'Steek geen geld in biomassa en CO2-opslag'

Nederland moet zijn CO2-uitstoot in 2030 flink verminderen: als het aan het kabinet ligt met ten minste 49 procent ten opzichte van 1990. Een enorme uitdaging die ook veel geld kost. De nieuwe minister van Economische Zaken en Klimaat, Eric Wiebes, is daarom op ‘tonnenjacht’: hij wil voor zo min mogelijk geld zoveel mogelijk tonnen CO2 besparen.

In theorie is dit een goed streven, maar in de praktijk leiden goedkope maatregelen niet per definitie tot daadwerkelijke verduurzaming, stelt Natuur & Milieu vast. Sterker nog, een aantal maatregelen houdt de fossiele industrie juist in stand. Op lange termijn kosten deze maatregelen miljarden extra, omdat we alsnog moeten investeren in echt duurzame technieken zoals zon en wind. Ze gaan bovendien gepaard met negatieve milieueffecten: het zijn klimaatkiloknallers.

Er zijn verschillende voorbeelden van klimaatkiloknallers die op een goedkope manier CO2 besparen, maar tegelijkertijd nieuwe milieuproblemen veroorzaken. Grootschalige toepassing van biomassa (zoals hout stoken in kolencentrales) kan leiden tot ontbossing en verlies van biodiversiteit. Biomassa kost nu al bijna € 4 miljard aan subsidie. Zodra we deze subsidie stopzetten, stopt ook de productie ervan. We kunnen dit geldt beter investeren in wind en zon. O0k CO2-opslag is zo’n techniek die voordelig lijkt, maar niet tot echte verduurzaming leidt. Momenteel heeft het kabinet plannen om CO2 uit de industrie op grote schaal op te slaan. Nadeel is dat de industrie dan geen stimulans krijgt om energie te besparen of over te gaan op schonere processen en brandstoffen. Zonder verduurzaming moet je CO2 tot in lengte van dagen opslaan. In het regeerakkoord staan plannen voor CO2-opslag die jaarlijks meer dan € 1 miljard gaan kosten. Die opslag kan tijdelijk nodig zijn, maar dan als onderdeel van een stevig pakket maatregelen dat vol inzet op het voorkomen van CO2-uitstoot.

Het gevolg van een keuze voor biomassa en CO2-opslag en bijbehorende infrastructuur is dat Nederland straks alsnog miljarden moet investeren in besparing, elektrificatie en verandering van industriële processen om in 2050 klimaatneutraal te kunnen zijn. Deze extra kosten kunnen het draagvlak voor energietransitie verminderen en de noodzakelijke omslag onnodig vertragen. Dit gaat ten koste van innovatie en een op de toekomst gerichte concurrentiepositie.

Het kabinet moet zijn blik richten op 2050: wat is er nodig om dan klimaatneutraal te zijn en te blijven? Investeren in zon en wind is daarbij cruciaal, maar ook energiebesparing en het onafhankelijk worden van fossiele bronnen is noodzakelijk. Het zou slim zijn als minister Wiebes daar al zijn geld op inzet. Pas dan is elke euro effectief besteed. Het klimaat, de economie én de Nederlandse belastingbetaler varen wel bij zo’n beleid.