Burgers mogelijk de dupe van geschrapte plastictaks

De geplande belasting op plastic, die 567 miljoen euro had moeten opleveren, is door het kabinet uit het klimaatplan gehaald. Hierdoor dreigt de overheid een flinke inkomstenbron mis te lopen. Als de industrie niet met een alternatief komt, draaien burgers mogelijk deels op voor het financiële gat.

Het ministerie van Financiën bevestigt dat de misgelopen inkomsten kunnen worden doorgerekend aan afvalverwerkers en gemeenten. Die kosten kunnen vervolgens leiden tot een hogere afvalstoffenheffing voor burgers, waarschuwt de brancheorganisatie NVRD – mogelijk enkele tientjes per huishouden per jaar.

Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) presenteerde vrijdag het nieuwe klimaatplan. Daarin is opgenomen dat de eerder afgesproken polymerenheffing – een belasting op nieuw plastic – voorlopig van tafel is. Toch staat de opbrengst van deze heffing nog steeds ingeboekt, waardoor er snel een alternatief nodig is.

De overheid kijkt onder meer naar hogere opbrengsten uit de CO2-heffing en hervorming van de afvalstoffenheffing. Voor de resterende 167 miljoen euro moet een zogeheten ‘plastictafel’, waarin partijen uit de plasticsector vertegenwoordigd zijn, uiterlijk in augustus met een voorstel komen.

Volgens de NVRD is die tafel te eenzijdig samengesteld, met een oververtegenwoordiging van de industrie en te weinig inbreng van gemeenten, maatschappelijke organisaties en recyclers. Directeur Wendy de Wild waarschuwt: “Als de industrie geen verantwoordelijkheid neemt, komt de rekening alsnog bij de burger terecht.”

Serge Flantua nieuwe CFO Milieu Service Groep

Milieu Service Groep, het grootste afvalplatform van Nederland, maakt vandaag bekend dat Serge Flantua aantreedt als nieuwe Chief Financial Officer (CFO). Met zijn komst kijkt de groep, bestaande uit zes innovatieve afvalbedrijven, verder vooruit naar duurzame groei op de lange termijn. Flantua, een deskundig financieel leider met bijna dertig jaar ervaring in de afvalbranche, zal hiervoor zijn bijdrage leveren aan de verdere professionalisering van de financiële organisatie, internationale expansie en het versterken van de strategische positie van Milieu Service Groep.

Milieu Service Groep investeert al jaren in innovatie en groei om het bestaande netwerk van afvalinzamelaars en -verwerkers in Nederland met elkaar te verbinden en te optimaliseren. Door afval te reduceren en CO2-uitstoot terug te dringen, zet de organisatie zich in voor een circulaire economie waarin afval wordt omgezet in grondstoffen.

Met resultaat: de afgelopen acht jaar groeide Milieu Service Groep jaarlijks 20 procent. Voor de komende vijf jaar heeft Godert van Dedem, CEO van Milieu Service Groep, een ambitieuze groeistrategie uitgewerkt. De organisatie zal zich niet alleen richten alleen op verdere omzetgroei, maar ook op internationale uitbreiding in West-Europa – twee strategische pijlers waar Flantua’s bewezen ervaring in het realiseren van succesvolle marktexpansies van cruciaal belang zal zijn.

Flantua heeft zijn sporen verdiend in de afvalsector, onder andere als directeur Finance en directeur Verkoop bij PreZero. Flantua neemt het stokje over van huidig CFO Jeroen Tabor.

Uitstoot fijnstof wegverkeer ruim 16 procent gedaald in tien jaar

In 2023 stootte het wegverkeer in Nederland 3,6 miljoen kilogram fijnstof uit, 16,3 procent minder dan tien jaar geleden. Deze afname komt vooral door schonere motoren en roetfilters. Het wegverkeer reed 6,9 procent meer kilometers dan tien jaar eerder. Vooral bij lichte bedrijfsvoertuigen daalde de fijnstofuitstoot. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van het CBS.

Fijnstof bestaat uit vaste en vloeibare deeltjes die in de lucht blijven zweven. Fijnstof kan effect hebben op de gezondheid. Hoe kleiner de deeltjes zijn, hoe verder ze in de longen kunnen doordringen. Fijnstof komt bij het wegverkeer vrij door uitlaatgassen en slijtage van banden, remblokken en wegdek.

Het wegverkeer veroorzaakte 12,6 procent van alle fijnstofuitstoot in Nederland in 2023. Tien jaar eerder was dit 11,9 procent.

Tussen 2013 en 2023 nam de hoeveelheid fijnstof door het wegverkeer af met 0,7 miljoen kilo. De fijnstofuitstoot door lichte bedrijfsvoertuigen is met 0,4 miljoen kilogram het meest afgenomen. Dit is 40,4 procent minder dan tien jaar eerder. Bij personenauto’s was deze afname 9,6 procent.

In 2020 reed het wegverkeer door coronamaatregelen 13 procent minder kilometers dan een jaar eerder. De uitstoot van fijnstof nam ook met 13 procent af. Na 2020 stegen de afgelegde kilometers. In 2023 werden er 13,8 procent meer kilometers gereden dan in 2020. De fijnstofuitstoot was in 2023 6,5 procent hoger dan in 2020, maar 7,5 procent minder dan in 2019.

De meeste uitstoot in het wegverkeer (57,8 procent) kwam in 2023 van personenauto’s. Dat jaar stootten ze 2,1 miljoen kilo fijnstof uit. De fijnstofuitstoot van personenauto’s was gemiddeld 0,019 gram per kilometer.

Lichte en zware bedrijfsvoertuigen stootten meer fijnstof uit per kilometer, respectievelijk 0,027 gram en 0,112 gram. Bedrijfsvoertuigen zijn bestelauto’s, vrachtauto’s, trekkers voor opleggers en zware speciale voertuigen. Bedrijfsvoertuigen stootten 38,9 procent van het totaal aan fijnstof uit.

Fabriek in Helmond loosde jarenlang PFAS in riool

Een fabriek in Helmond heeft jarenlang afvalwater met hoge concentraties PFAS rechtstreeks in het riool geloosd. Dat blijkt uit interne documenten die in handen zijn van het tv-programma Zembla.

Het gaat om een vestiging van het Britse bedrijf Custom Powders, dat teflonpoeder verwerkte voor chemiebedrijf DuPont, inmiddels bekend als Chemours. Volgens Zembla was DuPont op de hoogte van de lozingen. Naar schatting is zeker vijftien jaar lang water met zeer hoge PFAS-gehaltes in het riool terechtgekomen.

Chemours stelt in een reactie aan Zembla dat het niet bekend is met de interne documenten en dat er volgens de destijds geldende wetgeving geen informatie is achtergehouden. Bovendien zou Custom Powders als zelfstandig bedrijf verantwoordelijk zijn voor het naleven van de vergunningsvoorwaarden.

De fabriek is inmiddels gesloten en Custom Powders is failliet verklaard.

Miljoenen voor batterijreparateur NOWOS om circulaire economie te versnellen

NOWOS, Europees marktleider in reparatie en onderhoud van lithium-ion batterijen, kondigt vandaag aan nieuwe funding ter waarde van €6 miljoen te hebben opgehaald. De investeringsronde werd geleid door Impact Venture Fund Shift4Good, met deelname van de Nederlandse investeerders Fair Capital Impact Fund en Goeie Grutten Impact Fonds. Er wordt momenteel nog eens €3 miljoen aan financiering opgehaald.

De financiering markeert een belangrijke mijlpaal voor CEO en serie ondernemer Prins Doornekamp, ​​die NOWOS vijf jaar geleden oprichtte. Alleen al in 2024 heeft het bedrijf 310.000 kilo aan 98 verschillende modellen batterijen gerepareerd, wat neerkomt op 90.000 batterijen. Doornekamp licht toe: "Deze financiering onderstreept niet alleen ons werk tot nu toe, het geeft ons ook de middelen om onze missie te versnellen: batterijreparatie en -hergebruik de standaard maken in heel Europa. We zijn onze klanten bijzonder dankbaar voor hun vertrouwen sinds het begin, en de voortdurende samenwerking met hen in deze complexe en snel veranderende sector."

Sinds de oprichting in 2019 richtte NOWOS zich aanvankelijk op micromobiliteit: het repareren van batterijen voor e-bikes, e-bromfietsen en kick-scooters voor vooruitstrevende klanten in heel Europa, zoals voertuigfabrikanten en vlootbeheerders. Klanten van NOWOS zijn onder andere Swapfiets, Dott, Felyx en Qwic uit Nederland, Voi uit Zweden, Dance uit Duitsland en Frankrijk, en Fifteen uit Frankrijk. Daarnaast werken ook Chinese fabrikanten zoals NIU, Phylion, TWS en Segway-Ninebot samen met NOWOS voor batterijreparaties, wat de toewijding aan duurzaamheid en samenwerking onderstreept.

NOWOS is inmiddels uitgegroeid tot een toonaangevende specialist in de reparatie en het onderhoud van lithium-ionbatterijen. Met de nieuwe financiering zal het bedrijf zich verder uitbreiden naar aanvullende sectoren, zoals materiaalbehandelingsapparatuur (bijv. heftrucks en AGV's), energieopslagsystemen (ESS), elektrisch gereedschap en tuinapparatuur, geautomatiseerde drones, robotica en medische apparatuur.

NOWOS heeft inmiddels hubs in Nederland, Frankrijk en een partner in de UK. Met de nieuwe financiering zal het bedrijf in 2025 een reparatiehub openen in Polen en in 2026 in Duitsland, om zo de groeiende vraag naar reparaties in heel Europa te ondersteunen. Daarnaast wordt geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van een Battery Passport-systeem en in het opschalen van reparatieprotocollen om meer batterijtypes en toepassingen te bedienen.Uiteindelijk ondersteunt de financiering de ambitie van NOWOS om een ​​Europese infrastructuur te bouwen voor batterijreparatie, tracking en hergebruik.

NVWA laat ruim 300 online advertenties illegale tuinbestrijdingsmiddelen verwijderen

De NVWA heeft in het afgelopen jaar ruim 300 advertenties voor illegale bestrijdingsmiddelen laten verwijderen van online platforms. Het gaat om middelen om groene aanslag of onkruid te verwijderen. Meerdere aanbieders hebben een officiële waarschuwing of boete gekregen. Ook kopers van illegale middelen riskeren een boete. De NVWA adviseert om niet zomaar bestrijdingsmiddelen te kopen via online platforms, maar eerst na te gaan of het om legale middelen gaat.

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) bepaalt welke bestrijdingsmiddelen er toegelaten worden op de Nederlandse markt. Bijvoorbeeld welke middelen telers mogen gebruiken om hun gewassen te beschermen tegen ongedierte en onkruid en welke middelen veilig gebruikt kunnen worden door consumenten. Door het gebruik van niet toegelaten middelen of het onjuist gebruik van toegelaten middelen kan er gevaar ontstaan voor mens (ademhalingsproblemen en huidklachten), dier (brandblaren op tong en poten van een huisdier) en milieu (aantasten van het grondwater en verdringen van nuttige dieren zoals bijen).

Legale bestrijdingsmiddelen hebben een Nederlands etiket en een geldig Nederlands toelatingsnummer. Dat nummer is te controleren in de toelatingendatabank van het Ctgb. Bij de toelating is ook vermeld of het middel voor professioneel of niet professioneel gebruik is. Middelen die alleen geschikt zijn voor professionele gebruikers, zoals telers, zijn verboden voor consumenten. Dat geldt bijvoorbeeld voor tuinbestrijdingsmiddelen met glyfosaat. Er zijn ook legale groene aanslagreinigers voor consumenten te vinden in de ECHA database voor biociden; die heeft het Ctgb niet zelf beoordeeld.

Op social media besteedt de NVWA van 22 tot en met 29 april extra aandacht aan illegale bestrijdingsmiddelen en de gevaren ervan. Want ook voor tuinbestrijdingsmiddelen geldt: ‘Weet wat je online koopt!’.

Zwitserse wetenschappers ontwikkelen ultradun CO₂-filter van grafeen

Een team van Zwitserse onderzoekers heeft een revolutionair filter ontwikkeld dat slechts één atoom dik is en in staat is om CO₂ efficiënt uit industriële uitstoot te halen. Het filter is gemaakt van grafeen, een zogeheten ‘wondermateriaal’ bestaande uit een enkele laag koolstofatomen. Ondanks zijn extreme dunheid — duizend keer dunner dan een mensenhaar — is het materiaal uitzonderlijk sterk.

Het filter werkt als een moleculaire zeef: minuscule openingen in het grafeen laten alleen CO₂-moleculen door, terwijl andere gassen worden tegengehouden. Tot voor kort was het produceren van zulke nauwkeurige filters erg kostbaar en complex. De onderzoekers hebben nu echter een methode ontwikkeld die productie op grotere schaal én tegen lagere kosten mogelijk maakt.

In tegenstelling tot bestaande technieken die veel energie verbruiken — zoals het gebruik van chemische absorptiemiddelen die verhit moeten worden — werkt het grafeenfilter op eenvoudige druk: het gasmengsel wordt door het filter geperst, en CO₂ wordt automatisch gescheiden.

De onderzoekers zijn erin geslaagd om filters van 50 vierkante centimeter te maken, aanzienlijk groter dan eerdere prototypes. Ook vonden ze een manier om het materiaal scheurvrij te produceren, een belangrijke doorbraak.

'Nederland kan binnen enkele maanden van stikstofslot af'

De natuur in Nederland ontvangt te veel stikstof en die komt voor een groot deel uit mest. De uitstoot van stikstof uit mest kan bijna gehalveerd worden door een combinatie van stalaanpassingen, vergisting en nabehandeling, blijkt uit ramingen van de Gasunie en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. Door deze aanpak los te laten op de mest die vrijkomt in de buurt van natuurgebieden kan Nederland binnen enkele maanden van het stikstofslot af. Maar wetgeving zit de oplossingen voor het stikstofprobleem in de weg.

Nederland zit op slot. De natuur lijdt zodanig onder de door ons uitgestoten stikstofdeken dat elke nieuwe activiteit met stikstofuitstoot geen vergunning meer krijgt. Dat betekent geen extra bedrijvigheid, geen nieuwe woningen en geen infrastructuur. Het vervelende is dat ook activiteiten die het probleem oplossen geen vergunning krijgen. Dat komt doordat ze tijdens de bouwfase, vóór ze het probleem oplossen, een klein beetje stikstof uitstoten. En dat mag niet.

Een veehouder kan bijvoorbeeld aanpassingen doen in de stal, waardoor de mest geen kans krijgt om stikstof uit te stoten, maar daar is een vergunning voor nodig. Hetzelfde geldt voor een vergister waarmee je van mest groen gas kunt maken, of een nabehandeling waarmee de veehouder zijn eigen kunstmest uit mest maakt.

Door gericht de mest in de buurt van Natura2000-gebieden te behandelen wordt de stikstofuitstoot op die gebieden drastisch gereduceerd, kan de natuur weer haar gang gaan en kan Nederland van het slot. Als prettige bijkomstigheid worden er dan ook minder broeikasgassen uitgestoten, wordt er duurzame energie geproduceerd en verbetert het stalklimaat.

Het enige dat daar voor nodig is, is een overheid die bereid is om vergunningen af te geven en daarbij enige creativiteit en flexibiliteit toont. We hebben een overheid met lef nodig. Dit probleem laten doorsudderen is geen optie. Het woningtekort, de energietransitie en alle andere opgaven waar we voor staan dulden geen uitstel.

Energie- en afvalbedrijf HVC wil meer milieuwinst met concretere maatregelen

Nederland heeft de mond vol van circulaire economie maar wetgeving om echt milieuwinst te boeken blijft nog steeds uit. De werkelijkheid is dat in 2024 op nationale schaal nog nooit zoveel producten en grondstoffen zijn ingevoerd én er nog nooit zo’n grote export van goederen was. Daarnaast hebben afvalverbrandingsovens het in Nederland nog nooit zo druk gehad, ook die van ons. Aldus algemeen directeur Dion van Steensel van publiek energie- en afvalbedrijf HVC in het jaarverslag over 2024.

Het hoogste doel van HVC is om zoveel mogelijk milieuwinst te realiseren door CO2-uitstoot te vermijden en te minimaliseren. Dat doet het publieke bedrijf door het ontwikkelen van duurzame warmtebronnen en het aanleggen van warmtenetten om zo woonwijken aardgasvrij te maken. Door het afvangen van CO2 én door zich te richten op het terugdringen van de hoeveelheid (te verbranden) restafval van haar 52 aandeelhoudende gemeenten. Een manier om tot een afname van de hoeveelheid restafval per inwoner te komen, is het recycle-tarief. Steeds meer gemeenten waar HVC de afvalinzameling verzorgt, voeren deze prijsprikkel in. In de twee gemeenten waar het recycle-tarief in 2024 inging, nam de hoeveelheid restafval af met gemiddeld 43,5%.

Door het stimuleren van afvalpreventie, het scheiden van afval en het hergebruiken van grondstoffen, doet HVC aan de ‘achterkant’ wat zij kan om afval te voorkomen. Maar de sleutel tot milieuwinst ligt volgens de directeur van het bedrijf in de ‘voorkant’. Van Steensel: “Ieder jaar neemt de hoeveelheid plastic verpakkingen, afgedankte elektronica en niet-herbruikbaar textiel toe. Als we zo ongebreideld blijven consumeren zoals we nu doen, houden we een enorme uitstoot van schadelijke broeikasgassen om al die producten te maken, te transporteren en uiteindelijk weg te gooien. Het is cruciaal dat dit verandert. Het gaat er dus om dat we minder consumeren, minder grondstoffen en energie gebruiken en er tegelijk voor zorgen dat producten langer gebruikt kunnen worden en altijd te repareren zijn.”

Om daarnaast echt schaarse grondstoffen, zoals fosfaat en sommige aard- en edelmetalen, te behouden, vindt HVC dat er in de afvalfase met strenge wetten voor gezorgd moet worden dat ze in de cirkel blijven. “Als Nederland in 2050 100% circulair wil zijn, is het nodig om serieus verantwoordelijkheid te nemen en op álle fronten wetgeving op te tuigen en concrete maatregelen te treffen. Ik vind het begrip circulaire economie daarom ook nietszeggend. Het geeft een goed gevoel, maar leidt zeker niet tot de veranderingen die nodig zijn om echte milieuwinst te boeken”, aldus Van Steensel.

Positief is HVC over het klimaatbeleid waarbij afvalenergiecentrales gaan betalen voor de uitstoot van CO2. Hierdoor wordt de inzet op afvalpreventie, afvalscheiding en recycling aantrekkelijker dan afval verbranden.

Provincie blijft zich inzetten voor verbetering leefomgeving IJmond

De provincie Noord Holland blijft zich inzetten voor het versnellen van de uitvoering van maatregelen op het terrein van Tata Steel die bijdragen aan een merkbare en meetbare verbetering van de directe leefomgeving.

Het afbouwen van het gebruik van kolen voor de kooksgasfabrieken bij de transitie naar Groen Staal draagt ook bij aan de vermindering van uitstoot van grofstof.

Dit is de reactie van Gedeputeerde Staten (GS) van Noord-Holland op het depositieonderzoek IJmond najaar 2024 van het RIVM Opent een externe link , dat in opdracht van de provincie Noord-Holland in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de IJmondgemeenten is uitgevoerd. Het is het vierde in een reeks van depositieonderzoeken waarmee beoogd wordt trends en ontwikkelingen in neerslag (depositie) van grofstof in de IJmond inzichtelijk te maken.

GS constateren dat het onderzoek laat zien dat de hoeveelheid PAK en aluminium, lood en zink in het stof in de meeste dorpen iets lager was dan in 2020 en dat de hoeveelheid ijzer sinds 2020 flink is gedaald. Tegelijkertijd concluderen GS dat, met uitzondering van de daling in ijzer, op basis van dit rapport nog geen structurele trend of substantiële verbetering kan worden vastgesteld in de algehele depositie van grofstof in de leefomgeving in de IJmond.

Op dit moment is er in Nederland geen regelgevend kader voor de neerslag van grofstof in de leefomgeving. In Duitsland en België zijn wel kaders ontwikkeld voor metingen en normen voor neerslag van grofstof. De provincie verkent wat de mogelijkheden van een normenkader voor depositie van grofstof. Daarbij wordt onder meer gekeken hoe een eventueel normenkader aansluit bij reeds bestaande regelgeving en hoe er effectief kan worden gehandeld, zodat de leefomgeving ook daadwerkelijk gezonder kan worden.

RIVM adviseert geen particuliere eieren meer te eten

In heel Nederland kunnen particuliere eieren veel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) bevatten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek op 60 verschillende locaties. Het RIVM adviseert daarom geen particuliere eieren meer te eten. In Nederland krijgen we al veel PFAS binnen via andere voedingsmiddelen en deels via drinkwater. De hoeveelheid die mensen via particuliere eieren binnenkrijgen komt daar bovenop. Door geen particuliere eieren meer te eten, kan een veel hogere PFAS-inname vermeden worden. Commerciële eieren uit een winkel of van de markt kunnen wel gegeten worden.    

Het RIVM berekende voor 60 locaties in Nederland hoeveel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ) mensen kunnen binnenkrijgen via particuliere eieren. Deze hoeveelheden vergeleek het RIVM met de gezondheidskundige grenswaarde van PFAS. Op 31 van deze locaties krijgen mensen al meer PFAS binnen dan deze grenswaarde als zij minder dan 1 ei per week eten. Ook op veel andere locaties zijn hoge concentraties van PFAS in de eieren gevonden. Omdat de inname van PFAS via deze eieren hoog kan zijn en aan de buitenkant van een ei niet is te zien hoeveel PFAS erin zit, geeft het RIVM het algemene advies om geen particuliere eieren te eten.

Als mensen voor een langere tijd meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde, kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid. PFAS kan effect hebben op het immuunsysteem, de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kan PFAS effect hebben op cholesterol in bloed, op de lever, en kan het nier- en testiskanker veroorzaken. Het is daarom belangrijk om zo min mogelijk PFAS binnen te krijgen.

Uit het onderzoek blijkt dat de hoeveelheid PFAS in de particuliere eieren op elke locatie anders kan zijn. Het is nog niet duidelijk hoe de PFAS in deze eieren komt. Mogelijk zijn  regenwormen (externe link) de oorzaak. Deze kunnen door de kippen worden opgegeten. Het RIVM doet momenteel vervolgonderzoek naar bronnen van PFAS in particuliere eieren.

Inventarisatie ZZS luchtmetingen in Nederland

Het RIVM heeft onderzocht welke Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) er op dit moment in Nederland worden gemeten in lucht. Een gedegen overzicht hiervan ontbrak tot op heden. De inventarisatie is gedaan door een enquête uit te sturen naar de verschillende omgevingsdiensten in Nederland. Daarnaast is de informatie verzameld uit het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML). Verder is aan omgevingsdiensten gevraagd welke ZZS zij in de toekomst graag aanvullend in lucht zouden willen meten, en waarom.

De resultaten bevestigen het beeld dat het aantal ZZS dat momenteel in lucht wordt gemeten beperkt is. Vanuit omgevingsdiensten komen met name PFAS naar voren als nieuw te meten stoffen in lucht. Er komt steeds meer informatie dat PFAS zich ook via luchtuitstoot kunnen verspreiden en in die zin is het verklaarbaar dat deze stofgroep het vaakst wordt genoemd als wenselijk te gaan meten.

Diverse belangenorganisaties, adviesraden, etc. wezen recent op het belang om meer ZZS te gaan meten in de Nederlandse leefomgeving. Metingen zouden dan meer duidelijkheid moeten geven over de mate van blootstelling van burgers aan ZZS. De huidige inventarisatie geeft inzicht in wie wat nu meet in Nederland ('nulmeting'). Het RIVM schetst bovendien beknopt langs welke denklijnen men aanvullende ZZS zou kunnen gaan meten in lucht.

De notitie is opgesteld in het kader van het “Impulsprogramma Chemische stoffen” van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Logitech stapt over op duurzame papieren verpakkingen

Logitech vervangt plastic verpakkingen door papier voor zijn iconische muiscategorieën. De overgang is bijna afgerond en zal naar schatting jaarlijks 660 ton plastic besparen en de CO₂-uitstoot met 6.000 ton verminderen—gelijk aan het elimineren van meer dan 37 miljoen plastic wegwerpflesjes per jaar. Deze wereldwijde transitie wordt in samenwerking met diverse retailers uitgerold en zal naar verwachting eind 2025 voltooid zijn.

Uit een onderzoek in samenwerking met GlobeScan’s Healthy & Sustainable Living-rapport blijkt dat 61% van de consumenten wereldwijd in het komende jaar interesse heeft in recyclebare verpakkingen. Wegwerpplastic en verpakkingen van gemengde materialen veroorzaken veel afval en leiden tot verwarring over recyclebaarheid. Hoewel Logitech streeft naar 100% recycling van alle materialen, verschillen afvalverwerkingsmethoden per regio sterk. Daarom kiest het bedrijf ervoor om wegwerpplastic direct bij de bron te elimineren.

Bijna 80% van de ecologische impact van een product wordt bepaald tijdens het ontwerpproces, waarbij materiaalkeuze en efficiëntie cruciaal zijn. In lijn met het Design for Sustainability-initiatief heeft Logitech verpakkingsoplossingen ontwikkeld die de milieu-impact aanzienlijk verminderen.

Duurzaamheidsbeleid pensioenfondsen blijft tekortschieten

Pensioenfondsen scoren nog altijd een zware onvoldoende voor hun beleggingsbeleid op belangrijke duurzaamheidsthema's. Dat is de conclusie van een onderzoeksrapport dat vandaag is gepubliceerd door de Eerlijke Pensioenwijzer. Het beleid schiet vooral tekort op onderwerpen als dierenwelzijn, natuur en gendergelijkheid. Maar ook op de thema’s belastingen, klimaatverandering en gezondheid doen de pensioenfondsen het slecht.

De Eerlijke Pensioenwijzer beoordeelt het beleid van de tien grootste Nederlandse pensioenfondsen (in deelnemersaantallen) aan de hand van acht maatschappelijke thema’s. Gemiddeld genomen komen de fondsen uit op een rapportcijfer van een 3,3. De fondsen hebben daarmee geen vooruitgang geboekt ten opzichte van 2022. Ook toen beoordeelde de Eerlijke Pensioenwijzer het beleid van de fondsen en kwam het gemiddelde uit op een 3,3. Esther Bijl, namens PAX woordvoerder van de Eerlijke Pensioenwijzer: 'De pensioenfondsen zijn relatief grote spelers op de internationale kapitaalmarkt. Zij kunnen hun invloed gebruiken om de bedrijven waarin ze (willen) beleggen, motiveren om te verduurzamen. Het onderzoek laat zien dat zij hier nog onvoldoende beleid op hebben.'

Eén van de conclusies van het onderzoek is dat er nog te weinig aandacht is voor de rol die toeleveranciers en onderaannemers van bedrijven spelen bij verduurzaming. Veel pensioenfondsen verwachten van de bedrijven waarin zij beleggen dat deze zich aan de OESO-richtlijnen houden, waardoor ze ook automatisch belangrijke ESG-criteria opnemen in hun beleid. Maar de fondsen vragen zelden aan bedrijven om ESG-criteria op te nemen in de contracten met onderaannemers en/of toeleveranciers.

Bijl: 'We zien dat er vaak iets mis gaat in de internationale waardeketen. Denk hierbij aan onderaannemers of toeleveranciers die betrokken zijn bij ontbossing, mensenrechtenschendingen of belastingontwijking. Bedrijven moeten controleren of er in de waardeketen geen misstanden plaatsvinden, en hier hebben de investeerders in deze bedrijven ook een belangrijke rol. Helaas zegt slechts één van de onderzochte pensioenfondsen, Pensioenfonds Detailhandel, hier iets over in zijn beleid.'

Daarnaast scoren alle fondsen nog altijd een onvoldoende voor hun beleid ten aanzien van wapens en wapenhandel. Positief is dat alle fondsen controversiële wapens (zoals nucleaire, chemische en biologische wapens of clustermunitie) uitsluiten. Echter, geen van de fondsen zegt in zijn beleid iets over de bestemming van wapenleveranties. Verder kunnen de onderzochte fondsen hun beleid ten aanzien van klimaatverandering nog aanzienlijk verbeteren. Hoewel meerdere fondsen (ABP, PFZW, PME en PMT) in de afgelopen jaren hun beleggingen in olie- en gasbedrijven hebben verkocht, zegt het beleid van de meeste fondsen niets over het uitsluiten van bedrijven die, hoewel ze geen fossiele brandstoffen winnen, deze wel op grote schaal gebruiken.

Positief is dat pensioenfondsen over het algemeen genomen beter scoren op sociale thema’s. Vier fondsen (BPL Pensioen ABP, PFZW en PMT) scoren een voldoende of hoger op arbeidsrechten; vijf fondsen (ABP, BPL Pensioen, Pensioenfonds Detailhandel, Pensioenfonds Horeca en Catering en Pensioenfonds Vervoer) scoren een voldoende op mensenrechten.

Met de publicatie van het onderzoek wil de Eerlijke Pensioenwijzer pensioenfondsen aanmoedigen om het geld van hun pensioendeelnemers op een verantwoordelijke en duurzame manier te beleggen, zonder te investeren in bedrijven die schade veroorzaken aan mens, dier en natuur. Bedrijven waarin pensioenfondsen beleggen, alsook hun toeleveranciers, moeten daarom kunnen aantonen dat zij relevante internationale verdragen, duurzaamheidsstandaarden en -initiatieven erkennen en actief naleven. Ook laat het onderzoek aan de pensioendeelnemers zien hoe hun fonds scoort ten opzichte van andere fondsen. Het is de vierde keer dat het beleid van de pensioenfondsen wordt beoordeeld.

NVWA-IOD vindt 1600 liter illegale bestrijdingsmiddelen bij fruitteler

De Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA-IOD) heeft 1600 liter illegale bestrijdingsmiddelen aangetroffen bij een teler van zacht fruit. Het gaat met name om middelen die worden gebruikt tegen insecten en onkruid. De NVWA heeft de middelen in bewaring genomen. Een gespecialiseerd bedrijf zal ze vernietigen op kosten van de teler. Het onderzoek onder leiding van het Functioneel Parket loopt nog.

Rechercheurs gingen naar het bedrijf naar aanleiding van informatie die was binnengekomen bij het Team Criminele Inlichtingen (TCI) van de NVWA. Bij de doorzoeking ontdekten de rechercheurs in een opslag tientallen jerrycans en flessen met niet in Nederland toegelaten bestrijdingsmiddelen. Het gebruik en het bezit daarvan zijn verboden. De NVWA-IOD doet verder onderzoek naar de herkomst van de middelen.

De NVWA heeft aardbeien die op dat moment op het bedrijf groeiden laten onderzoeken in het laboratorium. Daarbij zijn geen verboden middelen aangetroffen op het fruit.

In Nederland mogen alleen in ons land toegelaten gewasbeschermingsmiddelen en biociden worden gebruikt. Bij de toelating wordt ook vermeld hoe het middel gebruikt mag worden. Toegelaten middelen zijn uitgebreid getoetst op mogelijke schadelijke effecten voor het milieu, de volksgezondheid en de arbeidsomstandigheden van de gebruiker. Door het gebruik van niet toegelaten middelen of het onjuist gebruik van toegelaten middelen kan er gevaar ontstaan voor mens, dier en milieu.

De groene smoesjes van techbedrijven die het klimaatprobleem willen oplossen

Techbedrijven als Google, Apple en Amazon krijgen vaak kritiek op hun milieu-impact, maar presenteren zich in reactie daarop als de óplossing in de klimaatcrisis. Dat constateert media-en cultuurwetenschapper Rianne Riemens in haar proefschrift over grote bedrijven en individuen in Silicon Valley en hun duurzaamheidsverhaal. Riemens promoveert op 16 april aan de Radboud Universiteit.

Riemens bestudeerde de marketing-uitingen van verschillende techbedrijven uit Silicon Valley tussen 2019 en 2024.

Het beeld dat bedrijven van zichzelf neerzetten in reclames is er de laatste jaren steeds meer een van ‘groene’ ondernemingen met oog voor de natuur. De cultuurwetenschapper noemt als voorbeeld een reclame van Apple voor een ‘CO₂-neutrale smartwatch’, waarin ‘Moeder Aarde’ tijdens een jaarlijkse vergadering aan Apple vraagt wat ze voor het klimaat gedaan hebben. Ze reageert eerst sceptisch op de reactie van de werknemers, maar uiteindelijk raakt ze overtuigd en zegt ze: ‘goed bezig, tot volgend jaar!’ Riemens: ‘Apple zet zichzelf hier neer als partij die het klimaat zal herstellen, terwijl de video ook gewoon reclame is voor hun nieuwste product.’

De bedrijven presenteren zichzelf als oplossing voor het klimaatprobleem. Riemens: ‘Ze kijken met een platformblik naar de klimaatcrisis: alsof hun platforms en producten een crisis kunnen afwenden. Zo zegt Microsoft dat we meer data moeten verzamelen, zodat er meer kennis is over klimaatverandering. Die data kun je dan bij hen opslaan. Eigenlijk is dat onzin: het is geen toereikende oplossing, want het versimpelt de complexe klimaatcrisis tot een informatieprobleem, maar zo framen ze zichzelf als onmisbaar.’ Hetzelfde gebeurt in de eerdergenoemde reclame voor de Apple-smartwatch.

Ook tech-beroemdheden praten zichzelf de politieke arena in, laat de onderzoeker zien in haar proefschrift. Jeff Bezos gaat zelfs zover om wonen en werken in de ruimte op te werpen als plan B om de aarde te redden. En Bill Gates presenteert zich op als filantroop met techkennis, die de wereld gezonder en duurzamer kan maken door te investeren in de juiste technologie. ‘Zo maken ze zichzelf tot politieke actoren,’ zegt Riemens. ‘Ze zeggen daarmee eigenlijk: overheden zijn te sloom, wij kunnen beter inschatten hoe je de klimaatcrisis te lijf gaat.’

Een deel van deze beeldvorming is greenwashing (het zich groener voordoen dan een bedrijf daadwerkelijk is), maar sommige bedrijven verduurzamen wel degelijk op bepaalde punten. De vraag is volgens de onderzoeker alleen of dat opweegt tegen de enorme negatieve milieu-impact die de bedrijven hebben, ook door steeds maar verder te groeien. ‘Data of de ‘cloud’ lijken misschien niet fysiek, maar zijn uiteindelijk ook producten die gemaakt moeten worden: ze bestaan uit een infrastructuur van fabrieken, kabels, datacentra en meer.’ En Google koopt wel zon- en windenergie in, maar zet ook in op kernenergie, omdat hun energievraag blijft stijgen, zeker sinds de komst van AI.

Steeds vaker blijkt dan ook dat beloftes die deze bedrijven maken niet worden nagekomen, zoals bij de klimaatdoelstellingen van Microsoft en Google en de Climate Pledge van Amazon . Ook leveren deze bedrijven gunstige cijfers die de werkelijke klimaatimpact verhullen.

Het gevaar van de groene mythe van techbedrijven is volgens Riemens dat we te veel gaan vertrouwen op technologische oplossingen die er nu nog niet zijn, waardoor we niet meer nadenken over andere oplossingen, zoals noodzakelijke krimp. De laatste tijd wordt AI vaak aangeprezen voor duurzame doeleinden, terwijl gebruik ervan een grote ecologische voetafdruk heeft.

Ze benadrukt de noodzaak om na te denken over meer structurele oplossingen. ‘In Ierland is het aantal datacenters de afgelopen jaren zo hard gegroeid dat ze nu meer dan twintig procent van de totale elektriciteit in het land gebruiken. Elektriciteit die dus niet voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Ondertussen is er voor bedrijven steeds minder druk om zich klimaatbewust op te stellen, onder leiders als Trump. De financiële steun voor Trump staat op gespannen voet met de groene beloften van CEOs zoals Tim Cook en Mark Zuckerberg. We zijn steeds afhankelijker van grote techbedrijven, in het onderwijs, de gezondheidszorg en ook privé. Maar bij zulke bedrijven staat het belang van burgers en de aarde niet altijd bovenaan.’

Meer onderzoek nodig naar natuurgevolgen door gewasbeschermingsmiddelen in lelieteelt

Er is meer onderzoek nodig naar de gevolgen voor de natuur bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt. Uit het beschikbare onderzoek kan namelijk niet uitgesloten worden dat deze middelen negatieve gevolgen hebben voor Natura 2000-gebieden. Dit blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (2 april 2025).

Milieudefensie vroeg het college van gedeputeerde staten van Drenthe om handhavend op te treden tegen het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door een lelieteler in Vledder. Volgens de milieuorganisatie tasten die middelen het nabijgelegen Natura 2000-gebied Holtingerveld aan en beschikt de teler niet over een natuurvergunning. Het college wees het verzoek af, omdat er volgens hem geen sprake is van een overtreding van de natuurbeschermingsregels. Later vernietigde de rechtbank Noord-Nederland dat besluit en droeg het college op om een nieuw besluit te nemen.

Er is nog veel onbekend over de mogelijke effecten van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt voor Natura-200 gebieden. Maar uit wat Milieudefensie in deze zaak naar voren heeft gebracht, wordt wel duidelijk dat er effecten kunnen zijn. Zo zijn er concentraties gewasbeschermingsmiddelen in het Holtingerveld gevonden die mogelijk negatieve effecten kunnen hebben op onder andere insecten en beschermde habitatsoorten. Aan zulke mogelijke negatieve effecten mag niet worden voorbijgegaan. Dat volgt uit het voorzorgsbeginsel dat ten grondslag ligt aan de Europese Habitatrichtlijn en natuurbeschermingsregels. Wanneer onzeker is welke gevolgen een activiteit heeft voor een Natura 2000-gebied, maar er wel aanwijzingen zijn voor negatieve gevolgen, is nader onderzoek noodzakelijk. Zolang dat ontbreekt, moet uit voorzorg worden aangenomen dat een natuurvergunning nodig is. Net als de rechtbank vindt de Afdeling bestuursrechtspraak dan ook dat het college het handhavingsverzoek niet had mogen afwijzen, zolang negatieve effecten voor het Holtingerveld niet uitgesloten zijn.

Het college van gedeputeerde staten voerde in deze zaak aan dat een afstand van 250 meter voldoende zou zijn om negatieve gevolgen van gewasbeschermingsmiddelen voor het Natura 2000-gebied uit te sluiten. Maar naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is die afstand niet wetenschappelijk onderbouwd. Bovendien komt die afstand van 250 meter uit een onderzoek naar effecten van gewasbeschermingsmiddelen op omwonenden, terwijl het in deze zaak ging om de effecten op beschermde natuur. Ook het feit dat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) de gebruikte gewasbeschermingsmiddelen had toegelaten, maakt het oordeel in deze zaak niet anders. De beoordeling die het Ctgb maakt bij de toelating van gewasbeschermingsmiddelen is namelijk een andere dan het college moet maken bij besluiten op grond van de Wet natuurbescherming.

Ter uitvoering van de opdracht van de rechtbank heeft het college een nieuw besluit genomen. Daarin stelde het college zich op het standpunt dat de lelieteler de natuurbeschermingsregels wel overtreedt door gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken bij lelieteelt. Het college besloot daarom een waarschuwing te geven. Daar was Milieudefensie het ook niet mee eens, maar de Afdeling bestuursrechtspraak gaat daar niet in mee. Een waarschuwing biedt de teler een herstelmogelijkheid voordat het college overgaat tot handhaving. Met de waarschuwing heeft de teler de mogelijkheid om aan te tonen dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen geen negatieve gevolgen heeft voor het Natura 2000-gebied. Als zulke gevolgen niet uitgesloten kunnen worden, zal hij voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een natuurvergunning moeten aanvragen.

Interface investeert in materiaalinnovatie met afgevangen CO2

Interface gaat afgevangen CO2 integreren in haar productieprocessen als een belangrijke grondstof. Dit de CO2-voetafdruk van haar tapijttegelproducten te verlagen.

Deze stap is onderdeel van de ‘all in’-strategie van Interface om tegen 2040 CO2-negatief te zijn en om eerdere investeringen in CO2-compensatie nu in te zetten voor projecten die CO2-reductie en CO2-opslag versnellen.

De afgevangen CO2 wordt door Interface gebruikt in de productie van tapijttegels in de VS en Europa. De tapijttegels hebben nu een lagere CO2-voetafdruk, zonder dat dit impact heeft op de prijs, het design of de kwaliteit. Als een van de eerste bedrijven die deze technologie voor CO2-afvangst en hergebruik omarmt, creëert Interface vraag naar een innovatie die de CO2-impact van uiteenlopende eindproducten in meerdere sectoren kan verminderen.

Afgevangen CO2 leidt tot een innovatieve grondstof met een lage CO2-voetafdruk. Het voorkomt CO2-emissies die anders zouden zijn uitgestoten in de atmosfeer, door deze af te vangen en te hergebruiken in bestaande grondstoffen. Deze nieuwe versie van de grondstof presteert op dezelfde wijze als de grondstof die Interface jaren voorheen heeft gebruikt, maar heeft een lagere CO2-voetafdruk. De CO2 wordt vastgelegd in een gesloten kringloop, waardoor het uit de atmosfeer blijft.

Start-up zegt microplastics uit je bloed te kunnen halen

De Londense start-up Clarify Clinics beweert een methode te hebben ontwikkeld om microplastics uit het lichaam te verwijderen, al komt dat met een stevig prijskaartje.

Gevestigd in een kelder nabij Harley Street, een wijk bekend om zijn exclusieve privéklinieken, biedt Clarify Clinics een behandeling aan die het bloed zou zuiveren van microplastics, PFAS en andere toxines. De kosten? Minstens 9.750 pond (ongeveer 11.700 euro) per sessie, zo meldt Wired.

De procedure, gebaseerd op plasmafiltratie, houdt in dat bloed uit het lichaam wordt gehaald, waarna het plasma wordt gescheiden van de bloedcellen en door een filter geleid dat verontreinigingen zou verwijderen. Vervolgens wordt het gereinigde plasma teruggevoerd in de patiënt. De behandeling duurt tot twee uur en zou 50 tot 80 procent van het bloedplasma zuiveren.

Clarify Clinics claimt dat de therapie helpt bij vermoeidheid, ‘brain fog’ en zelfs langdurige klachten na COVID-19. De wetenschappelijke onderbouwing blijft echter zwak. In een rapport uit 2022 stelde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat er te weinig bewijs is om de effecten van microplastics op de menselijke gezondheid vast te stellen. Een studie uit 2024 vond wel een verband tussen microplastics in de slagaders en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, maar geen direct causaal verband. Andere factoren, zoals roken en levensstijl, kunnen eveneens een rol spelen.

Duurzaamheidstalenten genomineerd voor 1e Marc Cornelissen Brightlands Young Talent Award

Deze week zijn de genomineerden bekend gemaakt van de eerste Marc Cornelissen Brightlands Young Talent Award. Deze nieuwe Award is een aanmoedigingsprijs voor jonge duurzaamheidspioniers. Het is een oproep om mee te denken over vernieuwende oplossingen die bijdragen aan een circulaire wereld, op het gebied van klimaat, gezondheid en digitalisering. De Marc Cornelissen Brightlands Award voor volwassenen wordt dit jaar in oktober voor de 7e keer uitgereikt door Brightlands. 

Brightlands Awards zijn opgedragen aan de professioneel avonturier Marc Cornelissen. Hij zette zich in de jaren ’90 al in, om de impact van klimaatverandering op het poolgebied tegen te gaan, en deed jarenlange inspanningen en klimaatonderzoek op de Noordpool. Tussen 2010 – 2015 was hij in het kader van zijn ‘Cold Facts’-project meerdere malen op de Noordpool. De laatste expeditie in 2015 leek volledig onder controle, totdat Marc en zijn expeditiegenoot Philip de Roo op de voorlaatste dag een noodlottig ongeval overkomt. 

Dit jaar is deze gebeurtenis 10 jaar geleden en wordt er extra aandacht gegeven aan de Awards, om de inzet van Marc voor het klimaat te herdenken. Omdat hij is geboren en getogen in Limburg, ontstond in 2017 het idee een Award aan hem op te dragen, die door de Brightlands innovatiecampussen in Limburg sindsdien wordt uitgereikt aan volwassenen die zich inzetten voor duurzaamheidsinnovaties. In dit bijzondere memoriam-jaar is daar een Award voor jonge talenten aan toegevoegd, in samenwerking met Technasium scholen. 

Eindexamenkandidaten van Technasium scholen hebben hun meesterproef ingezonden, om in aanmerking te komen voor deze eerste Marc Cornelissen Brightlands Young Talent Award. Uit de inzendingen zijn de volgende genomineerden geselecteerd (in willekeurige volgorde): 

Genomineerd zijn Antoni Osinski, Hidde Niessen en Noah Daems van Het College uit Weert met hun inzending ‘TerraNav: ontwerp van een autonoom onderzoeksvoertuig voor het behoud van de aarde’. De inzending behelst de ontwikkeling van een autonoom onderzoeksvoertuig dat specifiek ontworpen is voor milieubescherming en wetenschappelijk onderzoek op het aardoppervlak, met technologieën die satellieten niet kunnen vervangen. De jury zegt over deze inzending: ‘Hier is serieus werk geleverd, dat aansluit op de missie van Marc Cornelissen: waardevolle data verzamelen over klimaatonderzoek, in dit geval met een robotvoertuig.’ 

Genomineerd zijn Moene van der Wiel, Luke Chan en Rohan Spruijt van Metis Montessori Lyceum uit Amsterdam met hun inzending ‘Weed Death Ray’. Hun inzending behelst een innovatieve oplossing voor het verwijderen van onkruid. Door gebruik te maken van gerichte laserstralen kunnen onkruidplanten effectief worden vernietigd, zonder schade aan de omliggende gewassen of bodem. De jury zegt over deze inzending: ‘Het ontwikkelen van een trainings-dataset voor een AI- model is niet niks. Dit project combineert veel op een indrukwekkende manier.’

Genomineerd zijn Nina van Heel, Feline Gunters en Anupama Breugrom van het Maris College Belgisch Park uit Den Haag met hun inzending ‘Hoogwaardig Hergebruik van Medische Blue Wrap Polypropyleen Afval’. Hun inzending behelst een oplossing om de hoeveelheid polypropyleen blue wrap materialen die in de zorgsector worden gebruikt, op een duurzame manier in te zamelen en te recyclen, zodat medische kunststoffen op een circulaire manier kunnen worden hergebruikt. De jury zegt over deze inzending: ‘Op basis van de hoeveelheid medisch afval, kan de impact enorm zijn. Als deze oplossing werkbaar is, kan deze zeker positief bijdragen aan de samenleving.’ 

Genomineerd zijn Rebecca van der Wiel, Vera Bruggink en Eline Brinkman van het Maris College Belgisch Park uit Den Haag met hun inzending ‘Groen eten op de Rode Planeet’. Hun inzending behelst een onderzoek dat de levensmogelijkheden op de planeet Mars onderzoekt. Het onderzoek richt zich op de vraag: Welke organismen zijn nodig om op Mars een levenscyclus te creëren die de mens kan voeden? De jury zegt over deze inzending: ‘Er is veel tijd en moeite in gestoken in deze inzending, met een mooie koppeling naar wat we op aarde kunnen hebben aan dit onderzoek.’ 

Genomineerd zijn Duco Schrijvers en Paulina Michalewska Urrutia van Libanon Lyceum uit Rotterdam, met hun inzending ‘Van natuur tot plaqueverwijderaar - Bio-inspired technology voor een gezonde bloedbaan’. Hun inzending behelst een innovatie om de ophoping van plaque door atherosclerose in de slagaders te verwijderen door gebruik te maken van bio-inspired technology. De jury zegt over deze inzending: ‘Inspirerend, groots en ambitieus project met zichtbare resultaten. Super dat ze voor deze innovatie naar de natuur keken.’  

Genomineerd zijn Kira Stijnen, Manou Stultiens en Milan Jalimsing van Het College uit Weert met hun inzending ‘Hotel uit, Herstel in: samen actief werken aan revalidatie’. De inzending behelst een plan voor integrale benadering van geriatrische revalidatie met als doel revalidanten actiever te betrekken bij hun herstelproces, en de zelfstandigheid te vergroten. De jury zegt over deze inzending: ‘Hier is goed over nagedacht. Er is veel werk in de inzending gestoken met mooie, praktische initiatieven.’ 

Op 17 april a.s. pitchen de genomineerden hun plan in Museon-Omniversum in Den Haag, waarna dezelfde dag de winnaar van de eerste Marc Cornelissen Young Talent Award wordt gekozen.  

Hoe dragen vliegtuigstrepen bij aan de opwarming van de aarde?

Vliegtuigen stoten CO2 uit en dragen daarmee bij aan de opwarming van het klimaat. Een minder bekend effect komt van vliegtuigstrepen en de bewolking die hiermee samenhangt. Die blijken ook bij te dragen aan de opwarming. Het totale opwarmende effect van vliegverkeer is daardoor ongeveer twee keer zo veel als het effect van alleen de uitgestoten CO2.

Vliegtuigstrepen ontstaan meestal tussen 8 kilometer en 13 kilometer hoogte, waar vliegtuigen vliegen als kruishoogte. Daar is de lucht koud genoeg om een streep aan condensatie als ijsdeeltjes achter te laten. Dit is hetzelfde proces als je op een koude winterse dag uitademt en een wolkje creëert. Warme vochtige lucht mengt zich met koude lucht en er ontstaat een wolk. Een vliegtuigmotor doet dat ook. Er komt warme en zeer vochtige lucht uit de motor en dat mengt met de koude omgeving om een (ijs)wolk te maken.

De meeste vliegtuigstrepen lossen vrij snel op. Dit heeft te maken met de vochtigheid van de lucht waarin het vliegtuig vliegt. Maar er zijn ook dagen waarop de vochtigheid van de atmosfeer voldoende is om deze vliegtuigstrepen lang te laten bestaan, tot enkele dagen zelfs. Dan wordt het een ander verhaal.  

Daarbij is windschering van belang. Dat is een verandering van windrichting en -snelheid met de hoogte. Zo kunnen vliegtuigstrepen zich als een soort waaier uitspreiden tot een aaneengesloten veld van hoge bewolking, wat er onder natuurlijke omstandigheden niet zou zijn. Deze door vliegtuigstrepen veroorzaakte velden met hoge bewolking kunnen soms dagenlang standhouden.

Deze door vliegtuigen veroorzaakte bewolking zorgt voor een extra broeikaseffect. Aan het aardoppervlak waar wij leven levert het wellicht iets minder zon op. Echter, als je kijkt naar de gehele atmosfeer, warmt deze door extra absorptie van warmtestraling op. Het draagt dus bij aan de opwarming van de aarde. Naar schatting is het effect van bewolking door de luchtvaart vergelijkbaar met het effect van de uitstoot van broeikasgassen door de luchtvaart. Het totale opwarmende effect van vliegverkeer is dus ongeveer twee keer zo veel als het effect van alleen de uitgestoten CO2.

Er wordt geëxperimenteerd met kleine aanpassingen in vlieghoogte van verkeersvliegtuigen om gebieden waar het ontstaan van vliegtuigstrepen groot is te vermijden. De hoogtes waarop dit kan gebeuren en de gevolgen voor het luchtruim en de regelgeving zijn echter beperkend. Tot zover is dit toekomstmuziek.

Bedrijven krijgen tientallen miljoen voor vermindering ammoniakuitstoot

Fabrieken met een hoge stikstofuitstoot ontvangen tientallen miljoenen euro’s aan overheidssteun om deze uitstoot te verlagen. Het kabinet stelt in totaal 54 miljoen euro subsidie beschikbaar voor bedrijven als Rockwool, OCI en Fibrant, specifiek gericht op het terugdringen van ammoniakemissies in de industrie.

Dankzij deze financiële ondersteuning kunnen de bedrijven investeren in geavanceerde technologieën, zoals wassers, die de uitstoot van ammoniak aanzienlijk reduceren. Dit initiatief maakt deel uit van de bredere aanpak om piekbelasters in de industrie aan te pakken en draagt bij aan een duurzamere en schonere basisindustrie.

De regeling moet leiden tot een jaarlijkse stikstofreductie van 216.000 kilo en helpt de sector om meer dan 30% van de ammoniakuitstoot terug te dringen. De financiële steun stelt bedrijven in staat om noodzakelijke verduurzamingsstappen te zetten en zo hun ecologische impact te verkleinen.

De subsidie is bedoeld voor maatregelen die niet wettelijk verplicht zijn, maar wel een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van de stikstofuitstoot. Bedrijven konden via een tender inschrijven, waarbij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland subsidies toekende aan de meest kostenefficiënte en effectieve plannen. De geselecteerde projecten moeten uiterlijk in 2028 worden afgerond.

De weg naar circulaire koffiecapsules

Europeanen verbruikten in 2023 zo’n 53 miljard koffiecapsules. Die berg cups vol koffiedrab is een uitdaging voor afvalverwerkers. Omdat slechts een klein deel van deze capsules daadwerkelijk wordt gerecycled, blijft de impact op het milieu groot. Welke van de onderzochte koffiecups zijn momenteel het meest duurzaam? Hoe kunnen ze het beste worden verwerkt?

Terwijl Europa met 53 miljard koffiecapsules worstelt, verbruikt Nederland er jaarlijks zo’n twee miljard, wat aantoont dat dit probleem ook lokaal moet worden aangepakt. Ongeveer driekwart van de capsules is gemaakt van aluminium, de rest is veelal van conventioneel plastic of van composteerbaar bio-based plastic. Welke koffiecapsules kunnen, vergeleken met andere, als het duurzaamst worden beschouwd? De wetenschappers van WFBR ontwikkelden een methode die de duurzaamheid van dit soort probleemproducten meetbaar maakt.

Ir. Karin Molenveld, programmamanager Renewable Plastics, was van meet af aan betrokken bij de opzet van het onderzoek. ‘We hebben zoveel mogelijk informatie verzameld over een representatieve selectie van producten die nu op de markt zijn,’ vertelt ze, ‘verdeeld over drie categorieën: koffiecups van aluminium, van conventioneel plastic, en van composteerbaar biobased plastic.’ Waar zijn die precies van gemaakt? Hoe groot zijn ze? Hoeveel koffie bevatten ze? Die informatie verkregen de onderzoekers bijvoorbeeld uit onderzoeksliteratuur of door de cups zelf te onderzoeken, of ze werd door de producenten van de cups aangeleverd.