Doorbraak in strijd tegen plasticsoep

Om na vele jaren een doorbraak te forceren in de strijd tegen plasticsoep, komt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) samen met het verpakkend bedrijfsleven, gemeenten en andere betrokken partijen met nieuwe doelen en maatregelen: 70 tot 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval en 90 procent hergebruik van kleine flessen.

Bedrijfsleven en gemeenten zullen direct aan de slag gaan. Als onverhoopt de afgesproken doelen in het najaar van 2020 niet gehaald zouden zijn, zal per 1 januari 2021 statiegeld worden ingevoerd op plastic flesjes. Het zou dan gaan om 10 tot 15 cent voor plastic flessen tot 1 liter. Bij eventuele invoering worden kleine winkeliers ontlast. De voorbereiding van noodzakelijke wetgeving start nu.

Van Veldhoven: “Zwerfafval is slecht voor het milieu en slecht voor ons humeur. We kennen allemaal de beelden: de berm vol zwerfafval in Nederland, het strand vol flesjes op Bali, dieren vol plastic in de oceanen. Dat moet ophouden! Statiegeld helpt - dat weten we - dus de invoering van statiegeld op kleine flesjes zet ik in gang. Maar als een andere aanpak sneller hetzelfde resultaat boekt, is statiegeld niet nodig. Zolang we de plasticsoep maar aanpakken en we van oude flesjes, nieuwe flesjes maken.”

Zwerfafval bestaat uit meer dan alleen plastic flesjes. Van Veldhoven blijft daarom hameren op een brede aanpak van al het afval. Nog dit jaar verschijnt hiervoor de Landelijke Aanpak Zwerfafval. Het betrekken van de burger bij het schoonhouden van berm, plantsoen en park zal daarbij een speerpunt zijn. De staatssecretaris trekt ook hierin samen op met producenten (verantwoordelijk voor verduurzaming) en gemeenten, die bijvoorbeeld actie ondernemen op het gebied van handhaving, opruimen en het plaatsen van afvalbakken.

Op dit moment zijn te veel verpakkingen lastig opnieuw te gebruiken. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij producenten. Van Veldhoven wil hen stimuleren betere verpakkingen te gebruiken door producenten met moeilijk te recyclen verpakkingen meer te laten meebetalen aan het opruimen van ons afval. Fabrikanten die goed bezig zijn, betalen minder. Hierover gaan de staatssecretaris en het bedrijfsleven verder in gesprek. Hun gezamenlijke doel is dat 90 procent van de plastic flesjes opnieuw gebruikt kan worden.

Nederland verandert in volle vaart in een circulaire economie. Dat is hard nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Van Veldhoven ontving op 15 januari jongstleden de plannen voor een duurzame, circulaire Nederlandse economie in 2050. De plannen gaan over de sectoren Biomassa & Voedsel, Bouw, Consumptiegoederen, Kunststoffen en Maakindustrie. Een kabinetsreactie op de plannen zal - als onderdeel van de uitwerking van de klimaatagenda - voor de zomer naar de Tweede Kamer worden gestuurd.