PFAS (Poly- en PerFluorAlkyl Stoffen)

Op veel plekken in de bodem bevindt zich PFAS! Met het ingaan van het tijdelijk handelingskader, in juli 2019, zijn er een aantal duidelijke regels opgesteld rondom grondverzet. Dit betekent dat een groot aantal projecten het risico loopt te stagneren of zelfs stil te vallen.

PFAS betreft een grote groep stoffen waarvan een aantal stoffen op de lijst met (potentieel) zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) staat. Door de specifieke eigenschappen die PFAS hebben, worden ze al decennia lang gebruikt in industriële processen en veel alledaagse producten, zoals brandblusschuim en cosmetica.

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat deze stoffen persistent, mobiel en schadelijk zijn voor de gezondheid van mensen en dieren en dat ze door onder andere lozingen en verplaatsingen via de lucht inmiddels wijdverspreid in het milieu voorkomen.

Zo worden we als mens, via het milieu, onze voeding, drinkwater en vele consumentenproducten blootgesteld aan PFAS.

Omdat PFAS behoorlijke invloed kunnen hebben op mens en milieu, ligt de stofgroep wereldwijd onder een vergrootglas. Dit heeft ertoe geleid dat het gebruik van een aantal PFAS-verbindingen inmiddels is verboden via internationale verdragen (zie het Verdrag van Stockholm) en Europese regelgeving. Daarnaast is het gebruik en/of de productie van PFAS bij sommige bedrijven vrijwillig uitgefaseerd.

In Nederland zijn inmiddels een aantal PFAS geclassificeerd als (potentieel) zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Op basis hiervan geldt een minimalisatieverplichting voor emissies naar het milieu. Daarnaast zijn er nog veel (wetenschappelijke) onderzoeken gaande naar het voorkomen en de risico’s van PFAS in consumentenproducten, voedsel en het milieu (waaronder bodem en oppervlaktewater). In Nederland staan momenteel vooral perfluoroctaansulfonzuur (PFOS), perfluoroctaanzuur (PFOA) en GenX in de belangstelling. Voor veel toepassingen van verboden/uitgefaseerde PFAS verbindingen zijn geen fluorvrije alternatieven beschikbaar waardoor deze stoffen vaak worden vervangen door andere (minder schadelijk geachte) PFAS verbindingen.