Klimaatmaatregelen kunnen uitstoot landbouw fors beperken

Ook de landbouwsector zal moeten bijdragen aan de realisatie van de klimaatafspraken van Parijs. Het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) biedt de mogelijkheid om klimaatmaatregelen in het beleid op te nemen, maar hier wordt in Nederland tot nu toe nog weinig gebruik van gemaakt. Jan Peter Lesschen en Peter Kuikman van Wageningen Environmental research (Alterra) verkenden de mogelijkheden om klimaatmaatregelen in het GLB te versterken.

Lesschen en Kuikman gingen bij hun analyse uit van de huidige agrarische productie en de huidige omvang van de veestapel. De review van bestaande studies laat een grote verscheidenheid aan en mate van detaillering van mogelijke klimaatmaatregelen zien. Zij hebben deze geclusterd tot 18 hoofdklimaatmaatregelen die zijn beoordeeld en ze hebben gekeken hoe deze binnen het GLB passen. “Op basis hiervan schatten wij een realistische mitigatiepotentieel van 7,5 Mton CO2-eq, wat inhoudt dat de huidige emissies met gemiddeld 30% naar beneden kunnen,” zegt Jan Peter Lesschen. Het grootste mitigatiepotentieel zit volgens Lesschen en Kuikman bij de emissies uit mestopslagen, waar een vermindering van ongeveer 70% mogelijk is.

Precisiebemesting, het vaker terugbrengen van gewasresten naar de bodem en een beter waterbeheer zijn klimaatmaatregelen die onder de GLB-randvoorwaarden zouden kunnen worden opgenomen, stellen de onderzoekers. Dit zijn goede landbouwpraktijken die breed toe te passen zijn. De meeste klimaatmaatregelen passen het best onder de tweede pijler van het GLB. Zo kunnen investeringssubsidies gebruikt worden voor het bevorderen van mestvergisting, het aanpassen van het stalontwerp, het uitvoeren van precisiebemesting en het stimuleren van innovaties. Minder grondbewerking, de aanplant van meerjarige gewassen en houtopstanden en het verhogen van het waterpeil in veengronden zijn andere mogelijke klimaatmaatregelen die onder de tweede pijler zouden passen.

Maatregelen gericht op het reduceren van methaanemissies uit koeienmagen zijn minder geschikt om in te passen binnen het huidige GLB. Ook de keuze van het type (kunst)mest en de toepassing van nitrificatieremmers, de toepassing van grasklaver en het toevoegen van extra organische stof zijn maatregelen die om verschillende redenen niet goed zijn in te passen in het GLB.
Jan Peter Lesschen: “Zelf zou ik in eerste instantie inzetten op verdere bewustwording en kennisverspreiding over klimaatmaatregelen. Dit is relevant voor alle maatregelen en binnen de sector is er bij veel boeren nog steeds weinig bekend over de mogelijke maatregelen die emissies van methaan en lachgas tegengaan en de vastlegging van koolstof in de bodem stimuleren.”