CO2-uitstoot van bouwbedrijven nog nauwelijks afgenomen

De bouwsector stoot sinds 1990 nog nauwelijks minder CO2 uit. Om reductie te bewerkstelligen is elektrificatie van bouwmaterieel cruciaal. Van 75 door ING Research geanalyseerde bouw- & installatiebedrijven heeft een derde een concrete verduurzamingsdoelstelling die voldoet aan de klimaatdoelen voor 2030. Opvallend is dat de bouwmaterialenindustrie al wel het reductiedoel van 55% in 2030 heeft bereikt door een lager productieniveau en minder kolengebruik.

Desondanks hebben deze toeleveranciers nog steeds veruit de grootste uitstoot in de gehele waardeketen van de bouw. Zij moeten daarom blijven streven naar verdere CO2-reductie, al is dat voor hen veel ingewikkelder dan voor de bouwbedrijven.

Bouwbedrijven hebben relatief een lage directe uitstoot van broeikasgassen. Van de totale Nederlandse uitstoot is slechts 0,3% rechtstreeks aan de bouw toe schrijven. Dit is echter exclusief bouwvoertuigen (0,9%). Als we die erbij optellen en andere voertuigen (zoals personenauto’s en vrachtwagens) dan is de uitstoot van de bouw ongeveer 2% van het Nederlandse totaal.

Als bouwbedrijven in 2050 klimaat neutraal willen zijn, moeten ze verder kijken dan alleen het terugbrengen van de uitstoot van hun eigen activiteiten. Het overgrote deel (circa 20% van de totale Nederlandse uitstoot) van de broeikasgasemissies van bouwactiviteiten vindt namelijk plaats in hun waardeketen bij toeleveranciers (zoals de productie van staal en beton) en gebruikers van door hen gebouwde gebouwen door onder andere de verwarming en verlichting (scope 2 & 3).

In 2023 was de totale uitstoot in Nederland gedaald met ruim 35% ten opzichte van het basis- en referentiejaar 1990. De directe uitstoot in de bouwsector is in 2023, na een stijging tot ongeveer 2007, terug op dit niveau van 1990. Doordat de bouwsector in 2023 in volume circa 40% groter is dan in 1990 is er echter wel een relatieve daling geweest. Het Nederlandse doel is dat de absolute uitstoot 55% lager moet liggen in 2030. Om daar aan bij te dragen moet de bouw nog flinke stappen zetten.

In de bouwmaterialenindustrie zijn de CO2-emissies al wel flink gedaald en lagen in 2023 zelfs al 60% onder het referentiejaar van 1990. Dit komt doordat toeleveranciers sterk vervuilende energiedragers als kolen en aardolieproducten grotendeels hebben uitgefaseerd. Ook is de binnenlandse productie van deze sector met 30% flink gedaald in de periode 1990-2023. Vooral een terugval van de nieuwbouw van woningen (waar veel beton en bakstenen worden gebruikt) is hier debet aan. Zo werden er in 1990 nog 100.888 woningen gebouwd ten opzichte van nog maar 73.638 in 2023.

Uit een inventarisatie van ING Research onder 75 grote bouw(gerelateerde) en installatiebedrijven blijkt dat slechts ongeveer een derde van de onderzochte bedrijven concrete klimaatdoelen heeft gepubliceerd per wanneer zij (voor scope 1 en 2) een emissieloze bedrijfsvoering willen voeren. Van de door ons onderzochte bouwers met minder dan 150 miljoen euro omzet heeft slechts 11% een concrete doelstelling.