Toekomstperspectieven voor klimaatadaptatie

Naarmate het klimaat sneller verandert dan ooit, moeten we ons aanpassen aan nieuwe en onbekende omstandigheden. In Global Environmental Change introduceert een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Frances Dunn van de Universiteit Utrecht een nieuw conceptueel model voor klimaatadaptatie. Deze methode helpt te voorspellen hoe aanpassingsopties zich in de toekomst zullen ontwikkelen onder veranderende klimaat- en maatschappelijke omstandigheden, en ondersteunt een proactieve beleidsplanning.

De onderzoekers ontwierpen een model dat laat zien hoe aanpassingsmaatregelen zich in de tijd ontwikkelen, waarbij fysieke, sociaaleconomische, bestuurlijke en juridische dimensies worden meegenomen. Een visuele ‘solution space’ geeft aan hoe de haalbaarheid van deze maatregelen verandert onder wisselende omstandigheden, en maakt zowel kansen als beperkingen en mogelijke knelpunten zichtbaar.

De methode is toegepast op de Vietnamese Mekongdelta en richt zich op drie strategieën om het risico op overstromingen aan de kust te verkleinen: herstel van mangroven, de aanleg van dijken en geplande terugtrekking (ruimte geven aan het water). Mangroven vormen een krachtige natuurlijke verdediging, maar ze kunnen moeite hebben om het tempo van de snelle zeespiegelstijging bij te houden, tenzij de grondwaterwinning wordt verminderd en de aanvoer van sediment toeneemt. Dijken werken goed, maar zijn kostbaar. Geplande terugtrekking kan op de lange termijn een haalbare oplossing zijn, mits er voldoende financiële en maatschappelijke steun is. “Ons model helpt dit soort beperkingen tijdig te signaleren,” aldus Dunn.

Het raamwerk stelt beleidsmakers en andere betrokkenen in staat om mogelijke knelpunten te herkennen voordat ze optreden, en om adaptieve strategieën te ontwikkelen die kunnen meebewegen met veranderende omstandigheden. Volgens Dunn benadrukt het onderzoek hoe belangrijk het is om maatschappelijke en biofysische factoren te integreren in adaptatieplanning. Alleen met zo’n geïntegreerde aanpak kunnen samenlevingen op lange termijn veerkracht opbouwen tegen het veranderende klimaat.