulp Bij Uitsterven is vanaf nu te beluisteren via alle podcast apps.

Lidl stopt definitief met plastic zakjes

Lidl neemt definitief afscheid van plastic zakjes voor groente en fruit. Met ingang van deze week zijn alleen nog maar herbruikbare ‘Lidl Green Bags’ verkrijgbaar voor 30 cent per stuk. Klanten kunnen natuurlijk ook hun eigen zakjes meenemen.

De herbruikbare zak werd al in 2018 door Lidl geïntroduceerd naast de wegwerpzakjes. Destijds werd er een campagne opgezet om klanten bekend te maken met deze duurzamere optie. Aan de twee opties is dus nu een einde gekomen.

5 miljoen subsidie voor programma om uitstoot methaan te verminderen

Roel Veerkamp van Wageningen University & Research gaat een wereldwijd programma leiden om het fokken van vee met een lagere methaanuitstoot te coördineren en te versnellen. Dit programma is mogelijk gemaakt door een subsidie van 5 miljoen dollar van de Bezos Earth Foundation in samenwerking met de Global Methane Hub.

Met deze gift aan het University Fund Wageningen gaat Veerkamp de vele inspanningen in verschillende landen en rassen samenbrengen om de volgende generatie methaanarme runderen te fokken. ‘We gaan de wereldwijde inspanningen coördineren en verder initiëren om specifiek koeien te selecteren met een lage methaanuitstoot', zegt Veerkamp. ‘Door protocollen te standaardiseren, methaan- en genotypegegevens te delen en de het meten van methaen in verschillende rassen en regio's uit te breiden. Het doel is om de impact van de fokkerij op de vermindering van methaan uitstoot te versnellen, naast traditionele fokdoelen als melkkwaliteit en gewicht’.

Hoeveel methaan een koe produceert, hangt af van factoren als genetica, voeding en de omgeving. Veerkamp: ‘De belangrijke rol die de klassieke fokkerij kan spelen bij het terugdringen van de methaanuitstoot is de afgelopen jaren duidelijk geworden. Het fokken van dieren is een belangrijke factor, omdat de effecten van genetische verbetering blijvend, cumulatief en relatief goedkoop zijn, als ertenminste een effectief fokprogramma is. Hiervoor is wereldwijde samenwerking nodig’.

Ongeveer veertig procent van de methaanuitstoot in de wereld is afkomstig van de landbouw en zeventig procent daarvan is te wijten aan darmfermentatie. Dit proces vindt plaats in het spijsverteringsstelsel (pens) van koeien wanneer suikers worden afgebroken tot methaan en vrijkomen via oprispingen. Helaas is het huidige onderzoek naar darmfermentatie niet uitgebreid of gecoördineerd genoeg om efficiënte en transformatieve oplossingen te bieden waar boeren veel baat bij hebben.

Dit innovatieve project van Wageningen University & Research maakt deel uit van het programma Global Methane Hub, een filantropisch fonds ter ondersteuning van methaanmitigatie en het voorkomen van opwarming van de aarde. Met steun van het fonds kunnen wetenschappers over de hele wereld werken aan het onderzoeken van nieuwe en alternatieve veevoederadditieven, immunologische studies voor een methaanvaccin, het begrijpen van de organismen in de pens en hun functies, en het verlagen van de kosten van metingen, wat essentieel is voor het genereren van bewijs voor wettelijke goedkeuring en validatie van technologieën om de uitstoot van methaan te verminderen.

Tijdens de conferentie over klimaatverandering van de Verenigde Naties (COP28) is deze grootste mondiaal gecoördineerde financieringsinvestering in onderzoek naar methaanmitigatie bij vee aangekondigd. De publieke, private en filantropische samenwerking omvat Bezos Earth Fund, Quadrature Climate Fund, Gerstner Philanthropies, High Tide Foundation, Bill & Melinda Gates Foundation, The Zegar Family Foundation, Danone en de WUR bijdrage werd mogelijk gemaakt met de hulp van het Wageningen University Fund.

Ook Air Liquide tekent intentieverklaring maatwerkaanpak

Het internationaal opererende bedrijf Air Liquide wil via de maatwerkaanpak de komende jaren fors de CO2-uitstoot verminderen. De intentieverklaring tussen het Rijk, de provincie en Air Liquide is getekend op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).

Het bedrijf, marktleider in gassen, technologieën en diensten voor industrie en gezondheidszorg heeft verschillende duurzaamheidsdoelen voor Nederland opgesteld waarbij zij zich richten op het verminderen van CO2-uitstoot, verminderen van stikstofuitstoot en de ontwikkeling van de waterstofmarkt.

Air Liquide wil in 2030 de jaarlijkse CO2-uitstoot met 1,05 Megaton verminderen, wat 0,25 Megaton meer is dan de vereisten van het Klimaatakkoord. Daarnaast wil Air Liquide in 2030 de uitstoot bij elektriciteitsproductie bijna halveren en wordt ingezet op een vermindering van stikstofuitstoot van 38% of meer ten opzichte van 2019.

Met de plannen richt het bedrijf zich voornamelijk op het verduurzamen van de productielocaties in Rozenburg, Bergen-op-Zoom en Pernis. Dat wil Air Liquide doen door installatieonderdelen om te bouwen of te vervangen. Daarnaast wil het bedrijf CO2 opslaan (Carbon Capture Storage). Op de genoemde locaties wordt ook onderzoek gedaan naar verbetering van leefomgevingsaspecten zoals lucht-, bodem- en waterkwaliteit.

Herbruikbare plastic drinkfles blijkt beter voor milieu

Herbruikbare drinkflessen gemaakt van plastic zijn veel beter voor het milieu dan die van roestvrijstaal (rvs). Toch is de rvs fles nog altijd een stuk milieuvriendelijker dan petflessen voor eenmalig gebruik. Dat blijkt uit onderzoek van 6 Europese consumentenorganisaties, waaronder de Consumentenbond.
j
De consumentenorganisaties onderzochten drinkflessen gemaakt van aluminium, roestvrij staal, dubbelwandig roestvrij staal, siliconen, glas en verschillende soorten harde en zachtere plastics. Daarbij werd gekeken naar de complete levenscyclus: van productie, transport en gebruik tot en met weggooien en recyclen. Flessen van polyethyleen (PE), zoals sportbidons, hebben de minste milieu-impact. Op nummer 2 staat het hardere polypropyleen (PP), bekend van onder andere de Dopper-flessen. Daarna volgen de harde, doorzichtige plastics: polycarbonaat (PC), tritan en PCTG. Al zijn de onderlinge verschillen bij plastic niet groot.

Het verschil in milieu-impact begint pas echt op te lopen bij siliconen, aluminium en glazen flessen. En rvs flessen blijken veruit het slechtst voor het milieu. Om de milieu-impact van een rvs fles gelijk te trekken met die van een PE-fles, moeten consumenten die langer dan 36 jaar gebruiken. Voor een dubbelwandige rvs fles, om water koel of juist warm te houden, is dat zelfs langer dan 70 jaar.

Gemeenten kunnen meer doen voor biodiversiteit door de juiste bomen te planten

Uit een groot bomenonderzoek van milieuorganisatie Natuur & Milieu onder 28 grote Nederlandse gemeenten blijkt dat driekwart van de geplante bomen goed is voor de biodiversiteit in de stad.

Uit de studie blijkt helaas ook dat gemeenten zogenaamde invasieve exoten planten en dat dat door de jaren heen niet is afgenomen. Het gaat daarbij om boomsoorten die hier van nature niet voorkomen en schadelijk zijn voor dieren en planten in hun buurt.

Natuur & Milieu heeft in het kader van dit onderzoek een groene bomenlijst opgesteld. De groene bomenlijst omvat maar liefst 97 boomsoorten. Het merendeel bestaat uit inheemse soorten, omdat deze bomen het beste passen bij de ons milieu, de omgeving en de dieren en planten die hier leven. Uit de resultaten blijkt dat de zomereik, es en gewone linde de meest geplante soorten zijn in de onderzochte gemeenten.  Deze bomen zijn vaak al een ecosysteem op zich: op een zomereik kunnen wel zo’n 450 insectensoorten leven.

Naast de groene bomenlijst heeft Natuur & Milieu een zwarte bomenlijst opgesteld, met invasieve exoten. Deze bomen komen van nature niet in Nederland voor. Bekende voorbeelden zijn de Canadapopulier en de Amerikaanse eik. Op de Amerikaanse eik leven slechts tien insectensoorten, een groot contrast met zijn inheemse tegenhanger de zomereik. Invasieve soorten verspreiden zich vaak makkelijk en verdringen andere bomen, dieren en planten. De kweek en handel van sommige boomsoorten is zelfs bij wet verboden in de Europese Unie. Een voorbeeld hiervan is de hemelboom die zorgt dat andere soorten niet kunnen groeien doordat hij zich snel verspreidt en ook gifstoffen afgeeft aan de bodem. Toch zijn er ook na het Europese verbod op de hemelboom in diverse gemeenten nog hemelbomen geplant.

Zweedse 'vuilniskoningin' aangeklaagd voor illegaal dumpen van afval

Elf mensen van het in Zweden bekende afvalverwerkingsbedrijf NMT Think Pink moeten voor de rechter verschijnen. Dat geldt ook voor Bella Nilsson, de zelfbenoemde 'vuilniskoningin' van Zweden. Haar bedrijf zou jarenlang duizenden tonnen afval hebben gedumpt en begraven.

p de dumpplaatsen gevaarlijk hoge concentraties van zware metalen, arseen en olieresten gemeten. Ook zou daar door onzorgvuldig handelen meermaals brand zijn ontstaan.

Vanwege de omvang van het schandaal verwacht de Zweedse aanklager dat de zaak nog weken in beslag zal nemen.