Hoge concentraties ultrafijnstof in huiskamers met houtkachel

Tijdens het stoken van een houtkachel komen er grote hoeveelheden fijnstof en ultrafijnstof vrij in de woonkamer. Dat blijkt uit een burgerwetenschapsproject van de Universiteit Utrecht.

Voor dit onderzoek werden vier woningen voorzien van een meetrugzak, uitgerust met geavanceerde meetinstrumenten: een fijnstof- en ultrafijnstofmeter.

In alle woningen werd een sterke toename van fijnstof en ultrafijnstof gemeten wanneer een kachel werd aangezet. Er is 3,7 keer meer ultrafijnstof in een woning aanwezig als de kachel aan staat in vergelijking met als de kachel uit is. Na het aanzetten van de kachel zijn er langdurig hoge concentraties in de woning aanwezig, die langzaam dalen nadat de kachel weer is uitgezet.  

Bij verbranding van hout komen fijnstof en ultrafijnstof vrij. Ultrafijnstof is zo klein dat het tot ver in de longen kan doordringen en via het bloed de organen kan bereiken. Langdurige blootstelling aan (ultra)fijnstof kan mogelijk leiden tot gezondheidsklachten, zoals astma bij kinderen en COPD bij ouderen.  

De metingen in deze kleine groep woningen laten zien dat het stoken van hout leidt tot luchtverontreiniging in de woning.  De uitkomsten van het onderzoek zijn potentieel voor veel Nederlanders relevant: volgens het RIVM zijn er ongeveer 1 miljoen houtkachels en open haarden in Nederland. In het onderzoeksrapport externe link zijn de uitgebreide resultaten te lezen.

Bij één van de houtkachels werden extreem hoge fijnstofwaarden gemeten. Er bleek een lek in de pijpaansluiting van de houtkachel te zitten, dat waarschijnlijk is ontstaan tijdens het schoonmaken van de kachel. Een klein lek in de aansluiting van een houtkachel kan in de praktijk jarenlang onopgemerkt blijven.