'Luchtkwaliteitsplan van de overheid teleurstellend'

Deze week presenteerde de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Stientje van Veldhoven, een plan om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. Het verbeteren van de luchtkwaliteit is hard nodig en daarom is Milieudefensie een rechtszaak tegen de overheid gestart. In september oordeelde de rechter dat de overheid met een nieuw plan moet komen dat ervoor zorgt dat de overschrijdingen van de luchtkwaliteitsnormen zo snel mogelijk wordt beëindigd. Het plan van de staatssecretaris voldoet hier jammer genoeg niet aan.

Anne Knol, campagneleider Mobiliteit van Milieudefensie: "Na alle jaren dat we al wachten op maatregelen voor gezonde lucht waren onze verwachtingen al niet hoog meer, maar dit nieuwe plan is wel heel teleurstellend. Zelfs na het oordeel van de rechter voelt het Rijk kennelijk geen urgentie om de luchtkwaliteit te verbeteren. "Wij gaan met onze advocaat in gesprek om eventuele juridische vervolgstappen te overwegen."

Volgens de rechter moet de Staat maatregelen nemen die 'voorspelbaar', 'aantoonbaar' en 'op de kortst mogelijke termijn' ervoor zorgen dat overal aan de Europese luchtkwaliteitswet wordt voldaan. De maatregelen die nu aangekondigd worden voldoen aan geen van deze drie criteria. De overheid geeft niet aan wanneer ze aan de normen van de wet gaat voldoen en hoe ze dit concreet wil bereiken. Bovendien kondigt de staatssecretaris in haar brief aan dat het 'echte' plan – een aanpassing van het huidige Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit – pas na de zomer van 2018 in werking zal treden. Eigenlijk is het gisteravond gepresenteerde plan dus vooral een plan om een plan te maken...

Naast de brief van de staatssecretaris publiceerde het RIVM gisterenavond ook de jaarlijkse rapportage over de luchtkwaliteit. Hieruit blijkt dat de luchtvervuiling door stikstofdioxide in 2016 is toegenomen. In totaal verwacht het RIVM dat de norm hiervoor op ongeveer 1000 plekken in het land is overschreden in 2016, vooral langs drukke wegen. Voor fijnstof nam de vervuiling iets af ten opzichte van het jaar daarvoor, maar het is volgens het RIVM nog maar de vraag of die daling in de toekomst door zal zetten. Zelfs in 2020 zullen de normen nog overschreden worden.

De overheid gaat voorbij aan de impact die luchtvervuiling op onze gezondheid heeft. Terwijl ze met effectief beleid zoveel zouden kunnen doen om de gezondheid en de leefomgeving van mensen te verbeteren, stelt Milieudefensie. Het Rijk en gemeenten moeten bijvoorbeeld meer investeren in duurzaam verkeer zoals het openbaar vervoer, de fiets, elektrische deelauto’s en het autoluw maken van steden. Het verlagen van de maximumsnelheid kan direct en draagt veel bij aan gezonde lucht. Daarnaast moeten onder andere de scheepvaart, de industrie, de intensieve veehouderij en houtrook aangepakt worden.

Op 14 november dient de bodemprocedure van de rechtszaak om gezonde lucht. In de bodemprocedure gaat Milieudefensie een stapje verder dan in het kort geding. Hierin eisen we dat de Nederlandse Staat stopt met het schenden van mensenrechten, in het bijzonder het recht op gezondheid. Dat betekent dat de luchtvervuiling nog veel verder teruggedrongen moet worden dan de Europese regels voorschrijven