Start-up Wilderful zet nieuwe standaard met duurzame bloemen

De bloemensector moet gezonder en duurzamer. Hoewel de aandacht voor de milieu-impact van de sierteelt groeit, is een duurzame impuls op deze markt noodzakelijk om op een verantwoorde manier van bloemen te kunnen genieten. Start-up Wilderful gelooft dat er voor de kassen, bestrijdingsmiddelen en het transport waarvan in deze sector veelvuldig gebruik wordt gemaakt, een natuurvriendelijk en gezonder alternatief is.

Daarom lanceert het merk deze zomer een nieuwe bloemenbesteldienst die als schakel fungeert tussen biologische kwekers, bloemisten en consumenten. Door deze partijen te verbinden, maakt Wilderful natuurvriendelijke en seizoensgebonden bloemen toegankelijker en laten ze zien dat deze bloemen de normale keuze zouden moeten zijn. Deze missie wordt gesteund door Rabo Foundation, Stichting LifeTree Fund en Stichting DOEN, het fonds van de Postcode Loterij.

Wilderful opereert als een "Steward Owned" bedrijf waarbij de aandeelhouders dienend zijn aan het bedrijf en de missie. Ook investeerders geloven in deze missie: Stichting DOEN, Rabo Foundation en Stichting LifeTree Fund ondersteunen Wilderful binnen een meerjarige samenwerking. Deze partners, die educatie en sociale impact als prioriteit hebben en bijdragen aan een regeneratieve economie, stellen een aanzienlijk geldbedrag beschikbaar voor de beginfase van de onderneming en bieden tevens netwerken en coaching ter ondersteuning in de opstartfase van het bedrijf. Ook haalde Wilderful met een crowdfunding 80.000 euro op bij bijna 150 particuliere investeerders. Daarmee ondersteunen de investeerders en crowdfunders niet alleen Wilderful, maar ook de kwekers en bloemisten die werken aan duurzame alternatieven voor sierteeltproducten.

Wilderful is opgericht door Silke Tijkotte (eerder werkzaam bij Royal FloraHolland en oprichter Let It Grow), Jennifer Laarman (eerder werkzaam als bloemstylist en strategisch marketeer in de bloem- en groenbranche) en Denise Collignon (werkzaam als kunstenaar en bloemstylist met focus op biologische bloemen). Ze ontwikkelden een bestelplatform dat biologische kwekers, lokale bloemisten en consumenten samenbrengt. Met Wilderful willen ze de toegankelijkheid van duurzame bloemen vergroten als natuurvriendelijk alternatief in de bloemenindustrie. Daarom zijn via Wilderful enkel seizoensbloemen te bestellen, die op dat moment bij een kweker in de buurt, in de volle grond, en zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen groeien. Daarbij bepaalt het seizoen de samenstelling van het boeket, die consumenten kunnen afhalen of laten bezorgen via de lokale Wilderful-bloemist.

Naast besteldienst fungeert Wilderful ook als netwerkorganisatie die de bewustwording over natuurvriendelijke bloemen vergroot. Zo biedt Wilderful inzicht in duurzame alternatieven die er al zijn en laat het consumenten zien dat ze kunnen blijven genieten van bloemen terwijl ze ook bijdragen aan (het herstel van) de natuur. Met Club Wilderful wil het bedrijf deze beweging versterken en nodigt het iedereen uit om bij te dragen aan een duurzame toekomst. Leden krijgen toegang tot exclusieve evenementen, inspirerende verhalen en waardevolle kennis over onder andere duurzame bloemen. Zo werkt iedereen samen aan het vergroten van de regeneratieve landbouw binnen de sierteelt.

DIFFER en Toyota werken samen aan oplossingen voor COշ-reductie

DIFFER en Toyota ontwikkelen een unieke reactor om met behulp van zonlicht COշ uit de lucht op te vangen en efficiënt op te slaan. Een uitvinding die aanzienlijk kan bijdragen aan het verminderen van COշ-emissies. In de zomer van 2024 presenteerde Toyota een prototype van het 'COշ-afvangapparaat’ tijdens een evenement in Parijs.

Het Nederlandse onderzoeksinstituut DIFFER en Toyota werken in het kader van de energietransitie sinds 2016 samen aan oplossingen voor COշ-reductie, zoals de productie van waterstof met behulp van zonlicht en water. Geïnspireerd door het werk aan waterstof is het concept uitgebreid met de juiste aanpassingen op apparaatniveau om COշ uit de atmosfeer te halen en op te slaan, met zonlicht als drijvende kracht.

Mihalis Tsampas is groepsleider van Catalytic and Electrochemical Processes for Energy Applications bij DIFFER en leider van dit onderzoek. Hij legt uit dat uit de lucht halen van COշ een energieverslindend proces is. De nieuwe reactor van DIFFER en Toyota combineert op inventieve wijze lichtondersteunde processen en membraantechnologie die het proces vereenvoudigen in één apparaat en ook belooft de efficiëntie te verhogen.

Tsampas: 'Het concept is gebaseerd op lichtabsorberende materialen en foto-elektrochemische membraanreactoren. Deze werken op zonlicht en vangen COշ op uit de atmosfeer, transporteren het vervolgens naar specifieke compartimenten, waar het wordt opgeslagen voor verder gebruik. De uitvinding is gebaseerd op in overvloed beschikbare materialen en componenten, en heeft dus een hoog exploitatiepotentieel.'

Volgens Tsampas is de combinatie van de twee technologieën nog nooit eerder gedemonstreerd. Toepassingen van de reactor zijn ook denkbaar in de industrie, omdat deze bijdragen aan de doelstelling van negatieve COշ-uitstoot. Tsampas: “Een volgende stap zou kunnen zijn dat een deel van de opgeslagen COշ omgezet wordt in nieuwe brandstoffen of chemicaliën.'

TAUW begeleidde ontwikkeling 'Afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving'

Waar kun je op basis van het water- en bodemsysteem goed bouwen? Op welke plekken moet je rekening houden met condities zoals slappe bodems en overstromingsrisico? Op 9 april hebben de ministeries van IenW en BZK het ‘Ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ gepubliceerd. Het afwegingskader is een ondersteunend instrument voor provincies, gemeenten en waterschappen dat inzicht geeft in de condities en eventuele uitdagingen van beoogde ontwikkellocaties.

TAUW Nederland heeft de ontwikkeling van het afwegingskader begeleid, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en in samenwerking met HKV lijn in water en Defacto Urbanism. TAUW vervulde hierbij de rol van project- en procesleider. Het proces is verrijkt met deskundigheid uit het hele land.

Het ruimtelijk afwegingskader geeft invulling aan een aantal structurerende keuzes die gemaakt zijn in de Kamerbrief Water Bodem Sturend van november 2022. Het afwegingskader bevat sturingskaarten van de onderwerpen waterveiligheid, wateroverlast, bodemdaling en de beschikbaarheid van drinkwater. Hierdoor kunnen overheden de risico’s van deze thema’s in elk gebied in Nederland zien, en meenemen bij de locatiekeuze en uitwerking van bouwplannen. Overheden houden ruimte om regionaal beleid toe te voegen aan de kaart. Op deze manier blijft er ruimte voor regionaal maatwerk.  

Het afwegingskader laat zien dat er in Nederland voldoende plekken zijn om te bouwen, ook als je rekening houdt met waterveiligheid, wateroverlast, bodemdaling en drinkwaterbeschikbaarheid. Wel is het van wezenlijk belang rekening te houden met water en bodem. Op sommige locaties zullen er meer maatregelen getroffen moeten worden om ervoor te zorgen dat huizen, werklocaties en industrieterreinen ook op langere termijn geen problemen ervaren van het veranderende klimaat.

Vanaf 2025 ‘omgekeerd’ afval inzamelen in Gouda

Restafval moet in Gouda vanaf de zomer van 2025 in een van de 150 ondergrondse containers worden gedeponeerd en het pmd-afval kan op haar beurt in de vertrouwde grijze container.

Het omgekeerd afval scheiden levert geen verschil in kosten op omdat de bedragen voor het weggooien van restafval op elkaar zijn afgestemd, vertelt een woordvoerder van de gemeente.

De ondergrondse containers krijgen een 60 litertrommel, waar een vuilniszak van 60 liter in past. Het weggooien van één zo’n zak kost 1,50 euro. Het legen van een container van 240 liter, waar dus vier zakken van 60 liter in passen, kost 6 euro.

Alleen restafval weggooien kost extra geld. Door goed afval te scheiden kunnen daarom kosten verminderd worden, denkt de gemeente.

We zijn slecht in plastic afval scheiden

Nederland dreigt volgend jaar z'n recycle-doel voor plastic, 50 procent van het afval hergebruiken, niet te halen. Dat komt omdat we ons plastic afval niet goed genoeg scheiden. Afvalverwerker Freek laat zien wat er fout gaat.

Drie stappen die Nederlandse bedrijven moeten nemen voor energie-efficiënte gebouwen en de beschikbare subsidies

De klok tikt voor het Nederlandse bedrijfsleven: gebouwen zijn een van de grootste bronnen van CO2-uitstoot, en de tijd dringt om maatregelen te nemen. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) moeten bedrijven stappen gaan ondernemen om te voldoen aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen. Hiervoor heeft de Nederlandse overheid subsidies beschikbaar gesteld die bedrijven kunnen aanvragen wanneer zij bepaalde maatregelen implementeren.

De EU-richtlijnen zijn voornamelijk bedoeld voor grote ondernemingen, overheidsgebouwen en eigenaren van utiliteitsgebouwen. Maar ook voor kleinere bedrijven zijn de subsidies beschikbaar en is het belangrijk om over deze besparende investeringen na te denken.

Renovatiemaatregelen zoals het installeren van een efficiënter verwarmingssysteem of het isoleren van een gebouw kunnen aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Deze uitgaven vormen een uitdaging voor bedrijven, vooral nu zij al te maken hebben met hoge kostendruk, snelle technologische veranderingen en een tekort aan geschoolde arbeidskrachten

Om bedrijven te helpen met investeren in de renovatie van niet-residentiële gebouwen zoals kantoren, magazijnen en fabrieken, heeft de overheid de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) geïnitieerd. Deze subsidie ondersteunt investeringen in zonneboilers, biomassaketels, warmtepompen en andere innovatieve hernieuwbare energietechnologieën.
“Uit onderzoek van reichelt blijkt dat 32 procent van de Nederlandse bedrijven gefrustreerd is door te hoge energiekosten.” zegt Tobias Thelemann, Product manager voor Mechanische Componenten en Elektrische Installaties bij reichelt. “Bovendien geeft 42 procent aan dat deze kosten hun concurrentiepositie bedreigen.” Dit onderstreept de noodzaak om nu actie te ondernemen en te profiteren van financiële voordelen.

1. Plan een energieaudit
Om te weten waar je als bedrijf je energieverbruik kunt optimaliseren, is een grondige audit nuttig en daarnaast sinds 1 januari 2023 de periodieke energie-auditverplichting (EED) is ingesteld. Een energieaudit die wordt uitgevoerd door gekwalificeerde specialisten zoals een energie-efficiëntiedeskundige kan echter duur zijn. Daarom biedt de RVO ondersteuning aan voor de inspectie van niet-residentiële gebouwen.

2. Zorg voor goede isolatie
Degelijke isolatie van gebouwen is een doorslaggevende factor voor het verhogen van de energie-efficiëntie. In een onderzoek in opdracht van reichelt elektronik in 2022 was 30 procent van de Nederlandse bedrijven het erover eens dat het isoleren van gebouwen de belangrijkste stap is op weg naar energiebesparing. Het RVO geeft aan dat in 2024 ongeveer 82 procent van de daken, 74 procent van de gevels en 65 procent van de vloeren in Nederland geïsoleerd zijn. Vooral de isolatie van muren, daken en ramen en de vervanging van buitendeuren en poorten worden hier in Nederland gestimuleerd. Bij het gebruik van biobased isolatiemateriaal zoals hout, vezelhennep en vlas wordt er zelfs een extra bedrag per vierkante meter aan subsidie toegekend.

3. Optimaliseer de verwarming
Bedrijven kunnen subsidies aanvragen voor het optimaliseren van verwarmingssystemen die ouder zijn dan twee jaar. Voor systemen op fossiele brandstoffen geldt dat ze niet ouder mogen zijn dan twintig jaar. De subsidie kan gebruikt worden voor het vervangen van verwarmingspompen, het aanpassen van de aanvoerluchttemperatuur of het pompvermogen, en het verlagen van de retourluchttemperatuur in het gebouw.

Daarnaast kunnen bedrijven subsidies krijgen voor het isoleren van leidingen. Ook voor het installeren van paneelverwarmingen, lage temperatuur-radiatoren of warmteopslagunits is er een subsidie beschikbaar. Net zoals het vernieuwen of optimaliseren van meet- en regeltechnologie voor verwarmingssystemen. Intelligente besturing van verwarmings- en klimaatsystemen kan aanzienlijke besparingen opleveren.

De subsidie dekt ook grootschalige werkzaamheden aan de gebouweninfrastructuur, zoals de aanleg, ombouw of uitbreiding van distributienetwerken voor verwarming en koeling, inclusief de aansluiting daarop.

Energie Award
Met dit uitgebreide steunpakket voor bedrijven geeft de overheid bedrijven een vliegende start met investeringen om de energie-efficiëntie te verhogen. Nederland heeft zelfs de EZK Energie Award geïnitieerd, welke jaarlijks uitgereikt wordt door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) tijdens het EZK Energie Event. Deze award erkent bedrijven en organisaties die zich onderscheiden op het gebied van energiebesparing en efficiëntie. Naast erkenning wordt er ook een beloning uitgereikt.

Energie-efficiënte systemen besparen kosten op de lange termijn en bieden daardoor een belangrijke bescherming tegen stijgende energieprijzen. Door de energievraag te verminderen, kunnen energie-efficiënte systemen helpen de energiemarkt te stabiliseren.
Dit kan prijsschommelingen verminderen en zorgen voor meer voorspelbare energieprijzen.

Hydryx ontvangt financiering van Innovatiefonds Noord-Holland voor ontwikkelen van stortgas managementsysteem

Hydryx B.V., een startup gevestigd in Amsterdam, heeft een converteerbare lening van 350.000 euro ontvangen van het Innovatiefonds Noord-Holland. Hydryx ontwikkelt een stortgas managementsysteem om methaanuitstoot van vuilstorten te verlagen. Hydryx is in 2023 opgericht door Anthonie Jacobson en Joren Tangelder.

Stortplaatsen wereldwijd dragen significant bij aan de klimaatcrisis. Zo’n 30 procent van de opwarming van de aarde wordt veroorzaakt door methaan en 20 procent daarvan wordt veroorzaakt door stortplaatsen. Dit komt doordat afval vergist waardoor methaan (een sterk broeikasgas) ontstaat. Hydryx ontwikkelt een systeem dat zorgt dat deze methaan uitstoot wordt afgevangen en benut om groene stroom op te wekken.

Stortplaatsen in Europa zijn uitgerust met een gas-onttrekkingssysteem dat methaan uit de stortplaats zuigt, zodat het in een generator omgezet kan worden tot groene stroom. Echter, het rendement van dit systeem is laag, mede omdat er onvoldoende zicht is op de fluctuaties van het methaan en daarmee wanneer deze onttrokken kan worden. Het beheer hiervan wordt momenteel nog handmatig uitgevoerd waardoor het minder efficiënt is.

Hydryx automatiseert dit proces en verhoogt daardoor sterk het onttrekkings-rendement. Door meer methaan uit de stort te halen, lekt er minder weg de atmosfeer in en kan er significant meer groene stroom worden opgewekt.

De financiering van het Innovatiefonds zal worden gebruikt om demonstratieprojecten uit te voeren op drie stortplaatsen. Deze Proof-Of-Concept zal worden gebruikt om nieuwe klanten te werven en een start te maken met internationaliseren. Daarnaast zal het product verbeterd worden, met onder andere robuustere sensoren en verbeterde algoritmes.

We kopen minder drankjes in blik

Sinds vorig jaar mei, nadat statiegeld op blikjes werd ingevoerd, zijn we relatief minder bier en frisdrank uit blik gaan drinken en juist meer uit statiegeldflesjes, zowel van glas als plastic. Meldt RTL Nieuws.

Vorig jaar mei zat nog een kleine 44 procent van de hoeveelheid bier die we in supermarkten kochten in een blikje. Maar dat aandeel is sindsdien gedaald.

Als je naar het volume kijkt, dan is er volgens NielsenIQ sprake van een afname van bijna 48 miljoen liter (14 procent).

Ook frisdrank zijn we relatief minder gaan kopen in blik: een afname van 21,7 procent naar 20 procent van alle frisdrank die in juli in supermarkten werd verkocht.

'Onwaarschijnlijk dat metalen uit Essure-sterilisatieveertjes schadelijk zijn voor de gezondheid'

Essure is een implantaat om vrouwen te steriliseren. Net als veel andere implantaten, zoals heupimplantaten en stents, is dit implantaat gemaakt van metaal. Het is normaal dat er metaaldeeltjes vrijkomen uit zo’n implantaat. Essure is een klein implantaat. Bij deze sterilisatieveertjes is het daarom onwaarschijnlijk dat er metalen vrijkomen die voor gezondheidsklachten gaan zorgen. Dat concludeert het RIVM na literatuuronderzoek en gesprekken met experts.

Bij het plaatsen van de Essure-veertjes worden kleine metalen veertjes in de eileiders gezet, waardoor ze dichtgroeien. Dit zorgt voor blijvende sterilisatie. Sommige vrouwen met Essure melden gezondheidsklachten, bijvoorbeeld pijn, vermoeidheid, hevige bloedingen en geheugenverlies. In Nederland worden Essure-sterilisatieveertjes sinds juli 2017 niet meer verkocht. Geschat wordt dat er in Nederland nog zo’n 26.000 vrouwen zijn die de veertjes in hun lichaam hebben.

Naast de gesprekken met experts is ook gekeken naar beschikbare wetenschappelijke literatuur. De beperkte literatuur laat zien dat het onwaarschijnlijk is dat de metalen uit Essure schadelijk zijn voor de gezondheid. Niet alle metalen zijn even goed onderzocht. Er zijn grotere studies met een goede studieopzet nodig om een verband tussen metalen uit Essure en gezondheidsklachten met meer zekerheid uit te sluiten.

Sommige vrouwen ervaren dusdanig ernstige gezondheidsklachten dat de gynaecoloog het implantaat verwijdert. Het RIVM-onderzoek laat ook zien dat de verschillende manieren om de veertjes te verwijderen er even goed voor zorgen dat de gezondheidsklachten minder worden of verdwijnen. Volgens de experts is er daarom geen reden om de behandeling in Nederland aan te passen. In Nederland wordt bij voorkeur gekozen voor een zo klein mogelijke operatie om Essure te verwijderen. Daarbij worden alleen de eileiders met de Essure-implantaten erin verwijderd.

Wat dan wel de oorzaak is van de gezondheidsklachten bij vrouwen met Essure blijft nog onbekend. Er lopen op dit moment wereldwijd verschillende onderzoeken die hier mogelijk meer inzicht over kunnen geven.

Vermoedelijke veroorzaker lozing verboden en giftig gewasbeschermingsmiddel opgespoord

Het Hoogheemraadschap van Delfland en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hebben de vermoedelijke veroorzaker van een lozing van het verboden gewasbeschermingsmiddel dichloorvos opgespoord. In december 2023 werd het middel ontdekt bij een reguliere meetronde. Het Hoogheemraadschap constateerde toen een forse overschrijding - 6.000 keer de norm- van het gewasbeschermingsmiddel in het oppervlaktewater in de gemeente Westland.

Na deze constatering is gekeken welke teeltbedrijven achter het betreffende meetpunt gevestigd zijn. De NVWA en Delfland hebben vervolgens deze bedrijven bezocht om de bron of bronnen van deze illegale lozing te kunnen vinden. Eén bedrijf bekende verantwoordelijk te zijn voor het gebruik van het verboden middel. Ook is er aanvullend bewijs verzameld.

Na onderzoek bij dit bedrijf is de vermoedelijke route van de lozing vanuit de kas naar het oppervlaktewater opgespoord en beëindigd. In de afgelopen periode zijn er bij herhaalde metingen in het gebied geen nieuwe normoverschrijdingen van het middel geconstateerd. Delfland blijft maandelijks de waterkwaliteit monitoren.

Het Hoogheemraadschap van Delfland controleert met reguliere meetrondes de kwaliteit van het oppervlaktewater en constateerde aanwezigheid van stoffen in het water die daar niet thuishoren. Het is goed te beseffen dat voordat de stoffen in het water terecht zijn gekomen een hele keten betrokken is geweest bij de ontwikkeling en het gebruik van deze stoffen: producenten, tussenhandel en de glastuinbouw als gebruiker. Het Hoogheemraadschap van Delfland hecht eraan eenieder te wijzen op zijn verantwoordelijkheid in deze keten.

'Veel meer groen nodig om hittesterfte te beperken'

Bomen, planten en struiken moeten veel meer worden ingezet om ons te beschermen tegen ongezonde hitte. Op tropische dagen veranderen veel versteende steden en betegelde achtertuinen in openluchtovens. Dat die ongezonde hitte een steeds groter probleem wordt, blijkt wel uit onderzoek van het Barcelona Institute for Global Health, dat gisteren bekendmaakte dat in 2023 ruim 47.000 Europeanen stierven als gevolg van de hitte.

Op tropische dagen snakt iedereen naar verkoeling. Op veel plekken is het dan ook ongezond en gevaarlijk warm. Onnodig, want de oplossing is zo simpel: veel meer groen!

Verreweg de prettigste en gezondste plek om met dit soort hoge temperaturen te verblijven, is het bos. Daar is het vele malen koeler dan in de stad. Dat verschil kan op een tropische dag wel twintig graden zijn.

Daarom is het belangrijk dat er juist in versteende gebieden veel meer ruimte komt voor de natuur. IVN heeft de afgelopen jaren verspreid over het land ruim tweehonderd Tiny Forests aangeplant. Dit zijn minibosjes ter grootte van een tennisbaan, die in de openbare ruimte veel verschil maken.

Daarnaast zullen mensen in hun eigen tuinen of op hun balkons aan de slag moeten. Uit cijfers van Cobra Groeninzicht blijkt dat een derde van de Nederlandse tuinen volledig is versteend. Dit komt neer op 2,2 miljoen tuinen die op hete dagen een oven vormen waar de temperatuur zo hoog wordt, dat het ongezond is om er te verblijven. In een groene tuin met fijne schaduwplekjes, een vijvertje en een heg zit je veel lekkerder dan in een versteende achtertuin met een stenen muur of een plastic schutting en kunstgras.

Een groene tuin komt ook de biodiversiteit ten goede, die in de stad erg onder druk staat. Populaties vogels nemen af en veel insectensoorten zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen. Dat tij moet worden gekeerd. Meer groen is goed voor vogels, insecten en mensen.

Nederlandse gemeenten liggen op ramkoers met Verpact

De Nederlandse gemeenten liggen op ramkoers met Verpact, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor inzameling van verpakkingen via de PMD-container.

De Nederlandse gemeenten zijn al tijden niet tevreden over de afspraken die gemaakt zijn met Verpact, wat betreft het hergebruik van het afval. Bijna alle inhoud van aangeboden containers wordt door Verpact afgekeurd voor hergebruik.

Volgens Verpact is het aangeboden plastic, kartonnen verpakkingen en metalen teveel versmeerd met producten die er niet in horen, waardoor recycling niet mogelijk is.

De Nederlandse gemeenten vinden dat Verpact het aangeboden afval te snel afkeurt met alle financiële consequenties van dien voor de gemeenten.

800 kilo afval opgeruimd op Schier

342 vrijwilligers hebben de afgelopen acht dagen 1.695 kilo zwerfafval opgeruimd op de Noordzeestranden van Schiermonnikoog, Ameland, Terschelling, Vlieland en Texel.

De laatste Waddeneiland-etappe van de Boskalis Beach Cleanup Tour 2024 van Stichting De Noordzee is daarmee afgerond.

De jaarlijkse Boskalis Beach Cleanup Tour wordt georganiseerd door Stichting De Noordzee en is de grootste landelijke strandopruimactie van Nederland. 1700 vrijwilligers hebben zich landelijk ingezet om de stranden langs de Noordzeekust schoon te maken, waarvan 148 vrijwilligers op Schiermonnikoog.

Tijdelijke innamestop spaarbekkens Biesbosch

Evides Waterbedrijf is uit voorzorg tijdelijk gestopt met de inname van water uit de rivier de Maas in de Biesbosch spaarbekkens. Dit doet men omdat een verhoogde hoeveelheid bestrijdingsmiddelen in het Maaswater is gemweten. De innamestop is conform protocol om de waterkwaliteit in de spaarbekkens te kunnen blijven garanderen.

Het waterkwaliteitslaboratorium Aqualab Zuid gaat bij het innamepunt Bergsche Maas diverse extra monsters nemen van onze bron de Maas. Op basis van de resultaten van de analyses, wordt beoordeeld wanneer de inname van water hervat zal worden.

Ondanks de innamestop kunnen we gewoon doorgaan met het maken van drinkwater. Via de spaarbekkens in de Biesbosch beschikt Evides namelijk over een watervoorraad waarmee ze meer dan twee maanden drinkwater kan leveren.

Bestrijdingsmiddelen en andere zeer zorgwekkende stoffen horen niet thuis in het milieu. Evides maakt zich al jaren zorgen over de toenemende druk op de kwaliteit van de oppervlaktewaterbronnen. Deze kwaliteit verslechtert door vervuiling vanuit landbouw, industrie en huishoudens. Afgesproken doelen (Kaderrichtlijn Water) lijken niet gehaald te worden.

Noordelijke ecosystemen ruimen deel van C02 op en geven wat extra tijd

In de bodem van noordelijke gebieden zit veel organische koolstof. Deze kan vrijkomen door opwarming. Aardwetenschapper Han Dolman en ecoloog Stef Bokhorst van de VU Amsterdam hebben daarom met andere wetenschappers onderzocht hoe de koolstofbalans van noordelijke ecosystemen wordt beïnvloed door klimaatverandering. Het blijkt dat er verschil is tussen ecosystemen met en zonder vorst in de bodem, wat invloed heeft op de hoeveelheid C02 in de atmosfeer.

Permanente vorst in de bodem noemen we permafrost. Wanneer permafrost ontdooit beginnen micro-organismen het af te breken, waardoor die koolstof in de atmosfeer vrijkomt als koolstofdioxide, CO2, en methaan. De balans tussen opname door planten en de afgifte van CO2, kan verstoort worden door klimaatverandering. Uit het onderzoek, gepubliceerd in Nature Climate Change, blijkt nu dat noordelijke ecosystemen zonder permafrost over de tijd meer CO2 zijn gaan opnemen. Noordelijke ecosystemen waar in de zomer nog permafrost aanwezig is, nemen in verhouding minder CO2 op. Dit betekent dat een deel van de noordelijke ecosystemen CO2 uit de atmosfeer aan het wegvangen zijn. Hierdoor is de broeikas gedreven klimaatopwarming minder sterk gestegen in de afgelopen jaren.

Maar hier zal een limiet op zitten en de noodzaak blijft dan ook om de CO2-concentratie in de atmosfeer niet meer zo sterk te laten stijgen, en het liefst lager te krijgen. Tot op zekere hoogte geven deze ecosystemen ons dus een beetje spelingsruimte om veranderingen in onze activiteiten door te voeren, die ervoor gaan zorgen dat we geen CO2-uitstoot meer hebben.

Deze patronen worden daarnaast beïnvloed door de beschikbaarheid van nutriënten en water. Het effect van klimaatverandering op de koolstofbalans van noordelijke ecosystemen is dus afhankelijk van verschillende lokale factoren. Maar de huidige studie geeft goede inzichten welke dat zijn, waardoor er betere voorspellingen te maken zijn. Zo is het goed nieuws als de noordelijke ecosystemen meer opnemen. Maar als dit minder wordt betekent het dat de CO2-concentratie in de atmosfeer nog harder toeneemt, met alle gevolgen van dien. Waaronder het nog sneller afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Dit benadrukt dan ook het belang van langetermijnmonitoring.

De onderzoekers hebben data verzameld van meer dan driehonderd langetermijnmeetpunten, en meer dan zeshonderd zomermetingen en maten de opname en afgifte van C02. Bokhorst en Dolman droegen vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam bij via data uit eigen onderzoeksvelden. Zo doen de onderzoekers al bijna twintig jaar metingen vanuit Siberië en zomer metingen uit Noord-Scandinavië. Zonder dit grote aantal meetlocaties was het niet mogelijk geweest om deze subtiele details te ontrafelen.

Wetenschappers en klimaatverandering: grote bezorgdheid en grote betrokkenheid

Wetenschappers uit alle disciplines maken zich grote zorgen over klimaatverandering en stellen dat fundamentele veranderingen nodig zijn om het tij te keren. Veel van hen hebben hun eigen leefstijl al aangepast, en zijn actief bezig met belangenbehartiging of protest. En nog veel meer wetenschappers zijn bereid om dat te gaan doen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek onder wetenschappers van over de hele wereld, uitgevoerd door een internationaal onderzoeksteam, onder leiding van de Universiteit van Amsterdam.

De onderzoekers keken niet alleen naar de opvattingen van wetenschappers en de mate waarin zij zich inzetten voor het klimaat, maar ook naar hoe de betrokkenheid van wetenschappers bij klimaatverandering verder vergroot kan worden.

‘Klimaatverandering vormt een existentiële bedreiging voor de mensheid’, vertelt postdoctoraal onderzoeker Fabian Dablander van het Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics van de UvA en een van de hoofdauteurs van het onderzoek. ‘Om een leefbare toekomst veilig te stellen, moet een ieder van ons zich afvragen: hoe kan ik het beste bijdragen op dit cruciale moment in de geschiedenis van de mens? Wetenschappers zitten in een goede positie om te helpen bij het aanpakken van klimaatverandering, naast het doen van onderzoek ernaar. Er is echter weinig bekend over hun bredere betrokkenheid bij het vraagstuk. Vandaar ons onderzoek, waarin we kwantitatieve en kwalitatieve analyses deden van een survey onder ruim 9.000 wetenschappers uit alle disciplines, dus niet alleen klimaatwetenschappers.’

Een rechterhand voor klimaatadaptieve stadsplanning

Hittestress en luchtvervuiling teisteren steden steeds vaker. In een nieuw Horizon Europe project zullen onderzoekers een digital twin ontwikkelen die beleidsmakers ondersteunt bij het ontwerpen van veerkrachtige stedelijke gebieden die bestand zijn tegen het veranderende klimaat. Onderzoekers van de TU Delft en 18 andere partners ontvangen de Horizon Europe subsidie voor hun project UrbanAIR.

De tool moet een krachtig middel worden voor gemeenten en urban planners om wijken te ontwerpen die veilig, prettig en gezond zijn voor inwoners. “We maken een tool die straks als prototype echt bruikbaar is, zodat we als maatschappij adequaat kunnen reageren op het veranderende klimaat”, vertelt Femke Vossepoel, professor in Earth System Simulation en wetenschappelijk coördinator van UrbanAIR.

Door verschillende scenario’s te simuleren geeft de digital twin straks inzicht in bijvoorbeeld de wind die langs een hoog appartementencomplex raast, of hoeveel hittestress er zal ontstaan op bepaalde plekken in de stad.

Het modelleren van wind op lokaal en zelfs gevelniveau is van groot belang. Als het EWI-gebouw op de campus onder een iets andere hoek had gestaan had het windcomfort veel beter kunnen zijn.

Vernieuwend is ook agent based modelling, waarin het gedrag van mensen wordt opgenomen. Wat doen zij als het heet is? Gaan ze naar het park? Naar een koel kantoor? De TU Delft loopt voorop in het ontwikkelen van simulatiemodellen van samenlevingen die uit duizenden individuele actoren bestaan. "De ambitie in UrbanAir is om dit naar een volgend niveau te brengen", leggen Amineh Ghorbani en Tatiana Filatova van de afdeling Multi Actor Systems uit. "We zullen klimaatveranderingsscenario's koppelen aan vragenlijsten onder inwoners om te onderzoeken wanneer en hoe zij hun gedrag aanpassen om om te gaan met hitte."

Om het klimaat te modelleren zullen de onderzoekers vanuit een bestaande mondiale digital twin van de atmosfeer op aarde (Destination Earth) toewerken naar een model op veel kleinere schaal.

Doorspoelen HCH-concentratie uit Twentekanaal

Rijkswaterstaat heeft samen met de betrokken instanties besloten om het Twentekanaal door te spoelen in verband met de verhoogde concentratie HCH (Hexachloorcyclohexaan). In het Twentekanaal zijn eerder dit jaar verhoogde concentraties HCH gemeten, die met het doorspoelen worden verdund. Het Twentekanaal is cruciaal voor de waterhuishouding van Oost-Nederland.

Het Twentekanaal is cruciaal voor de waterhuishouding van Oost-Nederland. Om het watersysteem in drogere perioden op peil te houden, kunnen de waterschappen op een aantal locaties water inlaten vanuit het Twentekanaal. Hiermee komt water beschikbaar voor natuur en landbouw, de drinkwatervoorziening, stedelijk gebied en wordt schade voorkomen aan de dijken, watergangen en gebouwen. Drinkwaterbedrijf Vitens pompt geen oppervlaktewater direct op uit het Twentekanaal voor de drinkwatervoorziening. Iedereen in de regio kan dus schoon en gezond drinkwater blijven gebruiken.

De inlaten langs het Twentekanaal zijn nu nog gesloten, omdat er voldoende water is gevallen in de afgelopen periode. De verwachting voor de komende weken is dat het warmer wordt en het minder vaak regent, waardoor de watervraag in het gebied achter de inlaten toeneemt. De natuur, landbouw en de drinkwaterwinning zijn afhankelijk van schoon water, wat op dit moment vanuit het Twentekanaal onvoldoende is. Rijkswaterstaat zet zich als beheerder van de Twentekanalen in om water te leveren dat voldoet aan de waterkwaliteitsnormen. Het onderzoek naar de oorzaak van de verhoogde concentratie HCH loopt nog. Pas als de oorzaak is achterhaald kan dit worden aangepakt. Om dit groeiseizoen zoveel mogelijk aan de watervraag te kunnen voldoen, hebben Rijkswaterstaat en de betrokken instanties besloten om het Twentekanaal eenmalig door te spoelen.

Bij het doorspoelen zal de verontreiniging in concentratie afnemen in het Twentekanaal en richting IJsselmeer steeds verder verdunnen. Zodra het water in het Twentekanaal weer voldoet aan de oppervlaktewaterkwaliteitsnorm kunnen de inlaten zonder risico worden geopend. Het doorspoelen duurt ongeveer twee tot drie weken. Via gemaal Eefde wordt water uit de IJssel omhoog gepompt. Vervolgens stroomt het water via Delden-Almelo-Kanaal Almelo De Haandrik-Vecht- Zwarte Water naar het IJsselmeer. Inwoners en de scheepvaart ondervinden geen overlast van het doorspoelen.

In het Twentekanaal tussen sluis Delden en sluis Hengelo zijn eerder dit jaar verhoogde concentraties HCH gemeten. HCH komt in lagere concentraties al langer voor in het Twentekanaal vanwege bekende bodemverontreinigingen. Er is nu echter sprake van een verhoogde concentratie. De verontreinigingen bereiken het Twentekanaal via het grondwater. HCH is ontstaan tijdens de productie van Lindaan. Lindaan is een bestrijdingsmiddel dat van 1948 tot 1952 is geproduceerd in een voormalige fabriek van Stork-Chemie.

Rijkswaterstaat, Gemeente Hengelo, de waterschappen Vechtstromen, Rijn en IJssel, Drents Overijsselse Delta, drinkwaterbedrijf Vitens en provincie Overijssel trekken samen op. De inschatting is dat het Twentekanaal gedurende twee tot drie weken wordt doorgespoeld. De monitoringsgegevens zullen uitwijzen of het water na die tijd schoon genoeg is. De inlaten worden pas geopend wanneer de waterkwaliteit voldoende is.

Meerkoetentocht opnieuw fors boven PFOS-norm

Uit een tweede meting naar PFOS in de Meerkoetentocht en omgeving blijkt dat op twee locaties nog steeds veel te hoge concentraties PFOS dan de norm van 0,65 ng/l zitten. Het gaat daarbij om de locaties tussen de Talingweg en de Larservaart.

Waterschap Zuiderzeeland heeft de nieuwe gegevens met de gemeente en GGD gedeeld. Op basis van de meetgegevens adviseert de GGD nog steeds dat het niet wenselijk is om het water uit de Meerkoetentocht te gebruiken.

Voor de tweede meting nam Waterschap Zuiderzeeland op negen locaties een watermonster. Zes in de Meerkoetentocht, één in de Vliegveldtocht en twee in de Larservaart. Op de locaties waar men in de Meerkoetentocht ook voor de eerste meting watermonsters heeft genomen, ziet het waterschap hoge concentraties PFOS. Dit keer iets lager dan bij de eerste meting. Namelijk tot 221 ng/l PFOS. Op andere locaties is dit een stuk lager.

PFOS behoort tot de verzamelgroep PFAS. Er zijn dus heel veel soorten PFAS. Verschillende PFAS en dus ook PFOS, staan op de landelijke lijst  Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). De stoffen zijn onder andere kankerverwekkend, giftig bij lage concentraties, hopen zich op in het milieu. Bovendien zijn de stoffen ontzettend mobiel, waardoor ze overal in Nederland in water en bodem worden aangetroffen.

Kwaliteit stookolie kan beter; nog steeds chemisch afval bijgemengd

Nog steeds worden ongewenste schadelijke stoffen bijgemengd in stookolie. Dat blijkt uit een risicoanalyse door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

ILT keek naar de bijmenging van schadelijke afvalstoffen in stookolie voor zeeschepen. De inspectie stelt dat het voor een schone en veilige omgeving nodig is dat er aanvullende normen komen voor de brandstof. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat onderzoeken doen naar de introductie van kaders voor kwaliteit van stookolie.

De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) heeft in samenspraak met de ILT en aan de hand van een enquête informatie uit de sector verzameld over de kwaliteit van stookolie. 69 procent van de leden hebben technische problemen gemeld met in Nederland geleverde stookolie, zoals verstopte brandstoffilters en vastlopende pompen.

Subsidie voor stikstofvermindering met innovatieve stal

Een melkveehouder in Zelhem gaat een Vrijlevenstal bouwen en deze samen met onderzoeksorganisatie TNO monitoren. Dit is een open diervriendelijke stal met naar verwachting 75% minder stikstofuitstoot dan een normale stal. Provincie Gelderland draagt ruim 400.000 euro bij.

De bijdrage komt uit de subsidieregeling ‘Investeringen in niet-bewezen brongerichte stikstofreducerende innovaties in stalsystemen’. Met deze regeling ondersteunt provincie Gelderland agrariërs die experimenteren met innovatieve stalsystemen en -ideeën.

Een Vrijlevenstal is een open koeienstal met een zandbed. Mest en urine worden direct gescheiden. De mest wordt snel afgevoerd van het zandbed waardoor ammoniak en methaan niet vervliegen in de stal. De urine zakt in het zandbed weg en wordt via een afvoersysteem naar een silo gepompt. De uitstoot van methaan en stikstof in en om de stal wordt met sensoren de hele tijd gemeten.

Er zijn al verschillende bedrijven in Gelderland met innovatieve stalsystemen die getest en gemonitord worden. De eerste resultaten zijn veelbelovend. De behaalde stikstofreductie is fors, en meten is weten is haalbaar doordat sensoren steeds beter worden. Ook verbetert vaak het dierenwelzijn bij nieuwe stalsystemen.  

Binnenkort opent ook een Gelderse subsidieregeling voor (gedeeltelijke) bedrijfsbeëindiging. Deze ligt momenteel in Brussel voor goedkeuring.

Concentraties ultrafijnstof in Limburgse lucht live te volgen

Om een beter beeld te krijgen van de hoeveelheid ultrafijnstof in de Limburgse lucht, heeft de Provincie Limburg vorig jaar besloten dit te gaan meten op vier locaties in de provincie. Vanaf vandaag zijn de resultaten van de metingen voor iedereen te bekijken via de website www.luchtmeetnet.nl.

De metingen worden in opdracht van de Provincie uitgevoerd door de Omgevingsdienst Zuid-Limburg. Er is landelijk nog weinig onderzoek gedaan naar ultrafijnstof en daarom is er behoefte aan langdurige metingen. ‟De Provincie wil met het meten van ultrafijnstof bijdragen aan meer inzicht in de kwaliteit van de Limburgse lucht. Ook levert de Provincie op deze manier een belangrijke bijdrage aan de landelijke kennisontwikkeling over ultrafijnstof en mogelijke gezondheidseffecten” aldus gedeputeerde Marc van Caldenberg van Milieu.

Er is gekozen voor vier meetlocaties, op plekken waar de bebouwde kom grenst aan een mogelijke bron van ultrafijnstof. De plekken waar gemeten wordt liggen nabij industriesite Chemelot, Maastricht Aachen Airport en verkeerssnelweg A2. Daarnaast wordt er één meetstation geplaatst in Epen, waar vermoedelijk de minste invloed van vervuilde lucht is. Er wordt gebruik gemaakt van twee bestaande meetcabines in Geleen (Chemelot) en Maastricht (A2). De meetcabines bij Maastricht Aachen Airport en in Epen zijn nieuw.

Via de website is de ontwikkeling van ultrafijnstof in de lucht per locatie per uur te volgen. Ook is er een overzicht per dag te bekijken. Om een betrouwbare meetreeks te krijgen wordt er één jaar gemeten, waarna de meetgegevens verwerkt en gerapporteerd worden. Deze rapportage wordt straks jaarlijks gepubliceerd door de provincie en verzonden aan het RIVM, voor verdere kennisontwikkeling. De metingen worden minimaal drie jaar lang uitgevoerd om zo een representatief beeld van de concentraties ultrafijnstof te krijgen.