vrijdag 31 januari 2025

Bijna tweederde van ondernemers bezorgd over zero-emissiezones

Ruim 64% van de ondernemers met een bedrijfsbus maakt zich zorgen over de invoering van zero-emissiezones sinds begin 2025. Dit blijkt uit recent onderzoek van ANWB Zakelijk. Slechts 15% van de ondervraagden maakt zich weinig tot geen zorgen over de milieuregels. Ondernemers krijgen te maken met allerlei regionale verschillen als het aankomt op zero-emissiezones. Dat veroorzaakt veel onzekerheid en kopzorgen.”
 
Vanaf 2025 mogen dieselbestelwagens veel steden niet meer in, waardoor ondernemers moeten overstappen naar elektrische voertuigen. Dit brengt veel uitdagingen en zorgen met zich mee, blijkt uit de cijfers:
23% van de ondernemers ziet zero-emissiezones als hun grootste uitdaging.
22% ziet de vervanging van hun bedrijfsbus als de grootste uitdaging.
64% van de ondernemers maakt zich zorgen over de komst van de zero-emissiezones; 15% ligt hier niet wakker van.
60% maakt zich zorgen over de vervanging van hun bedrijfsbus; 20% ligt hier niet wakker van.

Elke gemeente bepaalt zelf hoe ze de zero-emissiezones vormgeven: van het type voertuigen dat wordt gemonitord, tot de omvang van de milieuzone en de handhavingsmethode.

Daarnaast zorgen de verschillende maatregelen en meningen in de politiek over de zero-emissiezones, voor extra onrust bij ondernemers.

Eén ding is zeker: sinds 1 januari 2025 hebben 14 gemeenten in Nederland zero-emissiezones. Hoe zij die concreet invullen, is afwachten. Gelukkig kunnen ondernemers die niet op tijd aan de regels van de zero-emissiezone voldoen, rekenen op een tijdelijke boetevrije periode en passende hulp bij de overstap naar elektrisch rijden.]

Gevolgen uitspraak Raad van State over intern salderen 

Op 18 december 2024 heeft de Raad van State een uitspraak gedaan over intern salderen met ongebruikte stikstofruimte bij twee bedrijven in Noord-Brabant. Deze uitspraak heeft gevolgen voor natuurvergunningverlening in alle provincies.

Het gaat dan om projecten en activiteiten die stikstofneerslag veroorzaken. Dat heeft brede gevolgen voor onder meer de industrie, aanleg van wegen, land- en tuinbouw, woningbouw, PAS melders, aanpak piekbelasting en evenementen.

De uitspraak heeft behoorlijke gevolgen voor de provinciale vergunningverlening. Men moet vergunningaanvragen toetsen aan een nieuw zogenoemd beoordelingskader. Dit geldt voor lopende aanvragen en procedures. En voor activiteiten en projecten die vanaf 1 januari 2020 zijn gestart en waarbij sprake was van intern salderen.

Er is bij intern salderen nu namelijk ook een vergunning nodig. Bij deze vergunningplicht geldt ook het zogenaamde additionaliteitsvereiste, waarbij men moet kijken of de eventuele stikstofwinst niet eerst naar natuurherstel moet gaan. Er geldt hiervoor wel een overgangsperiode tot 1 januari 2030.

donderdag 30 januari 2025

Provincie zoekt inwoners die luchtkwaliteit meten

Provincie Noord-Holland en Hollandse Luchten zijn op zoek naar extra burgerwetenschappers die willen bijdragen aan het meten van de luchtkwaliteit in Noord-Holland.

Inwoners kunnen zich aanmelden om lid te worden van een van de meetgroepen in de IJmond, Zaanstad, Blaricum, Eemnes, Laren, Gooise Meren, Haarlem of Hilversum. Inwoners kunnen zich aanmelden via www.hollandse-luchten.org.

De provincie leent gratis meetapparatuur uit waarmee inwoners data kunnen verzamelen. Burgerwetenschappers werken in meetgroepen samen met de gemeente, gezondheidsexperts en data-analisten om meer inzicht in de luchtkwaliteit te krijgen. Hierin werken zij samen met gemeenten, de provincie en met onderzoeksinstituten zoals TNO.

In Haarlem worden bijvoorbeeld de effecten van houtstook gemeten. Ook vinden daar metingen plaats naar de effecten van sigarettenrook. Leden van de meetgroep Haarlem hebben sensoren geplaatst om te meten hoeveel fijnstof van rokende mensen in de lucht komt. Dit helpt om beter te begrijpen hoe deze lokale bronnen bijdragen aan de luchtvervuiling. In Noord-Holland  worden ook metingen gedaan om de invloed van verkeer en fabrieken te onderzoeken.

woensdag 29 januari 2025

Menukaart voor groene groei: voorstellen voor een onafhankelijk, schoon en welvarend Nederland

Maatregelen die leiden tot bijna 25 miljoen ton minder CO2-uitstoot, voorkomen jaarlijks ook 7,5 miljard kuub aardgasimport en 25 miljoen vaten olie-import. Bovendien zorgt dit jaarlijks voor €12 miljard aan economische investeringen, volgens de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). 'Win-win is een understatement. Dit is minstens een hattrick', zegt Olof van der Gaag, voorzitter NVDE.
 
De regering wil zich houden aan de Klimaatwet, met 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030 dan in 1990. Het Planbureau van de Leefomgeving zegt daarover in de Klimaat- en Energieverkenning: ‘Om het klimaatdoel met vijftig procent kans te halen, is nog 16 miljoen ton CO2-equivalenten extra uitstootreductie in 2030 nodig. Om het doel met een heel erg grote kans (95 procent) te halen is nog 24 miljoen ton extra reductie nodig,’
 
Actie is dus nodig. Om daarbij te helpen, heeft de NVDE deze ‘menukaart’ gemaakt, met mogelijke maatregelen voor elektriciteit, gebouwde omgeving, industrie en mobiliteit. Als je alle afzonderlijke effecten optelt, leidt dit tot een kleine 25 miljoen ton minder CO2 per jaar (in de praktijk zit daar wat dubbeltelling in)[1]. De NVDE overhandigde de menukaart aan minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei.
 
Nederland is te afhankelijk van landen die onverwacht de gaskraan kunnen dichtdraaien of de tankers kunnen stoppen. Als we niets extra’s doen, heeft Nederland in 2030 zo’n 13 miljard kuub (duur) buitenlands aardgas nodig. De voorstellen uit de menukaart leiden bij elkaar tot 7,5 miljard kuub minder gasimport per jaar. In 2030 importeren we zonder extra maatregelen ongeveer 50 miljoen vaten aardolie voor de benzine en diesel voor het wegverkeer. Met deze maatregelen kan daar de helft vanaf.
 
De voorstellen zijn bijzonder effectief in het aanwakkeren van investeringen door bedrijven en burgers in de economie: Dit pakket leidt tot zo’n € 12 miljard per jaar aan extra investeringen in de periode 2026-2029.
 
Ook voor energiebesparing bieden ze soelaas: meer dan 200 PJ extra besparing is mogelijk; ruim tien procent van ons energieverbruik. Daarmee maken we ons land minder afhankelijk en voldoen we aan onze Europese verplichting. Ook leidt het pakket tot bijna 30 kton minder NOx-uitstoot en draagt daarmee substantieel bij aan vermindering van het stikstofprobleem.
 

maandag 27 januari 2025

Lucht in China is sinds 2014 significant schoner. Met dank aan zon en wind

Waar smog in 2014 het dagelijks leven in China regelmatig stillegde en honderdduizenden mensen vroegtijdig stierven aan luchtvervuiling, is de luchtkwaliteit in veel Chinese regio's inmiddels aanzienlijk verbeterd. Hoewel aanvankelijk voor een groot deel voortkomend uit de vermindering van steenkoolgebruik, is er voldoende bewijs dat duurzame energiebronnen zoals wind- en zonne-energie een onafhankelijke en langdurige bijdrage leveren aan de verbetering van de luchtkwaliteit. Een overzicht van de ontwikkelingen.

De vervuiling was het gevolg van snelle economische revolutie die het land doormaakte. Doordat het westen veel productie naar China heeft verplaatst is de energieconsumptie sinds 2000 verdubbeld met een snelle stijging van het energiegebruik tot gevolg. De gevolgen waren aanzienlijk. Regelmatig legde de vele smog het dagelijks leven in China stil en honderdduizenden mensen stierven jaarlijks vroegtijdig aan de gevolgen van luchtvervuiling. Geen land stootte in 2024 zoveel CO2 uit als China.

De staat kon er niet langer omheen. En hoewel smog en CO2 niet direct aan elkaar zijn gerelateerd, zette de zichtbaarheid van smog ook meteen het klimaatprobleem op de agenda. Onder het mom dat de vervuiling net zo belangrijk was als de strijd tegen armoede werd smog de oorlog verklaard. Op 4 manieren kondigde China in 2024 aan de strijd aan te gaan:

Als een van de oplossingen werd dat China miljarden zou gaan investeren in zonnepanelen, windmolens en waterkrachtcentrales. De hoeveelheid zonne-energie was in 2014 al vervijfvoudigd sinds 2011 en windenergie was verdubbeld sinds 2011. In 2013 werd in het land al duizend miljard kWh aan groene elektriciteit opgewerkt, evenveel als destijds de totale (zowel groene als grijze) stroomopwekking in Duitsland en Frankrijk bij bij elkaar. China investeerde in 2013 ongeveer 56 miljard dollar in duurzame energie en bijna een kwart van de wereldwijde opwekking van duurzame energie staat in China. Het plan was dat na 2015 20 % van de elektriciteit zou worden opgewekt door groene stroom.

HvA stelt voorwaarden aan samenwerking fossiele industrie

De Hogeschool van Amsterdam gaat voortaan alleen samenwerken met bedrijven en organisaties uit de fossiele industrie als zij zich aantoonbaar inzetten om de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs te behalen. Dit heeft het College van Bestuur besloten.

Met bijeenkomsten voor studenten en medewerkers en online polls is gepeild hoe de hogeschoolgemeenschap aankijkt tegen samenwerkingen met organisaties uit de fossiele industrie. En of deze samenwerkingen aansluiten bij de ambities over duurzaamheid binnen de hogeschool.

Het College van Bestuur heeft de uitkomsten mee laten wegen in de beslissing om voorwaarden te stellen aan samenwerkingen met de fossiele industrie.

De uitkomsten van de polls en bijeenkomsten gaven een genuanceerd beeld. De medewerkers en studenten vinden dat de HvA een instelling is die bij moet dragen aan maatschappelijke innovaties en studenten opleidt tot kritische professionals. Daarnaast zou de HvA alleen onder bepaalde voorwaarden moeten samenwerken met de fossiele industrie.  

De voorwaarden gaan vooral over de aard en intenties van de mogelijke partners uit de fossiele industrie;

De organisatie moet transitiedoelstellingen hebben die in lijn zijn met de klimaatdoelen zoals vastgelegd in het Akkoord van Parijs;
Deze doelstellingen moeten zijn vastgelegd en gecommuniceerd. De prestaties moeten worden gemeten en gerapporteerd worden aan het publiek;
De HvA gaat in het voortraject van de samenwerking met een eventuele nieuwe partner in gesprek over het spanningsveld tussen duurzaamheid en de fossiele industrie, en of de doelstellingen van de partner aansluiten bij waarden en werkwijze van de HvA;
De opbrengsten van de samenwerking (financieel en inhoudelijk) moeten ingezet worden voor verduurzaming. Greenwashing is uitgesloten;
De academische vrijheid moet gewaarborgd zijn.
Het standpunt van de HvA heeft voor studenten geen gevolgen. Zij moeten zelf kunnen kiezen waar ze stage willen lopen of afstuderen.

De HvA streeft ernaar om als kennisinstelling bij te dragen aan een duurzame samenleving. De HvA kijkt daarom ook kritisch naar haar eigen activiteiten in relatie tot de klimaaturgentie. Dit vraagstuk raakt aan veel onderwerpen: van inkoop, tot energieverbruik en samenwerkingen op het vlak van onderwijs en onderzoek.

vrijdag 24 januari 2025

'Gevolgen uitspraak Greenpeace is zand in de motor van Zuid-Holland'

Bijna een kwart van het Nederlandse verdienvermogen komt uit Zuid-Holland. Om dat mogelijk te maken investeren we onder andere in bereikbaarheid, huizen, duurzame economie, industrie en verduurzaming. Daarvoor zijn vaak natuurvergunningen nodig.

Deze week heeft de rechter bepaald dat er onvoldoende aan natuurherstel en stikstofreductie is gedaan. Onlangs oordeelde de Raad van State ook al dat met terugwerkende kracht dat vanaf 2020 voor veel projecten alsnog een natuurvergunning moet worden aangevraagd. Het zogeheten intern salderen waarbij vergunde ongebruikte stikstofruimte kon worden ingezet, is vergunningsplichtig geworden. Dit heeft een direct negatief gevolg voor tal van belangrijke economische investeringen. Beide rechterlijke uitspraken hebben vergaande gevolgen voor Nederland en dus ook voor Zuid-Holland.

Gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen stelt: 'De gevolgen zijn enorm en de tijd dringt. Allereerst natuurlijk voor natuurherstel en biodiversiteit. Even zo goed voor voldoende huizen voor jong en oud. Een toekomstperspectief voor boeren en een oplossing voor de PAS-melders. En de overgang naar duurzame economie, industrie en haven. Dit vraagt om ingrijpende maatregelen en forse investeringen om stikstofreductie te realiseren. Ik snap dat de gevolgen pijnlijk kunnen zijn. We staan altijd in contact met onze partners en nu des te meer.'

De provincie Zuid-Holland stroopt de mouwen op, maar kan het niet alleen. Het college van Gedeputeerde Staten roept het Rijk op om gezamenlijk de impasse te doorbreken. Daarvoor zijn aanvullende middelen en regelgeving nodig. Zodat Zuid-Holland een krachtige motor voor Nederland blijft.

donderdag 23 januari 2025

Ctgb moet toelating gewasbeschermingsmiddel Dagonis opnieuw beoordelen

Dagonis is een gewasbeschermingsmiddel. Het College voor de toelating van gewasbeschermings-middelen en biociden (Ctgb) heeft dit middel in Nederland toegelaten. Met dit middel worden schimmels bestreden. Het middel bevat onder andere de werkzame stof difenoconazool, die - op Europees niveau - door de (Europese) Commissie is goedgekeurd.

PAN Europe was het niet eens met de toelating van Dagonis en heeft in haar bezwaar tegen het toelatingsbesluit naar voren gebracht dat difenoconazool hormoonontregelende eigenschappen heeft. Volgens PAN blijkt dat uit verschillende studies. Om die reden zou het middel Dagonis niet toegelaten mogen worden. Het Ctgb en de toelatinghouder BASF waren van mening dat de mogelijke hormoonontregelende eigenschappen al bij de goedkeuring van difenoconazool door de Commissie waren beoordeeld, zodat dat bij de toelating niet meer aan de orde kan komen.

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft zogenaamde prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie over de uitleg van het toepasselijke Europese recht. Het CBb vroeg of mogelijke hormoonontregelende eigenschappen ook bij de toelating beoordeeld moeten worden (ECLI:NL:CBB:2022:214). Het Hof heeft die vraag op 25 april 2024 (ECLI:EU:C:2024:356U verlaat Rechtspraak.nl) bevestigend beantwoord.

Daarnaast heeft het Hof geoordeeld dat bij het onderzoek van de aanvraag tot toelating rekening moet worden gehouden met de op het moment van dat onderzoek beschikbare relevante en betrouwbare wetenschappelijke en technische kennis.

In het vervolg van de procedure oordeelt het CBb vandaag allereerst dat het onderzoek van de aanvraag, in het geval dat er bezwaar wordt gemaakt tegen het toelatingsbesluit, eindigt bij het nemen van de beslissing op het bezwaar. Dat betekent dat een partij als PAN in de bezwaarfase informatie moet kunnen aanvoeren om een toelating van een middel te betwisten.

Het CBb oordeelt verder dat het Ctgb niet deugdelijk en inzichtelijk heeft gemotiveerd dat de door PAN ingebrachte informatie onvoldoende is om difenoconazool te identificeren als hormoonontregelend. Het CBb vernietigt daarom de door het Ctgb genomen beslissing op het bezwaar van Pan tegen het toelatingsbesluit. Dit betekent dat het Ctgb de door PAN ingebrachte wetenschappelijke en technische feiten moet beoordelen in een nieuwe beslissing op het bezwaar.
Het Ctgb moet die beslissing nemen binnen zes maanden.

woensdag 22 januari 2025

Greenpeace wint zaak tegen Staat over stikstofdossier

De Staat moet de eigen stikstofdoelen voor het einde van 2030 zien te halen. Lukt dat niet, dan moet de Staat van de rechter een dwangsom van 10 miljoen euro betalen. Dat heeft de rechter bepaald in een zaak die is aangespannen door Greenpeace. De milieuorganisatie vreest dat kwetsbare natuurgebieden onherstelbare schade oplopen als de hoeveelheid stikstof niet snel omlaaggaat.

De rechter vindt dat de Staat ervoor moet zorgen dat uiterlijk op 31 december 2030 de helft van de stikstofgevoelige natuur niet meer overbelast is. De Staat moet daar ook al direct mee beginnen en mag niet wachten tot de uitspraak in een eventueel hoger beroep.

Volgens de rechter is al een vermindering van 28 procent gerealiseerd. Maar het doel van 50 procent aan het einde van 2030 is ver buiten bereik, concludeerde het RIVM eerder.

Beide partijen kunnen tegen de uitspraak in beroep gaan, maar de rechter verplicht de Staat dus wel direct aan de slag te gaan.

dinsdag 21 januari 2025

Caroline Katsman wetenschappelijk boegbeeld Klimaatonderzoek Initiatief Nederland

Hoogleraar Oceanen & Klimaat prof. dr. Caroline Katsman is 15 december 2024 benoemd tot wetenschappelijk boegbeeld van het Klimaatonderzoek Initiatief Nederland (KIN). 

Als internationaal gerespecteerd klimaatwetenschapper brengt Caroline Katsman een groot netwerk en brede ervaring met zich mee in het inzetten van kennis uit de fysische klimaatwetenschappen voor urgente maatschappelijke vraagstukken.  

Samen met hoogleraar sociaaleconomische transities Derk Loorbach zal zij de komende jaren wetenschappelijk inhoudelijk richting geven aan het KIN. Het KIN heeft de opdracht de klimaattransitie te versnellen door wetenschap te verbinden met maatschappelijke partijen en het bedrijfsleven. In haar onderzoek richt Caroline Katsman zich op grootschalige circulatie van oceaanstromingen en de rol die zij spelen in ons klimaat. In haar rol als wetenschappelijk boegbeeld zal zij zich richten op het initiëren en het verbinden van fundamenteel onderzoek van het klimaatsysteem met de activiteiten van het KIN en maatschappelijke stakeholders binnen en buiten de KIN-programma’s.  

Caroline Katsman zal voor 1 dag per week aan het KIN verbonden zijn.

maandag 20 januari 2025

Bomen krijgen een tweede kans in de provincie Utrecht

Tot eind 2027 worden in de provincie Utrecht 700.000 nieuwe bomen geplant. En waarschijnlijk meer, omdat bomen ook 'nakomelingen' krijgen. Deze jonge bomen en struiken - zaailingen genoemd - krijgen soms een tweede kans. Ze worden niet gemaaid, maar geoogst en op een nieuwe plek terug geplant. Dit oogsten gebeurde ook tijdens een speciale 'boomoogst-dag' op 10 januari. Gedeputeerde Mirjam Sterk ging samen met biologiestudenten aan de slag op Landgoed Beerschoten.

Eind 2019 gaf de provincie zichzelf de het doel om 600.000 bomen te planten. Om dit voor elkaar te krijgen werden verschillende bomen-uitdeeldagen georganiseerd. Dit doen we samen met Urgenda, Landschap Erfgoed Utrecht en Natuur en Milieufederatie Utrecht. Het einddoel werd op 7 maart 2024 bereikt: gedeputeerde Mirjam Sterk plantte in Woerden de 600.000e boom.

In 2024 besloot het nieuwe provinciebestuur nog een stap verder te gaan: 700.000 extra bomen erbij in 2027. Hiermee geeft de provincie invulling aan het strategisch bosbeleid dat als doel heeft om uiterlijk in 2030 1.500 hectare meer bos aan te leggen. Want bomen zijn belangrijk. Ze zorgen bijvoorbeeld voor verkoeling, halen stikstof uit de lucht, zorgen voor meer biodiversiteit en bevorderen het welzijn van mensen. Dus elke boom telt. De 700.000 nieuwe bomen worden onder andere via uitdeeldagen verspreid.

Om zaailingen die anders worden weggemaaid, een tweede kans te geven organiseert de stichting Urgenda met financiering van de provincie regelmatig boomoogst dagen. Via de campagne 'Meer bomen nu' maakt Urgenda zich sterk voor het planen van meer bomen en behoud van bomen die anders verloren zouden gaan.

vrijdag 17 januari 2025

Kabinet vraagt mening over vliegbelasting vanaf 2027

Het kabinet wil vanaf 1 januari 2027 de opbrengst van de vliegbelasting verhogen door lange afstandsvluchten zwaarder te belasten. Het doel hiervan is de hogere uitstoot van lange afstandsvluchten zwaarder te belasten en om 248 miljoen euro extra opbrengst te genereren.

Bij de uitwerking van deze belasting wil het kabinet geïnteresseerden betrekken. Zij kunnen van 15 januari tot en met 26 februari 2025 aan de hand van verschillende vragen hun mening geven over de afstandsafhankelijke vliegbelasting, zodat dit kan worden meegenomen in de verdere uitwerking van de plannen.

Jaarlijks vertrekken honderdduizenden vluchten vanaf Schiphol naar bestemmingen over de hele wereld. Zo is een internationale klant, familiebezoek of vakantie binnen relatief korte tijd bereikbaar. Vliegen heeft ook veel nadelen voor het milieu en de gezondheid van mensen: denk aan het vrijkomen van CO2 en fijnstof. Ook hebben omwonenden te maken met geluidsoverlast van vliegvelden.

Om de nadelige gevolgen van vliegen te beprijzen is er sinds 2021 een vliegbelasting. Deze is nu in de vorm van een vast tarief per passagier, waardoor nu evenveel vliegbelasting verschuldigd is over de vlucht naar Bali als naar Italië. Het kabinet wil dit veranderen en daarmee ook de opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen per jaar verhogen.

Het plan is om per 2027 vluchten over lange afstanden met een hogere totale uitstoot meer te gaan belasten. Nederland sluit hiermee aan bij andere Europese landen die deze manier van tariefdifferentiatie al hebben doorgevoerd. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar verschillende varianten van de vliegbelasting en de impact van de maatregel. Zo moet bij de uitwerking van de vliegbelasting worden gekeken naar de effecten op onder andere mens, milieu en bedrijvigheid.

donderdag 16 januari 2025

ILT en Douane voorkomen smokkel van 800 ton gevaarlijk afval

Tijdens een wereldwijde controleactie op internationale afvaltransporten stuitte de Douane in de Rotterdamse haven op een enorme lading van oude, afgedankte accu’s waar loodzuur in zit. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werd ingeschakeld vanwege de risico’s voor mens en milieu bij het vervoer van gevaarlijk afval. In totaal werden 33 containers van met in totaal 825.000 kilogram accu’s onderschept die vanuit Jamaica en Puerto Rico onderweg waren naar India voor verwerking.

De ILT was verbaasd over de immense hoeveelheid loodzuuraccu’s. Illegale smokkel van gevaarlijk afval op deze schaal is de inspectie nog niet eerder tegengekomen. De accu’s waren geregistreerd als ongevaarlijk plastic afval en metaalresten. Er was geen enkele vergunning aanwezig. De ILT heeft het verdere transport naar India tegengehouden, omdat het risico bestaat dat bij een onjuiste behandeling de accu’s in brand vliegen tijdens het vervoer.

Loodzuuraccu's bevatten bovendien zeer giftige stoffen die schadelijk zijn voor mens en milieu. Denk bijvoorbeeld aan letsel door bijtend zuur bij een onjuiste of onveilige verwerking of recycling. Of verontreiniging van de bodem en het grondwater. Het was bovendien de vraag of verwerking in India op verantwoorde wijze zou plaatsvinden.

De containers staan nu voorlopig in de Rotterdamse haven. Volgens internationale wetgeving moeten de loodzuuraccu’s worden teruggestuurd naar het land van herkomst. De ILT zoekt nu samen met de autoriteiten van Jamaica en de Verenigde Staten (voor Puerto Rico) naar passende en veilige oplossingen.

De ILT gaat over de controle op het vervoer van gevaarlijke stoffen én de handhaving van export van afval. Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen is wetgeving opgesteld waar bedrijven zich aan moeten houden.

woensdag 15 januari 2025

20.000 vapes per dag in restafval

Wekelijks belanden er maar liefst 140.000 afgedankte vapes in het restafval – dat zijn er zo’n 20.000 per dag en ruim 7 miljoen per jaar. Dit veroorzaakt brandgevaar, milieuschade en verlies van waardevolle grondstoffen. De Taskforce Batterijbranden roept het kabinet in een brief op om snel maatregelen te nemen.

De Taskforce Batterijbranden – een samenwerkingsverband van BRBS Recycling, NRF, NVRD, Stichting OPEN, TLN en de Vereniging Afvalbedrijven – heeft het kabinet opnieuw gevraagd om actie om batterijbranden te helpen voorkomen. Volgens cijfers van de taskforce verdwijnen wekelijks zo’n 140.000 vapes – elk met een lithiumbatterij – in het restafval. Zodra deze batterijen in een inzamelvoertuig met kraakpers voor huishoudelijk afval belanden en beschadigd raken, kunnen ze spontaan ontbranden. Dit leidt niet alleen tot gevaarlijke situaties voor medewerkers in de afvalsector, maar ook tot aanzienlijke economische en materiële schade. Bovendien gaan er jaarlijks duizenden kilo’s aan waardevolle grondstoffen verloren die onmisbaar zijn voor de productie van nieuwe apparaten en andere toepassingen.
Illegale import

Een extra complicerende factor is dat er in Nederland meer vapes illegaal worden geïmporteerd dan legaal verkocht. Jaarlijks komen er naar schatting 20 tot 40 miljoen illegale vapes Nederland binnen; denk aan de vapes met smaakjes die recent verboden zijn in ons land. Dat is dus veel meer dan de 20 miljoen legale vapes die via de formele, gereguleerde vape-retailers verkocht worden. Dit is niet alleen een risico voor de gezondheid, met zoveel illegale instroom is het onmogelijk om te voorkomen dat deze vapes worden weggegooid op straat, in parken of in afvalbakken, met alle risico’s van dien.

De Taskforce pleit al langer voor actie en dringt er bij het kabinet op aan om werk te maken van de volgende maatregelen:

    Inzamelplicht voor retailers: vape-retailers moeten verplicht worden om afgedankte vapes in te nemen, ongeacht waar deze gekocht zijn. Dit vereist ook dat veilige inzameltonnen duidelijk zichtbaar in de winkels worden geplaatst.
    Versterking van het netwerk van inleverpunten en betere communicatie: consumenten moeten weten waar zij vapes kunnen inleveren. Om een landelijk dekkend netwerk van inleverpunten te realiseren, moet de lijst met geregistreerde vape-retailers openbaar worden gemaakt.
    Handhaving tegen illegale import: naar schatting zijn jaarlijks 20 tot 40 miljoen vapes illegaal in Nederland in omloop. De taskforce pleit voor een forse uitbreiding van de capaciteit om deze illegale import aan te pakken.
    Financiële prikkel, zoals bijvoorbeeld een retourpremie, voor het correct inleveren van afgedankte vapes: na invoering van een registratie- en inzamelplicht kan het inzamelsysteem verder verbeterd worden door een financiële prikkel te koppelen aan het correct afdanken van een vape.

Met deze maatregelen ontstaat een veilige structuur van inleverpunten, noodzakelijk voor goede verwerking in het belang van gezondheid en milieu. Dit geeft consumenten een duidelijke instructie, moedigt verantwoord inlevergedrag aan en voorkomt verdere escalatie van de risico’s.

dinsdag 14 januari 2025

EPA keurt weg met radioactief afval goed

De Amerikaanse milieuorganisatie EPA heeft een voorstel goedgekeurd van een kunstmest-maker in ‘Murica om op hun eigen terrein een weg aan te leggen met radioactief afval erin verwerkt. Dit was al goedgekeurd onder het vorige presidentschap van Trump. Joe Biden verbood het weer. Nu komt Trump en de Environmental Protection Agency keurt het toch weer goed.

Het gaat allemaal om fosforgips, een stof die vrijkomt als bijproduct van de fabricatie van kunstmest. Fosforgips bevat verhoogde niveaus van NORM (Natuurlijk Voorkomend Radioactief Materiaal), zoals radium (Ra-226), uranium (U-238), thorium (Th-238), polonium (Po-210), lood (Pb-210) en radon (Rn-222).

Het is bijzonder dat uitgerekend het Environmental Protection Agency, dat toegeeft dat de stoffen in basis schadelijk zijn, hierin meegaat. Zij stellen dat het een proef betreft waarbij ze een en ander kunnen monitoren en dat burgers er niet aan blootgesteld worden omdat de weg op privé terrein ligt.

Waterschap Aa en Maas wil verbod op PFAS

Waterschap Aa en Maas roept met de landelijke Unie van Waterschappen op tot meer actie én een totaalverbod op PFAS.

PFAS zijn stoffen die we overal terugvinden; in de lucht, de bodem en ook in het water. Ze zijn hardnekkig, soms giftig en niet biologisch afbreekbaar; kortom slecht voor mens en milieu.

Naar aanleiding van een grote PFAS-vervuiling in het water bij een vliegbasis in Friesland, is het waterschap gaan meten rond de twee defensieterreinen in ons gebied: Volkel en Vredepeel (Luitenant-generaal Bestkazerne). Daarbij zijn concentraties PFAS gemeten in het oppervlaktewater.

Het gaat bij de terreinen om PFOS, dat in het verleden onder meer in blusschuim zat dat op vliegbases werd gebruikt. Deze stof is sinds 2006 verboden en wordt niet meer gebruikt door defensie. Ook in Friesland werd PFOS aangetroffen, tot maximaal 13.000 keer boven de wettelijke waterkwaliteitsnorm (=0,65 nanogram per liter).

Bij zowel Volkel als Vredepeel is te herleiden dat de gevonden concentraties PFOS in het water (grotendeels) afkomstig zijn van de defensieterreinen. Het gaat om overschrijdingen van de wettelijke waterkwaliteitsnorm. De hoogst gemeten concentratie bij Volkel is 72 ng/l (111 keer de norm), bij Vredepeel 32 ng/l (49 keer de norm). Dit is slecht voor de waterkwaliteit en het waterleven.

Naast de wettelijke maximale norm PFAS voor oppervlaktewater, heeft het RIVM risicogrenzen afgeleid waarmee mogelijke gezondheidsrisico’s van PFAS in water ingeschat kunnen worden.

De gevonden concentraties PFOS blijven overal onder de door het RIVM afgeleide risicogrens voor het beregenen van land. Dat betekent dat met het water gesproeid kan worden. Ook zitten de concentraties onder de risicogrens voor zwemwater, al wordt zwemmen afgeraden omdat het geen officiële zwemwaterlocaties betreft. In Friesland zaten de gemeten concentraties wél flink boven de RIVM-risicogrenzen.

vrijdag 10 januari 2025

Consumentenbond waarschuwt: gegevens oudere sjoemeldiesels binnenkort niet meer opvraagbaar bij RDW

De Consumentenbond waarschuwt consumenten die 9 jaar geleden een (mogelijke) sjoemeldiesel kochten. Zij moeten snel de gegevens van hun auto veilig stellen bij de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW). Die informatie kan belangrijk zijn wanneer consumenten meedoen aan een collectieve schadeclaim. De RDW bewaart gegevens van auto’s maar 9 jaar.

In september 2015 kwam naar buiten dat Volkswagen had geknoeid met de uitstootwaarden van dieselauto’s. De fabrikant had verboden software geplaatst in de auto’s. Daardoor leken die in tests schoner dan ze in werkelijkheid waren. Deze manipulatie werd bekend als het sjoemeldieselschandaal.

De Consumentenbond strijdt voor schadevergoeding voor gedupeerde sjoemeldieselbezitters en werkt daarvoor samen met Stichting Car Claim en de Volkswagen Group Diesel Efficiency Stichting (VGDES). En met succes. Volkswagen heeft al schadevergoedingen moeten betalen variërend van €1500 tot €4400. De autofabrikant is tegen alle uitspraken in beroep gegaan, waardoor de procedures nog doorgaan.

Gedupeerde consumenten kunnen nog steeds meedoen aan de claim. Daarvoor moeten ze wel aantonen dat ze een sjoemeldiesel hebben of hebben gehad. Consumenten die zelf geen bewijs meer hebben, kunnen terecht bij de database van de RDW. Met een DigiD kunnen ze gratis en eenvoudig een historisch kentekenoverzicht opvragen. Dat kunnen ze daarna opslaan in een persoonlijk dossier bij Consumentenbond Claimservice.

Opruiming giftig afval in Bhopal begonnen

Meer dan veertig jaar na de ramp met het giftige gaslek in Bhopal, India, is eindelijk begonnen met het opruimen van honderden tonnen chemisch afval die op de locatie waren achtergebleven. Op 3 december 1984 ontsnapte er dodelijk methylisocyanaatgas (MIC) uit de fabriek van het Amerikaanse bedrijf Union Carbide, wat leidde tot een van de ernstigste industriële rampen ooit. Minstens 25.000 mensen stierven direct of indirect door de gevolgen van het gas. Lokale activisten noemen de huidige schoonmaakoperatie echter een “schijnvertoning.”

Veertig jaar en een maand na de ramp worden deze week 337 ton van het giftige afval overgebracht in 12 lekvrije containers. Onder strikte beveiliging worden de containers naar Pithampur vervoerd, een stad op 230 kilometer van Bhopal, waar het afval in speciale ovens wordt verbrand. Dit proces zal naar verwachting zes tot negen maanden duren. De resterende as wordt vervolgens begraven op lokale stortplaatsen. Dit heeft tot protest geleid van de bewoners van Pithampur, die vrezen dat de giftige stoffen alsnog in de bodem en het grondwater terecht zullen komen.
 
De opruimactie kwam er pas na ingrijpen van de rechterlijke macht. Het hooggerechtshof van de Indiase staat Madhya Pradesh veroordeelde het uitblijven van actie door de autoriteiten en beval de schoonmaak op 3 december 2024, precies 40 jaar na de ramp. Er werd een deadline gesteld van vier weken, waarna de schoonmaakoperatie afgelopen zondag eindelijk van start ging.

Hoewel de opruiming een stap vooruit lijkt, blijft de toekomst onzeker voor de getroffen gemeenschappen en het milieu rondom Bhopal. Lokale actiegroepen blijven aandringen op een grondige aanpak en veroordelen de huidige maatregelen als onvoldoende.

Foto: Aniket - Own work, CC BY-SA 4.0


donderdag 9 januari 2025

Lokale baggerafzet vermindert CO2-uitstoot bij waterschap

Het Hoogheemraadschap van Delfland gaat de samenwerking aan om baggerspecie duurzamer te verwerken. Per jaar wordt er rond tussen de 120.000m3 en de 150.000m3 bagger uit Delflandse sloten, vaarten en kanalen gehaald. Met de gemaakte afspraken hoopt het waterschap de CO2-uitstoot te verminderen.

Onlangs tekende Delfland samen met haar vijf contractaannemers, een addendum op de raamovereenkomst baggeren gericht op duurzame verwerking en toepassing van baggerspecie. Deze toevoeging bekrachtigt een samenwerking binnen de zogeheten baggerdriehoek, waarin naast Delfland en de aannemers nu ook Grondbank GMG een rol speelt. Gezamenlijk gaan deze partijen verder aan de slag om bagger op een duurzame en efficiënte manier binnen het Delflands werkgebied te verwerken.

In december startte Delfland met het baggerseizoen 2024-2025. Tijdens dit seizoen wordt er bijna 150.000 m³ bagger uit sloten, vaarten en kanalen gehaald. Dat is genoeg om 43 voetbalvelden te bedekken met een laag bagger van een halve meter hoog. Maar waar laat je zoveel bagger?

De vijf aannemers hebben samen één grondbank gecontracteerd voor die baggerafzet. Door deze samenwerking komen er meer afzetlocaties in de regio beschikbaar en zo kan de baggerdriehoek de transportafstanden verkorten. Minder transport betekent minder CO2-uistoot. Daarnaast is Grondbank GMG een partij met veel ervaring op het gebied van duurzaam en regionaal hergebruik van bagger.

Een mooi voorbeeld van hergebruik is het ophogen van percelen met bagger. Delfland blijft altijd op zoek naar perceeleigenaren die hierin geïnteresseerd zijn. Heb je een groot perceel beschikbaar, bijvoorbeeld een weiland? Dan kun je meehelpen met het duurzaam en circulair verwerken van bagger. Het levert je uiteraard iets op.

dinsdag 7 januari 2025

Milieu-investeringsaftrek (MIA) voor ondernemers

Per 1 januari 2025 kunnen ondernemers die investeren in een VDMA gecertificeerde opslagkast van lithium-ion batterijen gebruikmaken van de Milieu-investeringsaftrek (MIA).

De Duitse norm VDMA 24994 beschrijft de technische eisen waaraan brandwerende opslagkasten voor lithiumaccu’s moeten voldoen om de veiligheid te waarborgen. Kasten die aan deze eisen voldoen kunnen de gevaren buiten de kast tot nul minimaliseren in het geval dat een accu spontaan in brand vliegt.

Alles wat in de kast gebeurt, blijft in de kast. Dat is het uitgangspunt van de VDMA. Een opslagkast moet bijvoorbeeld bestand zijn tegen de krachten van een eventuele explosie en mag aan de buitenzijde niet te heet worden. De brand moet binnenin de kast blijven, zodat die zich niet kan verspreiden. Giftige rookgassen moeten veilig naar buiten worden afgevoerd. Ook moet er bijvoorbeeld een rookmelder in de kast zitten die is aangesloten op een meldkamer. Een lamp aan de buitenkant geeft de situatie in de kast weer: rood bij een calamiteit en groen als je de kast veilig kunt openen. Een kast die aan alle richtlijnen uit de VDMA voldoet wordt gecertificeerd.

De eisen voor opslagkasten worden op dit moment nog in de Nederlandse PGS 37-2 vermeld. Die biedt weliswaar richtlijnen voor het opslaan van lithiumaccu’s voor wat betreft persoonlijke- en omgevingsveiligheid, maar niet voor schadebeperkende maatregelen die nodig zijn bij een accubrand. De PGS-richtlijnen leggen namelijk geen nadruk op het fysiek binnenhouden van een brand of explosie. Daardoor kunnen vlammen uit de kast slaan en kastdeuren openklappen in het geval dat accu’s ontbranden. Met de eis van een veilige opslag waarbij de kastdeuren ook onder extreme omstandigheden gesloten blijven, gaat de VDMA 24994 een stap verder.

De Nederlandse overheid heeft de VDMA 24994 overgenomen. Met de Milieu-investeringsaftrek (MIA) kunnen ondernemers per 1 januari 2025 fiscaalvriendelijk investeren in een veilige opslagkast die voldoet aan de VDMA 24994.

Door het toenemend aantal door lithiumaccu’s veroorzaakte branden neemt ook de schadelast toe. Verzekeraars eisen dan ook al langer dat de accu’s in een veilige opslagkast moeten worden opgeladen en opgeborgen. De VDMA 24994 geeft hierover duidelijkheid. Niet alleen aan de verzekeraar. Maar ook aan de klant. Die hoeft dankzij deze norm niet meer te twijfelen over de keuze voor een veilige kast.

De afgelopen jaren deed Nationale-Nederlanden al uitgebreid onderzoek naar de risico’s en schades die het gebruik van lithiumaccu’s met zich meebrengt, zoals naar opslagsystemen voor het veilig opladen en opbergen van de accu’s. Met de komst van de VDMA kunnen we onze klanten nog beter adviseren over de aanschaf van een juiste opslagkast. Op dit moment beraadt Nationale-Nederlanden zich over de vraag hoe ze met de VDMA 24994 omgaat. Een verplichting lijkt op korte termijn nog niet aan de orde, mede omdat er op dit moment nog maar weinig leveranciers van VDMA 24994-gecertificeerde opslagkasten zijn.

maandag 6 januari 2025

Uitstootregels voor auto’s worden strenger

Auto’s en vrachtwagens moeten dit jaar 15 procent minder CO2 uitstoten vergeleken met 2019. De industrie is het er niet mee eens en wil dat de regels worden aangepast.

Uiteindelijk is het doel om de CO2-uitstoot van vrachtwagens en personenauto’s in 2030 met 43 procent te hebben verlaagd, maar de Europese Vereniging van Autofabrikanten (ACEA) vindt dit niet haalbaar.

Dat is volgens de organisatie vooral te wijden aan een tekort aan laadpalen, maar ook de subsidies die in veel landen zijn verdwenen voor elektrische auto’s spelen een rol.

Elektrische vrachtwagens zijn nu nog vooral interessant voor kortere afstanden, al neemt de actieradius net als van elektrische personenwagens, snel toe.

vrijdag 3 januari 2025

Provincies ondersteunen meer boeren met Regeling Reductie Stikstof

De provincies Groningen, Fryslân en Drenthe hebben besloten om budget in de Regeling Reductie Stikstofemissie Noord-Nederland te verschuiven.

Er kwamen 142 aanvragen binnen voor het budget dat bedoeld is om de ammoniakemissie uit de stal te verminderen door het sproeien met water of magnesiumchloride (budget B). Daardoor is dit budget zwaar overtekend. Terwijl voor het budget voor het afdekken van de traditionele roostervloer voor mono-vergisting (eventueel in combinatie combineren met de aanschaf van een mestschuif/-robot en een mestopslag) maar 17 aanvragen zijn ingediend (budget C). Daarom gaan de provincies binnen de regeling 1,8 miljoen euro verschuiven van budget C naar B.

Er zijn 294 aanvragen ingediend voor een bedrag van 11,9 miljoen euro. De totale investering bedraagt echter 21 miljoen euro. Van de aanvragen wordt door 68,6 procent van de aanvragers meer dan 20 procent van de totale investering betaald. Er is ook een budget D waarbinnen subsidie aangevraagd kon worden voor hetzelfde als in budget C, maar dan zonder stikstofstripper. Hiervoor kwamen 61 aanvragen binnen. In budget A konden boeren een aanvraag indienen voor een adviseur en deelname aan studiegroepen. Dat leverde tot nu toe 74 aanvragen op. Binnen deze categorie kunnen boeren nog een aanvraag indienen tot en met 31 december 2024.  

De provincies zijn van plan om na evaluatie van de huidige openstelling in het eerste kwartaal van 2025 de regeling opnieuw open te stellen voor aanvragen.

donderdag 2 januari 2025

Producenten moeten in Duitsland betalen voor wegwerpplastic

In Duitsland moeten producenten per 1 januari 2025 geld betalen voor wegwerpplastic via het zogenoemde Einwegkunststofffonds. Dit meldt het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

Daarnaast is er nog steeds een regel uit 2019, die zegt dat alle verpakkingen online geregistreerd moeten worden in LUCID en bij een van de ‘Duale Systemen’.

Via de website van DIVID kan gecontroleerd worden of iets wel of niet als wegwerpplastic wordt gezien. Veel verpakkingen van levensmiddelen vallen er wel onder.

De prijzen die producenten moeten betalen, verschillen per productcategorie. Voor dunne plastic zakjes moet er bijvoorbeeld 3,801 euro per kilo, per jaar worden betaald.